نویسنده: حسین سلطان زاده
راهنمای بازدید از گنجینه شهدای تهران
اینجا بوی خون نمی دهد، اما خاطره خون است و قیام و دفاع؛ خاطره روزهایی که با شجاعت و فداکاری گره خورده. خاطره هایی از دلاورانی که از دوره پهلوی دوم گرفته تا انقلاب اسلامی و 8 سال جنگ تحمیلی جانشان را بر سر عقیده و اعتقاد فدا کردند و حالا نشانه ها و یادگارهایشان از عکس و نامه گرفته تا مقاله و سخنرانی در اینجا نگهداری می شود. در موزه شهدای تهران. موزه در ساختمانی سن و سال دار، زیر سایه درختان بلند و سایه دار خیابان طالقانی جاخوش کرده؛ همان جایی که پیش از این، عتیقه فروشی بوده و حالا محل نگهداری آثار و نشانه آنهایی شده که «عند ربهم یرزقونند». اگر چه طرح داشتن چنین موزه ای به سال 1359 برمی گردد، اما موزه شهدا رسماً در سال 1375 کارش را در زیر مجموعه «بنیاد شهید انقلاب اسلامی» آغاز کرد. شهریورماه که از راه برسد. آغاز جنگی 8 ساله را یادآوری می کند و همین بهترین بهانه است برای تماشای موزه شهدا و همه یادگاری هایش.
چطور بگردیم؟
موزه گردی رایگان
موزه شهدا هر روز از ساعت 9 صبح تا 4/30 بعد از ظهر و روزهای پنجشنبه از ساعت 9 تا 12/30 میزبان بازدیدکنندگان است. بازدید از این موزه رایگان است. برای گرفتن اطلاعات بیشتر می توانید با شماره تلفن موزه: 88306827-88306831(021) تماس بگیرید.
چطور برسیم؟
راه آسان مترو
* موزه شهدای تهران در تقاطع خیابان طالقانی و موسوی (فرصت) قرار دارد.خانه تان هر جای تهران که باشد، ابتدا باید وارد خطوط متروی تهران شوید، سپس خودتان را به خط یک یا همان خط قرمزرنگ برسانید. وارد مسیر که شدید تا ایستگاه طالقانی بروید، بعد از آنکه از ایستگاه بیرون آمدید. دیوارهای قرمز موزه 13 آبان هم سفارت سابق (لانه جاسوسی) آمریکا را بگیرید تا به انتهای آن برسید. در تقاطع خیابان آیت الله طالقانی و خیابان شهید موسوی یا فرصت، تابلوی بزرگی شما را به سمت موزه راهنمایی می کند. اما اگر حال و حوصله مترو سواری ندارید و دور و بر میدان انقلاب هستید، اتوبوس های میدان انقلاب به مقصد میدان سپاه را انتخاب کنید و در ایستگاه خیابان شهید موسوی پیاده شوید.
چه می بینیم؟
به نام شهدا
موزه شهدا 4 طبقه دارد و در آن آثار هزاران شهید، مثل عکس، وصیت نامه، دفترچه خاطره، مدارک تحصیلی، نوارهای سخنرانی، مقاله، کتاب، آثار هنری و وسایل شخصی نگهداری می شود.* آثار هنری: از در موزه که وارد شدید، دیوارها با تابلوهای خطاطی «جلیل رسولی» و نقاشی های «حسن صدری» و «محمد علی رجبی» فرش شده. آثار اهدایی استاد فرشچیان را هم در گوشه کنار این تالار خواهید دید. هر از گاهی صدای فیلم روایت فتح شهید آوینی هم به گوشتان می خورد.
* تالار شهدای ترور: طبقه اول این موزه شامل 2 تالار شهدای ترور و شهدای شاخص است. کلاه «رئیسعلی دلواری» و دست نوشته های «میرزا کوچک خان» پشت شیشه های قفسه موزه، از اولین آثار تالار شهدای ترور است. جلوتر که بروید، تصاویر و یادگارهای «شیخ فضل الله نوری» و «نواب صفوی» زیر نور مهتابی تالاراند. تالار را که دور بزنید شهدای ترور بعد از انقلاب را خواهید دید، عبا و عمامه های «دکتر بهشتی»، «شهید مفتح»، «مرتضی مطهری» و «اشرفی اصفهانی» در این تالار نمایش داده شده اند.
* تالار شهدای بین الملل: در این تالار، آثار شهدایی قرار دارد که در خارج از مرزهای ایران به شهادت رسیده اند؛ مثل شهدای دیپلماتیک یا شهدای لبنان. علاوه بر این، آثاری از شهدای زن، مانند «مریم فرهانیان»، که در زمان جنگ تحمیلی در آبادان شهید شده، آثار شهدای اقلیت های مذهبی مثل «فرهاد خادم» شهید زرتشتی و شهدای ورزشکار مثل «عباس اسماعیلی» هم در این تالار قرار دارند. وصیت نامه شهید «پلارک» هم که خیلی ها او را با عطر خوش مقبره اش می شناسند، در غرفه ای مجزا به نمایش در آمده است. ردیف شهدای خبرنگار، با آثار «شهید افشاری»، «میرزایی»ئد و «صارمی» تزئین شده است.
* تالار شهدای شاخص: این تالار با نام شهدای سرشناس مزین است. آثاری از شهدایی همچون آوینی و فهمیده در همین جا در حال نمایش است. ویژگی اصلی این تالار به گفته کارشناس موزه، از معجزه های شهداست. انگشتر سنگی «محمد رضا خانه عنقا» که پس از شهادت آن را مرمت کرده و یا اجازه نامه مدرسه دختر شهید «صالحی خوانساری» که پس از شهادت آن را امضا کرده، از جمله آثار این مجموعه است.
* بخش های دیگر موزه: طبقه دوم مربوط به شهدای شهرستان هاست که یک ویترین به هر شهرستان اختصاص داده شده. طبقه چهارم موزه هم کارگاه مرمت است که لباس یا وسایل دیگری که باید دائما ضدعفونی یا مرمت شوند، در آنها نگهداری می شود. در زیرزمین موزه هم یک نگارخانه برای برپایی آثار نمایشگاهی و همچنین در طبقه همکف یک سالن آمفی تئاتر قرار دارد که برای انجام یا نمایش آثار مرتبط با دفاع و ایثار به صورت رایگان در اختیار علاقه مندان قرار می گیرد. البته این آثار باید مورد تأیید مدیریت موزه قرار بگیرند.
منبع: نشریه سرزمین من شماره 36
