نویسنده: سید حسن علوی لنگرودی
چه کسی نمی خواهد خودروهای برقی در خیابان ها دیده شوند؟
همه ما به خوبی می دانیم که آلودگی چیست و همگی، بوی تلخ سرب تولید شده توسط خودروها را استشمام کرده ایم. در برخی از کلان شهرهای دنیا از جمله لوس آنجلس، توکیو، مکزیکوسیتی، و تهران خودمان، بارها هشدارهایی که از رادیو تلویزیون در مورد بحرانی بودن وضعیت آب و هوا پخش می شود، برخورده ایم و جملاتی شبیه اینها را از حفظ کرده ایم: - هشدار، امروز میزان آلاینده ها دی اکسید کربن در هوا از حد مجاز بالاتر است.- کودکان و سالخوردگان نباید از خانه هایشان خارج شوند.
- به ورزشکاران توصیه می شود تا از ورزش کردن در فضای آزاد بپرهیزند.
- بیماران مبتلا به آسم، حتما اسپری مخصوص خود همراه داشته باشند، چون حتما به آن نیاز خواهند داشت.
- همه شهروندان با ماسک از خانه خارج شوند.
- و...
این خودرو که در مدل های متنوعی تولید شده بود، بسیار کم صدا و دارای شتاب نسبتا بالایی بود. به نحوی که طی 9 ثانیه به سرعت 100 کیلومتر در ساعت می رسید. این خودروی زیبا هیچ گونه آلودگی ایجاد نمی کرد و به همین دلیل فاقد قسمتی به نام "اگزوز بود! این خودرو به آسانی در داخل منزل قابل شارژ بود. همچنین، یک ویژگی منحصر به فرد و عجیب دیگر نیز داشت: هیچ کس نمی توانست آن را از شرکت جنرال موتورز خریداری کند، بلکه فقط می توانست آن را از شرکت اجاره کند! چند سال پس از آغاز تولید این خودرو، شرکت جنرال موتورز به دلایلی نامعلوم و مشکوک، قرار داد اجاره همه مدل های EV1 را لغو و آنها را جمع آوری و منهدم کرد و برای این اقدام غیر عادی خود، هیچ استدلالی فنی مشخصی ارائه نکرد. تصاویر منتشر شده از قبرستان این خودروهای سبز و فرایند نابود کردن آنها، دل بسیاری از طرفداران خود روهای برقی و دوستداران محیط زیست و هوای پاک را به درد آورد.
در سال 1997، شرکت نیسان ژاپن، نخستین خودروی برقی این شرکت به نام "هایپرمینی" را در نمایشگاه بین المللی خودرو در توکیو به نمایش عمومی می گذارد این خودروی زیبا با استقبال چشمگیر بازدید کنندگان از نمایشگاه قرار گرفت و شرکت نیسان، سفارش های بسیار زیادی برای این خودرو دریافت کرد.
به عنوان مثال، روسای ادارات شهر پادسانا در کالیفرنیا، برای تمام کارمندان خود، یک دستگاه از هایپرمینی سفارش دادند. این خودروها که درای مزایای بسیاری، چون پارک آسان و شتاب بسیار بالا بودند، خیلی زود به مشتریان تحویل داده می شد، اما آنها نیز به مانند EV1 فقط اجاره ای بودند. شگفت آور این که شرکت نیسان نیز به مانند جنرال موتورز و پیش از پایان یافتن زمان قرارداد اجاره این خودروها، آنها را از دست دارندگان شان جمع آوری و طی مدت کوتاهی نابودشان کرد!در سال 2003، شرکت تویوتا، یک خودروی برقی قدرتمند به نام RAV4-EV طراحی و تولید کرد که قابلیت حرکت با چهار چرخ را داشت و بسیار سریع 9 مورد توجه طرفداران خودروهای شاسی بلند قرار گرفت. این خودروی پرطرفدار نیز به هیچ کس فروخته نشد و جالب تر این که قرارداد اجاره آنها تنها پس از دو سال یعنی در سال 2005، منقضی شد و تمامی خودروهای تولید شده جمع آوری و برای نابود شدن به قبرستان خودروها فرستاده می شود.
اما، خریداران و طرفداران خودروهای برقی، این بار ساکت ننشستند و با هم متحد شدند و کوشیدند تا با تشکیل یک سازمان غیر دولتی موسوم به انجمن "Dont Crush" (نابودش نکن)،این خود روی برقی فوق العاده را نجات دهند. آنها ضمن انجام اقدامات حقوقی فراگیر موفق شدند، دادگاه را قانع سازند تا سه ماه بعد به شرکت تویوتا مهلت داد تا قرارداد اجاره RAV4-EVرا به قرارداد فروش تبدیل کند و پس از پایان یافتن این مهلت برای نخستین بار خودروهای برقی توسط مشتریان خریداری شدند.
البته، اقدام تحسین برانگیز این انجمن برای برخی از اعضای اصلی آن گران تمام شد: "جفری لورز"، 23 ساله که از حامیان خودروهای برقی و مخالفان خودروهای بنزین سوز و دیزل بود، به خاطر آتش زدن یک دستگه خود روی دیزلی "هامر" که میزان بالایی گازوئیل مصرف می کند، به 22 ساله حبس محکوم شد. مشابه همین مشکلات، گریبانگیر بسیاری دیگر از فعالان حامی خودروهای برقی شد.
حال، سوال اینجاست که چرا چنین سرنوشت دردناکی برای خودروهای برقی و طرفداران آنها رقم خورده است و چرا خودروهایی تا بدین حد پاک، سبز، کم مصرف وکم هزینه، هیچ گاه وتوسط هیچ شرکت بزرگ خودرو سازی به تولید انبوه و شبیه خودروهای بنزینی نرسیدند؟
بسیاری از کشورهای مطرح در عرصه خوردرسازی جهان از جمله ایالات متحده، ژاپن، آلمان و فرانسه، نمی خواهند خودروهای برقی به حیات خود ادامه دهند، چراکه رواج روز افزون این خودروها را متضاد با منافع سرشار خود از محل فروش نفت و فرآورده های نفتی چون بنزین وگازوئیل می دانند.
حقیقت هرچه باشد، باید دانست که تداوم وضعیت موجود وعدم پیشرفت محسوس در زمینه تولید و استفاده از خودرورهای برقی و سبز، می تواند باعث ادامه یافتن آلودگی وحشتناک ایجاد شده توسط خودروهای بنزینی و گازوئیلی و مرگ تدریجی ما شود.
منبع: دانشمند شماره 569
