نویسنده: دکتر کارول کوپر/ مترجم: ملیحه وفایی
*در مدت چهار تا شش هفته اول بدو تولد نوزاد را نزدیک خود نگه دارید، شب هنگام در اتاق خودتان و در طول روز هم هر کجا که خودتان هستید او را نگه دارید. طی این مدت او به محیط بیرون از رحم عادت می کند، دقیقاً مثل همان زمانی که شما او را حمل می کردید و او به آن عادت کرده بود. باید بدانید که آیا در شب استفراغ می کند یا از بودن در کنار شما احساس امنیت می کند. اگر او مجبور است در اتاق خودش تنها بخوابد، از یک دستگاه کنترل مخصوص نوزاد استفاده کنید تا بتوانید صدای او را بشنوید، اگر بیدار است پیش او بروید.
*یک ملافه به عنوان روکش تشک، یک ملافه برای روی او به اندازه ای که روی سر او را نگیرد، یک یا دو تا پتوی قابل شستشو با توجه به دمای اتاق و فصل سال لازم است. او را توی پتو یا ملافه نپیچید. برای نوزادی که تازه به دنیا آمده از پوست گوسفند، لحاف پر یا کیسه خواب استفاده نکنید زیرا موجب گرم شدن بیش از حد او می شوند.
*دمای اتاق باید 18 درجه سانتی گراد باشد. به طور کلی بدین معنی است که هنگام شب اتاق را خیلی گرم نکنید مگر این که هوا خیلی سرد باشد.
*نوزادان در محیط های کمی پر سر و صدا یا تقریباً هر جایی می توانند بخوابند. ضرورتی ندارد که هنگامی که نوزاد می خواهد بخوابد همه جا ساکت باشد. با این وجود یک صدای ناگهانی می تواند او را از خواب بیدار کند. بنابراین جایی که او خوابیده است رادیو یا جاروبرقی روشن نکنید.
*نوزادان باید به پشت بخوابند، مگر این که پزشک توصیه دیگری به شما داشته باشد. در این حالت ممکن نیست نوزاد خفه شود و خطر ابتلا به خواب مرگی نوزاد را نیز کاهش خواهد داد. تخت خواب یا سبد مخصوص نوزاد باید به گونه ای درست شده باشد که پاهای او با انتهای آن (تخت یا سبد) تماس داشته باشد تا نتواند وول بخورد یا از تخت پایین بیفتد. روی سر او روبالشی یا ملافه نیندازید، زیرا موجب خفگی یا گرم شدن بیش از حد او خواهد شد.
به علت خواب مرگی یا سندروم مرگ ناگهانی نوزاد به طور کامل پی برده نشده است. اما برخی از عوامل آن مشخص هستند. اگرچه کسی هرگز نمی تواند صدردرصد مطمئن شود که از بروز آن می تواند جلوگیری کند اما احتمال خطر آن را می تواند تا حد بسیار زیادی کاهش داد.
* سیگار نکشید یا نوزادتان را در محیطی که پر از دود سیگار است، نبرید. دود تنباکو می تواند نوزاد را از وجود اکسیژن محروم کند. همچنین توانایی شش ها و مجاری تنفسی او را برای مقاومت در برابر عفونت و بیماری های عفونی کاهش می دهد.
* نوزاد را روی پشت بخوابانید. اگر به پهلو خوابیده باشد ممکن است بچرخد و روی شکم قرار بگیرد که خطرناک خواهد بود.
* نگذارید نوزاد خیلی گرمش شود. از پتوی برقی، پوست گوسفند یا شیشه آب گرم برای او استفاده نکنید و او را کنار رادیاتور، بخاری یا وسیله گرم کننده نخوابانید.
* از ضربه گیر برای تخت نوزاد استفاده نکنید. از ریختن خرت و پرت اطراف او جلویگری کنید و فقط اسباب بازی های نرم و ایمن کنار او قرار دهید.
* اگر احساس می کنید نوزادتان سرحال نیست با پزشک تماس بگیرید. بعضی از این حالت ها، یک بیماری جزیی هستند، اما برخی دیگر جدی هستند و می توانند سیستم ایمنی بدن نوزاد را تحت تاثیر قرار دهند.
پدر و مادرهایی که انتظار دارند نوزادشان کاری جز خوردن و خوابیدن انجام ندهد، سخت در اشتباه هستند. تا قبل از شش هفتگی به طور متوسط نوزادان 4 تا 10 ساعت در طول 24 ساعت شبانه روز بیدار هستند – البته مابقی ساعاتی را که خواب است به صورت یک سره نمی خوابد. زمان بیداری نوزاد تا حدودی بر اساس تغذیه او است.
نوزاد شما هرگاه که بخواهد چرت می زند، و هرگاه که خواب آلود شود، می خوابد و شما نمی توانید او را مدت بیشتری بیدار نگه دارید. بسیاری از نوزادان تمایل دارند، در پایان هر وعده شیری که می خورند، بخوابند. در حالی که بعضی از نوزادان دیگر بیدار و آرام می مانند اما بالاخره به خواب خواهند رفت. اگر نوزادتان نمی تواند آرام باشد و مدت بیشتری بیدار بماند، او را بغل کنید و روی شانه خود بگیرید و راه ببرید. اگر هنگامی که او را زمین می گذارید، گریه می کند، او را در آغوش بگیرید تا خواب آلود شود و دوباره این کار را انجام دهید.
نوزادان با هم فرق دارند. نوزدانی که در شکم مادر بسیار فعال و پر جنب و جوش هستند پس از این که متولد می شوند، به خواب کمتری نیاز دارند. چون میزان خواب مورد نیاز تا اندازه ای به میزان بلوغ مغز بستگی دارد، بعضی از افراد بر این باورند که نوزادان با استعداد به خواب کمتری نیاز دارند. با این وجود هیچ مدرک و دلیل موثقی برای تأیید این نظریه وجود ندارد.
اگر نوزاد گرسنه باشد یا خیلی خسته نباشد نمی توانید از بیدار شدن او جلوگیری کنید. اما می توانید لباس های مناسب و راحت به او بپوشانید تا او احساس راحتی کند و بدین ترتیب مدت بیشتری بخوابد. از پوشاندن لباس های سرهمی تنگ و چسبان اجتناب کنید زیرا این لباس ها خیلی زود برای یک نوزاد در حال رشد کوچک خواهد شد. مطمئن شوید که دمای اتاق مناسب است (یعنی 18 درجه سانتی گراد) و کمی قبل از این که نوزاد بخواهد بخوابد پوشک او را عوض کنید.
نوزادی که تازه به دنیا آمده در نور و اتاق روشن هم می تواند بخوابد، بنابراین مجبور نیستید پرده ها را تاریک کنید. با این وجود نباید در معرض مستقیم نور خورشید بخوابد زیرا بیش از حد احساس گرما خواهد کرد (اگر پنجره باز باشد، احساس گرمای شدید خواهد کرد). اما خوب است کاری کنیم که او فرق میان شب و روز را تشخیص دهد، به گونه ای که تا شش هفتگی بدو تولد احساس خود را نسبت به زمان خواب درک کند.
اگر نوزادتان به پستانک وابسته است، نگران نباشید، زیرا برای همیشه به آن نیاز نخواهد داشت. پستانک به آن اندازه که مردم تصور می کنند، مضر نیست. دندان های نوزاد را بدفرم نمی کند و مانع از رشد و تکامل قدرت تکلم او نمی شود، مگر این که به صورت تمام وقت در دهان نوزاد باشد. تحقیقات اخیر حاکی از آن است که مکیدن پستانک از مکیدن انگشت دست برای دندان های نوزاد بهتر است.
فقط هنگامی که او می خوابد به او پستانک بدهید. وقتی که به آن احتیاج ندارد، به او پستانک ندهید. دهان او نباید به عنوان پارکینگ دائمی برای پستانک باشد.
همیشه قبل از این که پستانک را در دهان نوزاد بگذارید آن را ضد عفونی کنید. هر بار که روی زمین می افتد نیز باید ضد عفونی شود. از نظر بهداشتی کار درستی نیست که پستانک را در دهان خود بگذارید (لیس بزنید) و این گونه آن را تمیز کنید و بعد آن را در دهان نوزاد قرار دهید.
پیچیدن نوزاد در چیزی موجب می شود تا دست های او راحت باشند و نوزاد احساس امنیت کند. این حالت به نوزاد کمک می کند تا مدت زمان طولانی تری بخوابد و احتمال کمتری وجود دارد که او بیدار شود چرا که دست و پای او حرکت نمی کنند. بعضی از نوزادان دوست ندارند که در چیزی پیچیده شوند بنابراین این کار را انجام ندهید و موجب آزار آن ها نشوید.
استفاده از این روش به ویژه در هوای سرد مناسب است، البته همواره باید دمای بدن نوزاد را از طریق لمس پوست بدن او کنترل کنید. اگر احساس کردید که نوزاد خیلی گرم شده است، فوراً آن چیزی را که به او پیچیده اید از دور او باز کنید و بردارید.
هنگامی که خواب نیستید و می خواهید نوزاد را در آغوش خود بگیرید یا به او شیر بدهید، می توانید او را با خود به تخت خواب خودتان ببرید. بعضی از افراد بر این باورند که اگر نوزاد در کنار مادرش و در تخت خواب او بخوابد، خطر خواب مرگی نوزاد وجود دارد که البته بعید به نظر می رسد. خطراتی که ممکن است در این حالت وجود داشته باشد این است که روی سر و صورت نوزاد را با چیزی بپوشانید که در این صورت احتمال خفگی یا بیش از حد گرم شدن نوزاد وجود دارد یا ممکن است از روی تخت پایین بیفتد.
اگر خواب شما سنگین باشد ممکن است نوزاد را له کنید. بنابراین هنگامی که داروهای مسکن مصرف کرده اید، نوزاد را در تخت خواب کنار خودتان نخوابانید. اگر در تخت خوابتان به اندازه کافی جا نیست سعی نکنید او را کنار خود بخوابانید. نوزاد را روی لبه بیرونی تخت خواب نخوابانید چرا که ممکن است بیفتد، در صورتی می توانید این کار را انجام دهید که تشکی روی زمین پهن باشد.
بعضی از نوزادان از سه ماهگی تمام طول شب را می خوابند. بعضی دیرتر و بعضی خیلی زودتر (که جای تشکر از آن ها را دارد!) با این وجود به ندرت می توان نوزاد زیر 6 هفته را یافت که بیشتر از 6 ساعت بی وقفه و یکسره در طول شب بخوابد. او این لحظه را تاریک ترین لحظه زندگی خود احساس می کند. فقط تعداد بسیار کمی از کودکان هستند که شب را اصلاً نمی خوابند.
کمبود خواب نوزاد ممکن است برای پدر و مادر زجرآور باشد اما عمدی و از قبل برنامه ریزی شده نیست. در این مرحله از سن نوزاد چرخه خواب و بیداری و متاسفانه نه تحت کنترل خود او و نه تحت کنترل شماست.
معمولاً نمی توان کاری کرد که نوزاد مدت بیشتری بخوابد. اگر او در طی شب 6 ساعت می خوابد، ممکن است بتوانید به تدریج با زیادتر شیر دادن به او میزان خواب او را افزایش دهید و از این فرصت بهره ببرید. می توانید چیزی به او بپیچید، اما نگذارید که او احساس گرما کند. هنگامی که تمام شب را می خوابد، هوشیار و مراقب باشید. نیمی از تلاشی که شما انجام می دهید پذیرفتن این موضوع است که او در چه وضعیتی است و حال او چطور است. مادری که به طور موفقیت آمیز با این کار جاه طلبانه کنار می آید، انجام این کار را بسیار ساده می پندارد، اما نوزادان بر خلاف کارمندان از دستورات اطاعت نمی کنند. هنگامی که یاد گرفتید که این شرایط را بپذیرید، آن وقت به شما کمک می کند که آرام باشید. این امر به شما کمک خواهد کرد تا راحت تر خستگی بگیرید، هنگامی که فرصتی بدست می آورید، خوش بین تر باشید و کمتر عصبانی شوید.
شب هنگام که نوزادتان را به رخت خواب می برید، تا دیروقت مشغول تماشای تلویزیون نشوید، خودتان هم بخوابید. از همسرتان بخواهید اگر ممکن است هر از چند گاهی بلند شود و به نوزادتان سر بزند. اگر خودتان به نوزادتان شیر می دهید از او بخواهید تا نوزاد را برای شیر خوردن کنار شما بیاورد تا نخواهید بلند شوید.
هیچ قانون مشخصی وجود ندارد که بگوید در طی 24 ساعت شبانه روز نوزاد به چقدر خواب نیاز دارد. اگرچه ممکن است نوزادتان به مقدار خواب کمتری نسبت به آنچه شما تصور می کنید، نیاز داشته باشد. نوزادان زیر 6 ماه تمایل دارند 13 تا 15 ساعت در هر شبانه روز بخوابند که البته این مدت به 3 تا 4 دوره چند ساعته تقسیم می شود. او ممکن است دو تا سه بار در طول روز و یکی دو بار در طول شب بخوابد. تقریباً تمام نوزادان در سه ماهگی تمام طول شب را می خوابند.
وجود چراغ خواب موجب می شود تا بتوانید نوزادتان را ببینید و از سکندری خوردن شما در تاریکی جلوگیری می کند.
لباس های او را عوض کنید و لباس خواب به او بپوشانید. قبل از اینکه او را به تختخوابش ببرید، می توانید هم به او هم به دیگر اعضای خانواده شب بخیر بگویید. برای او شعر بخوانید و هر شب هنگام خواب همان شعر را برای او بخوانید. با این وجود انجام کارهای عادی هنگام خواب را برای خود خیلی دشوار و پیچیده نسازید چرا که او هر چه که بزرگ تر می شود، انتظار دارد هر شب مدت زمان بیشتری را صرف انجام این کارها برای او کنید.
اگر او از حمام کردن لذت می برد و در پایان خیلی آرام و راحت است، می توانید حمام کردن را به عنوان بخشی از امور روزمره هنگام عصر برای او در نظر بگیرید.
• آیا می توانم به او کمک کنم تا شب مدت طولانی تری بخوابد؟
مطمئن باشید که اگر او هر روز هوای تازه تنفس کند و به اندازه کافی تحرک داشته باشد، آماده است که بخوابد. همان طور که شما به نیازهای او عادت می کنید و آن ها برای شما عادی می شود، متوجه خواهید شد که غذا خوردن و دیگر فعالیت های او به صورت برنامه و الگو در می آیند و به طور طبیعی انجام امور روزمره موجب می شود تا او بیشتر بخوابد. هنگام شب او را در تختخواب مخصوص نوزاد بخوابانید. در حالی که هنوز بیدار است او را از بغل خود پایین بگذارید تا یاد بگیرد که بدون شما بخوابد.
اگر هم شما و هم نوزادتان از تکان دادن هنگام خواب کار لذت می برید برای دو ماه اول خواب است اما او باید عادت کند بدون این که او را تکان دهید خودش بخوابد. شواهد و مدارک حاکی از آن است که نوزادان از همان اوایل بدو تولد می توانند یاد بگیرند که بدون کمک دیگران بخوابند. کسب این عادت مفید خواهد بود زیرا او می تواند خودش بخوابد.
اگر روانداز خود را چندین بار کنار بزند به این دلیل است که یا او را در چیزی پیچیده اید یا پیژامه ضخیم به او پوشانده اید یا این که هنگام خواب به او سر همی پوشانده اید. البته اگر واقعاً سردش باشد می توانید جوراب هم به او بپوشانید. ژاکت هم ممکن است لازم شود اما دکمه ها، نوارهای باریک و مچ های آستین که شل به لباس بافته شده اند می توانند خطرناک باشند.
هنگامی که او خیلی کوچک است، مشکلی وجود ندارد. بعضی از نوزادان هنگامی که کاملاً سیر می شوند، نمی توانند چشم هایشان را باز نگه دارند. با این وجود تا 6 ماهگی در آخرین لحظات شما باید دیگر به او شیر ندهید و در حالی که هنوز بیدار است او را در تختخوابش بخوابانید. این کار را هم موقع زمان خواب روزانه او هم هنگام خواب شب انجام دهید.
اگر نوزاد شب از خواب بیدار می شود و واقعاً گرسنه است باید به او شیر بدهید. حتی بعد از این که نوزادتان غذای کمکی را شروع کرد، در این هنگام به او شیر (شیر خودتان یا با شیشه) بدهید نه غذای جویدنی. هر چند که از اواخر 6 ماهگی می توانید شیر کمتری هنگام شب به او بدهید. اگر از سینه خودتان به او شیر می دهید، سعی کنید مدت زمان کمتری را صرف شیر دادن به او کنید. اگر با شیشه به او شیر می دهید، مقدار بسیار کمتری شیر خشک برای او درست کنید یا آن را نسبت به همیشه رقیق تر کنید. می توانید این کار را با کمتر ریختن شیر خشک در کیله، یعنی کیله سر خالی، شیر خشک بریزید یا اگر مایل باشید آب بیشتری به آن اضافه کنید. راه دیگر این است که می توانید به تدریج شیر او را رقیق تر درست کنید. اگر شباهت بیشتری به آب داشته باشد دیگر برای خوردن آن داد و فریاد به راه نخواهد انداخت.
نوزادانی که قبلاً تمام شب را می خوابیدند، حالا ممکن است از خواب بیدار شوند. (همواره هوشیار و دقیق باشید زیرا ممکن است بیدار شده باشند اما گریه نکنند). اگر در طول روز بیشتر بغل شده اند، نسبت به روزهای عادی به توجه بیشتری نیاز دارند. بیدار شدن او در شب ممکن است یک بخش طبیعی از مرحله رشد او باشد. این حالت به نظر می رسد که در هفته ششم، هفته دوازدهم بدو تولد و بار دیگر در 4 ماهگی و 6 ماهگی اتفاق بیفتد. با این وجود ممکن است نوزادتان گرسنه باشد، اگرچه هنوز آمادگی خوردن غذای جویدنی را نداشته باشد اما ممکن است شیر بیشتری نسبت به همیشه در طول روز نیاز داشته باشد. یا ممکن است خیلی احساس گرما کند یا بیمار باشد یا تغییراتی در امور روزمره او صورت گرفته باشد. شاید هم به خاطر وجود یک روز تعطیل یا وجود میهمان ها باشد.
اگر نوزاد صبح خیلی زود از خواب بیدار می شود؛ سعی کنید انجام امور روزمره او را تغییر دهید به نحوی که هنگام عصر او را دیرتر بخوابانید. در نتیجه تا وقتی که چیزی مزاحم او نباشد مثلاً نور خورشید که از پنجره به داخل اتاق می تابد، موجب می شود او دیرتر از خواب بیدار شود. با این حال هنوز هم ممکن است قبل از این که برای آغاز روزی جدید آماده شده باشید، او خیلی زود از خواب بیدار شود اگر هنگامی که بیدار می شود، به خاطر گرسنگی گریه نمی کند، او را اذیت نکنید و از تختخوابش بیرون نیاورید و بگذارید با خودش آغون واغون کند. در نتیجه به شما فرصت می دهد تا دوباره چرت بزنید، یا حداقل بدون این که بخواهید از جا بپرید و سری به او بزنید، بتوانید کمی استراحت کنید. اگر صبح که از خواب بیدار می شود شما را راحت نمی گذارد دو راه دارید: یا این که فوراً به او شیر بدهید و او را زمین بگذارید و به این امید که قانع شود و آرام باشد، و راه دیگر این که خودتان شب زودتر بخوابید که صبح راحت تر و زودتر بیدار شوید.
دو قلوها معمولاً خیلی بد می خوابند به ویژه اگر خیلی کوچک یا نارس باشند و به دفعات مکرر و زیاد به شیر احتیاج داشته باشند.
انتظار نداشته باشید که زمان خواب مثل هم داشته باشند حتی اگر دو قلوهای یکسان هم باشند. از هر ابتکار عمل یا راه چاره ای مانند کمک گرفتن از دیگر اعضای خانواده در طول روز، ترک کردن وظایف مادری تا چند هفته و این که بعضی از کارهای شب را همسرتان انجام دهد، کمک بگیرید.
در ابتدا بسیاری از دوقلوها از تختخواب شریکی استفاده می کنند. از هفته ششم بدو تولد تا 6 ماهگی هر یک از آن ها به تخت جداگانه نیاز خواهند داشت. پدر و مادرها نگران هستند که هر یک از آن ها ممکن است دیگری را بیدار کند.
البته این حالت ممکن است اتفاق بیفتد اما در هنگام صبح بیشتر اتفاق می افتد تا در طول شب. اگر آن ها مزاحم یکدیگر باشند و آرامش همدیگر را بر هم بزنند، ممکن است اتاق جداگانه ای لازم داشته باشند.
منبع: کوپر،کارل ، (1951)، وفایی، ملیحه، نوزاد شما؛ مجموعة پرسش ها و پاسخ ( از تولد تا یک سالگی )،قم : سعدی، 1389.
*یک ملافه به عنوان روکش تشک، یک ملافه برای روی او به اندازه ای که روی سر او را نگیرد، یک یا دو تا پتوی قابل شستشو با توجه به دمای اتاق و فصل سال لازم است. او را توی پتو یا ملافه نپیچید. برای نوزادی که تازه به دنیا آمده از پوست گوسفند، لحاف پر یا کیسه خواب استفاده نکنید زیرا موجب گرم شدن بیش از حد او می شوند.
*دمای اتاق باید 18 درجه سانتی گراد باشد. به طور کلی بدین معنی است که هنگام شب اتاق را خیلی گرم نکنید مگر این که هوا خیلی سرد باشد.
*نوزادان در محیط های کمی پر سر و صدا یا تقریباً هر جایی می توانند بخوابند. ضرورتی ندارد که هنگامی که نوزاد می خواهد بخوابد همه جا ساکت باشد. با این وجود یک صدای ناگهانی می تواند او را از خواب بیدار کند. بنابراین جایی که او خوابیده است رادیو یا جاروبرقی روشن نکنید.
*نوزادان باید به پشت بخوابند، مگر این که پزشک توصیه دیگری به شما داشته باشد. در این حالت ممکن نیست نوزاد خفه شود و خطر ابتلا به خواب مرگی نوزاد را نیز کاهش خواهد داد. تخت خواب یا سبد مخصوص نوزاد باید به گونه ای درست شده باشد که پاهای او با انتهای آن (تخت یا سبد) تماس داشته باشد تا نتواند وول بخورد یا از تخت پایین بیفتد. روی سر او روبالشی یا ملافه نیندازید، زیرا موجب خفگی یا گرم شدن بیش از حد او خواهد شد.
به علت خواب مرگی یا سندروم مرگ ناگهانی نوزاد به طور کامل پی برده نشده است. اما برخی از عوامل آن مشخص هستند. اگرچه کسی هرگز نمی تواند صدردرصد مطمئن شود که از بروز آن می تواند جلوگیری کند اما احتمال خطر آن را می تواند تا حد بسیار زیادی کاهش داد.
* سیگار نکشید یا نوزادتان را در محیطی که پر از دود سیگار است، نبرید. دود تنباکو می تواند نوزاد را از وجود اکسیژن محروم کند. همچنین توانایی شش ها و مجاری تنفسی او را برای مقاومت در برابر عفونت و بیماری های عفونی کاهش می دهد.
* نوزاد را روی پشت بخوابانید. اگر به پهلو خوابیده باشد ممکن است بچرخد و روی شکم قرار بگیرد که خطرناک خواهد بود.
* نگذارید نوزاد خیلی گرمش شود. از پتوی برقی، پوست گوسفند یا شیشه آب گرم برای او استفاده نکنید و او را کنار رادیاتور، بخاری یا وسیله گرم کننده نخوابانید.
* از ضربه گیر برای تخت نوزاد استفاده نکنید. از ریختن خرت و پرت اطراف او جلویگری کنید و فقط اسباب بازی های نرم و ایمن کنار او قرار دهید.
* اگر احساس می کنید نوزادتان سرحال نیست با پزشک تماس بگیرید. بعضی از این حالت ها، یک بیماری جزیی هستند، اما برخی دیگر جدی هستند و می توانند سیستم ایمنی بدن نوزاد را تحت تاثیر قرار دهند.
خوابی بی خطر و مطمئن
از وول خوردن نوزاد بر روی تخت جلوگیری کنید. او را طوری بخوابانید که پاهای او با انتهای تخت تماس داشته باشند. مطمئن شوید که تخت به هم ریخته نیست.پدر و مادرهایی که انتظار دارند نوزادشان کاری جز خوردن و خوابیدن انجام ندهد، سخت در اشتباه هستند. تا قبل از شش هفتگی به طور متوسط نوزادان 4 تا 10 ساعت در طول 24 ساعت شبانه روز بیدار هستند – البته مابقی ساعاتی را که خواب است به صورت یک سره نمی خوابد. زمان بیداری نوزاد تا حدودی بر اساس تغذیه او است.
نوزاد شما هرگاه که بخواهد چرت می زند، و هرگاه که خواب آلود شود، می خوابد و شما نمی توانید او را مدت بیشتری بیدار نگه دارید. بسیاری از نوزادان تمایل دارند، در پایان هر وعده شیری که می خورند، بخوابند. در حالی که بعضی از نوزادان دیگر بیدار و آرام می مانند اما بالاخره به خواب خواهند رفت. اگر نوزادتان نمی تواند آرام باشد و مدت بیشتری بیدار بماند، او را بغل کنید و روی شانه خود بگیرید و راه ببرید. اگر هنگامی که او را زمین می گذارید، گریه می کند، او را در آغوش بگیرید تا خواب آلود شود و دوباره این کار را انجام دهید.
نوزادان با هم فرق دارند. نوزدانی که در شکم مادر بسیار فعال و پر جنب و جوش هستند پس از این که متولد می شوند، به خواب کمتری نیاز دارند. چون میزان خواب مورد نیاز تا اندازه ای به میزان بلوغ مغز بستگی دارد، بعضی از افراد بر این باورند که نوزادان با استعداد به خواب کمتری نیاز دارند. با این وجود هیچ مدرک و دلیل موثقی برای تأیید این نظریه وجود ندارد.
اگر نوزاد گرسنه باشد یا خیلی خسته نباشد نمی توانید از بیدار شدن او جلوگیری کنید. اما می توانید لباس های مناسب و راحت به او بپوشانید تا او احساس راحتی کند و بدین ترتیب مدت بیشتری بخوابد. از پوشاندن لباس های سرهمی تنگ و چسبان اجتناب کنید زیرا این لباس ها خیلی زود برای یک نوزاد در حال رشد کوچک خواهد شد. مطمئن شوید که دمای اتاق مناسب است (یعنی 18 درجه سانتی گراد) و کمی قبل از این که نوزاد بخواهد بخوابد پوشک او را عوض کنید.
نوزادی که تازه به دنیا آمده در نور و اتاق روشن هم می تواند بخوابد، بنابراین مجبور نیستید پرده ها را تاریک کنید. با این وجود نباید در معرض مستقیم نور خورشید بخوابد زیرا بیش از حد احساس گرما خواهد کرد (اگر پنجره باز باشد، احساس گرمای شدید خواهد کرد). اما خوب است کاری کنیم که او فرق میان شب و روز را تشخیص دهد، به گونه ای که تا شش هفتگی بدو تولد احساس خود را نسبت به زمان خواب درک کند.
اگر نوزادتان به پستانک وابسته است، نگران نباشید، زیرا برای همیشه به آن نیاز نخواهد داشت. پستانک به آن اندازه که مردم تصور می کنند، مضر نیست. دندان های نوزاد را بدفرم نمی کند و مانع از رشد و تکامل قدرت تکلم او نمی شود، مگر این که به صورت تمام وقت در دهان نوزاد باشد. تحقیقات اخیر حاکی از آن است که مکیدن پستانک از مکیدن انگشت دست برای دندان های نوزاد بهتر است.
فقط هنگامی که او می خوابد به او پستانک بدهید. وقتی که به آن احتیاج ندارد، به او پستانک ندهید. دهان او نباید به عنوان پارکینگ دائمی برای پستانک باشد.
همیشه قبل از این که پستانک را در دهان نوزاد بگذارید آن را ضد عفونی کنید. هر بار که روی زمین می افتد نیز باید ضد عفونی شود. از نظر بهداشتی کار درستی نیست که پستانک را در دهان خود بگذارید (لیس بزنید) و این گونه آن را تمیز کنید و بعد آن را در دهان نوزاد قرار دهید.
پیچیدن نوزاد در چیزی موجب می شود تا دست های او راحت باشند و نوزاد احساس امنیت کند. این حالت به نوزاد کمک می کند تا مدت زمان طولانی تری بخوابد و احتمال کمتری وجود دارد که او بیدار شود چرا که دست و پای او حرکت نمی کنند. بعضی از نوزادان دوست ندارند که در چیزی پیچیده شوند بنابراین این کار را انجام ندهید و موجب آزار آن ها نشوید.
استفاده از این روش به ویژه در هوای سرد مناسب است، البته همواره باید دمای بدن نوزاد را از طریق لمس پوست بدن او کنترل کنید. اگر احساس کردید که نوزاد خیلی گرم شده است، فوراً آن چیزی را که به او پیچیده اید از دور او باز کنید و بردارید.
خوابانیدن نوزاد در تخت خواب
بعضی از مادرها تا حدود یک سال یا بیشتر کنار نوزادشان می خوابند. اما من تصور می کنم که از اواخر 6 ماهگی دیگر نباید کنار نوزادتان بخوابید. تا حدودی او بزرگ تر شده و می تواند مطابق میل خودش بیدار بماند. نسبت به شما کمتر خسته می شود و چون تحرک او بیشتر می شود و می خواهد حرکت کند بنابراین اگر هنگام خواب کنار شما باشد بیشتر به شما برخورد خواهد کرد. اگر از شش ماهگی به بعد نوزاد کنار شما بخوابد، برای یکدیگر مزاحمت ایجاد خواهید کرد و در تمام طول شب ممکن است همدیگر را از خواب بیدار کنید.هنگامی که خواب نیستید و می خواهید نوزاد را در آغوش خود بگیرید یا به او شیر بدهید، می توانید او را با خود به تخت خواب خودتان ببرید. بعضی از افراد بر این باورند که اگر نوزاد در کنار مادرش و در تخت خواب او بخوابد، خطر خواب مرگی نوزاد وجود دارد که البته بعید به نظر می رسد. خطراتی که ممکن است در این حالت وجود داشته باشد این است که روی سر و صورت نوزاد را با چیزی بپوشانید که در این صورت احتمال خفگی یا بیش از حد گرم شدن نوزاد وجود دارد یا ممکن است از روی تخت پایین بیفتد.
اگر خواب شما سنگین باشد ممکن است نوزاد را له کنید. بنابراین هنگامی که داروهای مسکن مصرف کرده اید، نوزاد را در تخت خواب کنار خودتان نخوابانید. اگر در تخت خوابتان به اندازه کافی جا نیست سعی نکنید او را کنار خود بخوابانید. نوزاد را روی لبه بیرونی تخت خواب نخوابانید چرا که ممکن است بیفتد، در صورتی می توانید این کار را انجام دهید که تشکی روی زمین پهن باشد.
بعضی از نوزادان از سه ماهگی تمام طول شب را می خوابند. بعضی دیرتر و بعضی خیلی زودتر (که جای تشکر از آن ها را دارد!) با این وجود به ندرت می توان نوزاد زیر 6 هفته را یافت که بیشتر از 6 ساعت بی وقفه و یکسره در طول شب بخوابد. او این لحظه را تاریک ترین لحظه زندگی خود احساس می کند. فقط تعداد بسیار کمی از کودکان هستند که شب را اصلاً نمی خوابند.
کمبود خواب نوزاد ممکن است برای پدر و مادر زجرآور باشد اما عمدی و از قبل برنامه ریزی شده نیست. در این مرحله از سن نوزاد چرخه خواب و بیداری و متاسفانه نه تحت کنترل خود او و نه تحت کنترل شماست.
معمولاً نمی توان کاری کرد که نوزاد مدت بیشتری بخوابد. اگر او در طی شب 6 ساعت می خوابد، ممکن است بتوانید به تدریج با زیادتر شیر دادن به او میزان خواب او را افزایش دهید و از این فرصت بهره ببرید. می توانید چیزی به او بپیچید، اما نگذارید که او احساس گرما کند. هنگامی که تمام شب را می خوابد، هوشیار و مراقب باشید. نیمی از تلاشی که شما انجام می دهید پذیرفتن این موضوع است که او در چه وضعیتی است و حال او چطور است. مادری که به طور موفقیت آمیز با این کار جاه طلبانه کنار می آید، انجام این کار را بسیار ساده می پندارد، اما نوزادان بر خلاف کارمندان از دستورات اطاعت نمی کنند. هنگامی که یاد گرفتید که این شرایط را بپذیرید، آن وقت به شما کمک می کند که آرام باشید. این امر به شما کمک خواهد کرد تا راحت تر خستگی بگیرید، هنگامی که فرصتی بدست می آورید، خوش بین تر باشید و کمتر عصبانی شوید.
شب هنگام که نوزادتان را به رخت خواب می برید، تا دیروقت مشغول تماشای تلویزیون نشوید، خودتان هم بخوابید. از همسرتان بخواهید اگر ممکن است هر از چند گاهی بلند شود و به نوزادتان سر بزند. اگر خودتان به نوزادتان شیر می دهید از او بخواهید تا نوزاد را برای شیر خوردن کنار شما بیاورد تا نخواهید بلند شوید.
هیچ قانون مشخصی وجود ندارد که بگوید در طی 24 ساعت شبانه روز نوزاد به چقدر خواب نیاز دارد. اگرچه ممکن است نوزادتان به مقدار خواب کمتری نسبت به آنچه شما تصور می کنید، نیاز داشته باشد. نوزادان زیر 6 ماه تمایل دارند 13 تا 15 ساعت در هر شبانه روز بخوابند که البته این مدت به 3 تا 4 دوره چند ساعته تقسیم می شود. او ممکن است دو تا سه بار در طول روز و یکی دو بار در طول شب بخوابد. تقریباً تمام نوزادان در سه ماهگی تمام طول شب را می خوابند.
وجود چراغ خواب موجب می شود تا بتوانید نوزادتان را ببینید و از سکندری خوردن شما در تاریکی جلوگیری می کند.
لباس های او را عوض کنید و لباس خواب به او بپوشانید. قبل از اینکه او را به تختخوابش ببرید، می توانید هم به او هم به دیگر اعضای خانواده شب بخیر بگویید. برای او شعر بخوانید و هر شب هنگام خواب همان شعر را برای او بخوانید. با این وجود انجام کارهای عادی هنگام خواب را برای خود خیلی دشوار و پیچیده نسازید چرا که او هر چه که بزرگ تر می شود، انتظار دارد هر شب مدت زمان بیشتری را صرف انجام این کارها برای او کنید.
به محض این که مایل بودید می توانید او را حمام کنید.
اگر غذای جویدنی هم می خورد، مدفوع او بودارتر و پرحجم تر خواهد بود. بنابراین حمام روزانه برای او مفید است.اگر او از حمام کردن لذت می برد و در پایان خیلی آرام و راحت است، می توانید حمام کردن را به عنوان بخشی از امور روزمره هنگام عصر برای او در نظر بگیرید.
چگونه می توانم نوزادم را به خواب بعد از ظهر عادت بدهم؟
بعدازظهر او را از خانه بیرون ببرید، سپس او را حمام کنید و به او شیر بدهید. هر چند که خواب بعدازظهر نوزاد نعمت است اما ممکن است نوزاد شما نخوابد. منصفانه نیست که از او انتظار داشته باشیم بعدازظهر بخوابد، در صورتی که محیط اطراف او پر از عوامل محرک و هیجان انگیز برایش باشد، مثلاً بازگشت پدر یا مادر از سر کار به خانه.• آیا می توانم به او کمک کنم تا شب مدت طولانی تری بخوابد؟
مطمئن باشید که اگر او هر روز هوای تازه تنفس کند و به اندازه کافی تحرک داشته باشد، آماده است که بخوابد. همان طور که شما به نیازهای او عادت می کنید و آن ها برای شما عادی می شود، متوجه خواهید شد که غذا خوردن و دیگر فعالیت های او به صورت برنامه و الگو در می آیند و به طور طبیعی انجام امور روزمره موجب می شود تا او بیشتر بخوابد. هنگام شب او را در تختخواب مخصوص نوزاد بخوابانید. در حالی که هنوز بیدار است او را از بغل خود پایین بگذارید تا یاد بگیرد که بدون شما بخوابد.
اگر هم شما و هم نوزادتان از تکان دادن هنگام خواب کار لذت می برید برای دو ماه اول خواب است اما او باید عادت کند بدون این که او را تکان دهید خودش بخوابد. شواهد و مدارک حاکی از آن است که نوزادان از همان اوایل بدو تولد می توانند یاد بگیرند که بدون کمک دیگران بخوابند. کسب این عادت مفید خواهد بود زیرا او می تواند خودش بخوابد.
اگر روانداز خود را چندین بار کنار بزند به این دلیل است که یا او را در چیزی پیچیده اید یا پیژامه ضخیم به او پوشانده اید یا این که هنگام خواب به او سر همی پوشانده اید. البته اگر واقعاً سردش باشد می توانید جوراب هم به او بپوشانید. ژاکت هم ممکن است لازم شود اما دکمه ها، نوارهای باریک و مچ های آستین که شل به لباس بافته شده اند می توانند خطرناک باشند.
هنگامی که او خیلی کوچک است، مشکلی وجود ندارد. بعضی از نوزادان هنگامی که کاملاً سیر می شوند، نمی توانند چشم هایشان را باز نگه دارند. با این وجود تا 6 ماهگی در آخرین لحظات شما باید دیگر به او شیر ندهید و در حالی که هنوز بیدار است او را در تختخوابش بخوابانید. این کار را هم موقع زمان خواب روزانه او هم هنگام خواب شب انجام دهید.
طرز خوابیدن نوزاد
با خوابانیدن او بروی پشت (قفا) و قرار دادن پاها تا لبه تخت احتمال خطر خواب مرگی را کاهش دهید. همواره دمای اتاق خواب نوزاد را حدود 18 درجه سانتی گراد نگه دارید. هنگام شب نباید خیلی گرم یا خیلی سرد باشد و از کشیدن سیگار در هر جای خانه اجتناب کنید. اگر نوزاد شما بیمار است با پزشک تماس بگیرید بسیاری از یبماری ها خفیف هستند و به واسطه سرماخوردگی یا ویروس های مشابه به وجود می آیند. اما گاهی اوقات هم یک بیماری عفونی می تواند عوامل دفاعی نوزاد را تحت الشعاع قرار دهد که نتایج وخیم به دنبال خواهد داشت در نتیجه مراجعه به پزشک و استفاده از توصیه ها و تجویزها او را به تاخیر نیندازید.مسایل و مشکلات مربوط به خواب
پس از چهار ماهگی می توان صدای گریه نوزاد شبیه ناله کردن را نادیده گرفت و به آن توجهی نکرد. اکثر نوزادان در فواصل زمانی مختلف بیدار می شوند و صدای گریه موقتی در می آورند. و دوباره می خوابند. این حالت به این دلیل است که چرخه خواب و بیداری نوزادان کوتاهتر از شماست. 45 دقیقه طول می کشد تا یک نوزاد سه ماهه چرت بزند و به خواب عمیق فرو رود و دوباره بیدار شود، در صورتی که در مورد بزرگسالان 90 دیقه طول می کشد. بنابراین نوزاد شما غالباً در شب بیدار خواهد شد، اما او باید یاد بگیرید که خودش دوباره بخوابد. این حالت هنگامی اتفاق می افتد که او گرسنه نباشد و اتاق هم تاریک باشد، با این وجود اگر او شدید گریه می کند و جیغ و فریاد راه انداخته یا این که بیمار است، حتماً به سراغ او بروید.اگر نوزاد شب از خواب بیدار می شود و واقعاً گرسنه است باید به او شیر بدهید. حتی بعد از این که نوزادتان غذای کمکی را شروع کرد، در این هنگام به او شیر (شیر خودتان یا با شیشه) بدهید نه غذای جویدنی. هر چند که از اواخر 6 ماهگی می توانید شیر کمتری هنگام شب به او بدهید. اگر از سینه خودتان به او شیر می دهید، سعی کنید مدت زمان کمتری را صرف شیر دادن به او کنید. اگر با شیشه به او شیر می دهید، مقدار بسیار کمتری شیر خشک برای او درست کنید یا آن را نسبت به همیشه رقیق تر کنید. می توانید این کار را با کمتر ریختن شیر خشک در کیله، یعنی کیله سر خالی، شیر خشک بریزید یا اگر مایل باشید آب بیشتری به آن اضافه کنید. راه دیگر این است که می توانید به تدریج شیر او را رقیق تر درست کنید. اگر شباهت بیشتری به آب داشته باشد دیگر برای خوردن آن داد و فریاد به راه نخواهد انداخت.
نوزادانی که قبلاً تمام شب را می خوابیدند، حالا ممکن است از خواب بیدار شوند. (همواره هوشیار و دقیق باشید زیرا ممکن است بیدار شده باشند اما گریه نکنند). اگر در طول روز بیشتر بغل شده اند، نسبت به روزهای عادی به توجه بیشتری نیاز دارند. بیدار شدن او در شب ممکن است یک بخش طبیعی از مرحله رشد او باشد. این حالت به نظر می رسد که در هفته ششم، هفته دوازدهم بدو تولد و بار دیگر در 4 ماهگی و 6 ماهگی اتفاق بیفتد. با این وجود ممکن است نوزادتان گرسنه باشد، اگرچه هنوز آمادگی خوردن غذای جویدنی را نداشته باشد اما ممکن است شیر بیشتری نسبت به همیشه در طول روز نیاز داشته باشد. یا ممکن است خیلی احساس گرما کند یا بیمار باشد یا تغییراتی در امور روزمره او صورت گرفته باشد. شاید هم به خاطر وجود یک روز تعطیل یا وجود میهمان ها باشد.
اگر نوزاد صبح خیلی زود از خواب بیدار می شود؛ سعی کنید انجام امور روزمره او را تغییر دهید به نحوی که هنگام عصر او را دیرتر بخوابانید. در نتیجه تا وقتی که چیزی مزاحم او نباشد مثلاً نور خورشید که از پنجره به داخل اتاق می تابد، موجب می شود او دیرتر از خواب بیدار شود. با این حال هنوز هم ممکن است قبل از این که برای آغاز روزی جدید آماده شده باشید، او خیلی زود از خواب بیدار شود اگر هنگامی که بیدار می شود، به خاطر گرسنگی گریه نمی کند، او را اذیت نکنید و از تختخوابش بیرون نیاورید و بگذارید با خودش آغون واغون کند. در نتیجه به شما فرصت می دهد تا دوباره چرت بزنید، یا حداقل بدون این که بخواهید از جا بپرید و سری به او بزنید، بتوانید کمی استراحت کنید. اگر صبح که از خواب بیدار می شود شما را راحت نمی گذارد دو راه دارید: یا این که فوراً به او شیر بدهید و او را زمین بگذارید و به این امید که قانع شود و آرام باشد، و راه دیگر این که خودتان شب زودتر بخوابید که صبح راحت تر و زودتر بیدار شوید.
دو قلوها معمولاً خیلی بد می خوابند به ویژه اگر خیلی کوچک یا نارس باشند و به دفعات مکرر و زیاد به شیر احتیاج داشته باشند.
انتظار نداشته باشید که زمان خواب مثل هم داشته باشند حتی اگر دو قلوهای یکسان هم باشند. از هر ابتکار عمل یا راه چاره ای مانند کمک گرفتن از دیگر اعضای خانواده در طول روز، ترک کردن وظایف مادری تا چند هفته و این که بعضی از کارهای شب را همسرتان انجام دهد، کمک بگیرید.
در ابتدا بسیاری از دوقلوها از تختخواب شریکی استفاده می کنند. از هفته ششم بدو تولد تا 6 ماهگی هر یک از آن ها به تخت جداگانه نیاز خواهند داشت. پدر و مادرها نگران هستند که هر یک از آن ها ممکن است دیگری را بیدار کند.
البته این حالت ممکن است اتفاق بیفتد اما در هنگام صبح بیشتر اتفاق می افتد تا در طول شب. اگر آن ها مزاحم یکدیگر باشند و آرامش همدیگر را بر هم بزنند، ممکن است اتاق جداگانه ای لازم داشته باشند.
استفاده از پستانک
از پستانک ضد عفونی شده استفاده کنید. هرگز آن را با عسل یا آب میوه شیرین نکنید.مکیدن پستانک
تا شش هفته اول بدو تولد اگر می توانید او را کنترل کنید، به او پستانک ندهید. اما اگر او همین حالا هم از پستانک استفاده می کند نگران نباشید. پستانک برای دندان مضر نیست. با این وجود هنگامی که او بیدار است بگذارید که پستانک بخورد تا به آن عادت کند که تمام وقت در دهانش باشد. یک مورد اشکال آن این است که وقتی شب از خواب بیدار می شود، مجبور باشید، پستانک را در دهان او بگذارید.مکیدن انگشت شصت
وقتی نوزادان از حدود 3 ماهگی شروع به بازی با انگشتان خود می کنند و اغلب شصت خود را می مکند، این عمل در طولانی مدت موجب می شود تا دندان های جلو در قسمت بالا زودتر از دندان های پایین بیفتد. با این وجود هنگامی که او انگشت شصت دست خود را شناخت توجه زیادی به او داشته باشید و هنگامی که بزرگ تر می شود به او کمک کنید تا این کار را انجام ندهد.منبع: کوپر،کارل ، (1951)، وفایی، ملیحه، نوزاد شما؛ مجموعة پرسش ها و پاسخ ( از تولد تا یک سالگی )،قم : سعدی، 1389.
