نویسنده: سید هادی مدرسی
مترجمان: حمیدرضا شیخی، حمیدرضا آژیر
مترجمان: حمیدرضا شیخی، حمیدرضا آژیر
هر انسانی اسراری دارد و اگرچه ممکن است اسرار شخصی واقعاً مهم نباشد ولی برای این شخص حتماً اهمیت دارد و آشکار کردن این سرّ در میان مردم شبیه هتک آبرو و ناموس اوست.
سرّ در اسلام حرمتی دارد که برای هیچ انسانی جایز نیست در جهت کشف یا آگاهی از آن بکوشد یا آن را میان مردم منتشر سازد دقیقاً به همان گونه که برای انسانی جایز نیست که اموال دیگران را بدزدد یا در آن دست برد و اگر چنین چیزی صورت پذیرد در حقیقت این آتش است که می خورد.
در فقه اسلامی اگر انسانی مشرف به خانه ای بود و اهل آن خانه او را از این کار منع کردند و او برای دومین بار آن کار را تکرار کرد و اهل آن خانه تیری به طرف او نشانه رفتند و آن تیر به چشم او اصابت و چشم او را کور کرد اهل آن خانه مسؤولیت این کار را به عهده نخواهند داشت.
اگرچه ممکن است کسی در مقام توجیه کشف اسرار دیگران آن را امری عادی- و نه سرّ- بداند ولی این توجیه صحیح نیست و این صاحب سرّ است که سرّ را از غیر سرّ مشخص می سازد و این مسؤولیت افشاکننده آن نیست.
سّری که شخص نمی خواهد کشف شود ممکن است دینار یا درهمی باشد که به کسی داده یا از کسی گرفته ولی به هر حال نمی خواهد کسی از این موضوع مطلع شود و همین سرّ اوست که نباید آن را افشا کرد.
پیامبراکرم(ص) می فرماید:« مجلسها امانت هستند و بر هیچ کس روا نیست سرّ دوستش را فاش سازد»(1).
پیامبراکرم(ص) در سفارش خود به ابوذر غفاری می فرماید:« ای ابوذر! مجلسها امانت هستند و فاش ساختن سرّ برادرت خیانت است»(2).
همان گونه که نباید اسرار دوستان را فاش کرد نباید اسرار خود را در اختیار دیگران نهاد.
حضرت علی(ع) می فرماید:« سرّ تو خون توست که نباید در رگهای دیگری جریان یابد»(3). و نیز می فرماید:« دوست خود را از سرّت آگاه مگردان مگر سرّی که اگر دشمن تو از آن آگاهی یابد زیانی برای تو دربر نداشته باشد»(4).
در این جا دو قاعده وجود دارد که روشن می کند در خصوص اسرار چگونه با مؤمنان رفتار کنیم:
اول: آنچه نباید دوست از آن آگاهی یابد و نیز آنچه به او مربوط نیست نباید از آن مطلع گردد زیرا در آگاهی او از آن سودی نهفته نیست همچنین صاحب سر نیز نفعی از آگاهی او نمی برد.
دوم: این که سرّ خود را جز برای دوست مؤمن فاش نسازی، دوستی که تجارب مختلف، صدق ایمان و وفاداری او را ثابت کرده است.
حضرت علی(ع) می فرماید:« سرّ خود را جز به مؤمن باوفا باز مگو»(5)، و امام باقر(ع) می فرماید:« به حقّ قیام کن و در آنچه به تو مربوط نیست ملتزم باش و از دشمنت بپرهیز و از دوستان خود جز مؤمن ایشان حذر کن».
پی نوشت ها :
1-بحارالانوار/ج75/ص 467
2-کلمه الرسول الاعظم/ص 211
3-بحارالانوار/ج75/ص 71
4-بحارالانوار/ج75/ص 71
5-بحارالانوار/ج77/ص 296
