نویسنده: مهیار غلامپور
بررسی آخرین فناوری های ورزشی در مسابقات پارالمپیک لندن
بسیاری از ورزشکاران شرکت کننده در رقابت های پارالمپیک ۲۰۱۲ لندن، از فناوری های پیشرفته ای استفاده کردند تا به آنها کمک کند با آمادگی بیشتری در رقابت ها شرکت کنند و دستیابی به رکوردها برایشان آسان تر شود. گفته می شود رقابت های پارالمپیک امسال لندن، تنها مکانی برای زورآزمایی ورزشکاران نیست، بلکه نمایشگاهی است از آخرین دستاوردهای فناوری های نوین، تا معلولان روش زندگی تازه ای را تجربه کنند. برای مثال تیم بسکتبال پارالمپیک انگلیس در رقابت های امسال لندن، از صندلی های اسفنجی پیشرفته ای استفاده کرد که مهندسان شرکت خودروسازی «بی ام و» با استفاده از فناوری های به کاررفته در خودروهای مسابقه آن را طراحی کردند. ورزشکاران برای اولین بار، با استفاده از این صندلی قالب گیری شده اسفنجی، با صندلی چرخدار یکی شدند، یعنی توانستند در جای خود خیلی محکم بنشینند. با استفاده از این صندلی ها، زمان حرکت در مسیر مستقیم ۲۰متری نیز ۱۴/۰ثانیه کاهش یافت. همچنین این صندلی ها به بازیکنان امکان می دهد تا پس از افتادن روی زمین، به سرعت به حالت عادی برگردند.البته این صندلی، نمونه ای از انواع مختلفی از فناوری های پیشرفته ای است که در رقابت های پارالمپیک ۲۰۱۲ به کار می رود. به جز این مورد می توان به دستکش «شبح» برای ارتقای شیوه کار تنیس بازان اشاره کرد. این دستکش با ارایه بازخورد لرزشی روی فرم و وضعیت ورزشکار، باعث تقویت عملکرد وی می شود. اسکلت خارجی انسان نیز یکی دیگر از این فناوری ها بود. این اسکلت، به صاحب آن قدرتی فراانسانی می دهد و درنتیجه ورزشکاران می توانند نهایت توانایی های خود را عرضه کنند.
به احتمال بسیار در رقابت های بعدی پارالمپیک شاهد نسل تازه ای از دوندگان خواهیم بود که پاهای مصنوعی تیغه ای با فناوری پیشرفته تر دارند. در این صورت ورزشکاران معلول بهتر می دوند و نابینایان نیز با استفاده از سربندهای الکترونیک )که می تواند موانع پیش روی آنها را نشان دهد و آنها را راهنمایی کند که در جهت چپ یا راست حرکت کنند)، مانند دیگران حرکت کنند یا حتی بدوند. در این صورت از کمک های دیگران بی نیاز می شوند.
یکی از مهم ترین شاخه های فناوری های به کاررفته در پارالمپیک امسال، برقراری ارتباط کارآمد میان اندام های زنده انسان و تجهیزات ورزشی است. هرچند ارتباط میان بدن زنده و اندام مصنوعی در سال های اخیر بهبود یافته است اما در این سال ها و با پیشرفت فناوری، بسیاری از تجهیزات ورزشی همانند پروتزها، به بدن متصل شده اند.
برخی رسانه های بریتانیا، به تازگی از صرف هزینه ای بیش از یک میلیارد دلار برای تحقیق و نوآوری در عرصه ورزش خبر داده بودند. «الیسون ماکفرسون» از محققان بخش ورزش در بریتانیا با اشاره به شگفت انگیز بودن پیشرفت های صورت گرفته، می گوید: ما تحقیقات بسیاری انجام دادیم تا احتمال کسب مدال توسط ورزشکاران افزایش یابد اما در نهایت تنها استعداد و سخت کوشی آنها است که تعیین کننده برنده در یک رشته ورزشی است.
آینده فناوری ورزشی
طبیعی است فناوری هایی که امسال در پارالمپیک لندن عرضه شده است، آخر خط فناوری نباشد. هم اکنون نیز بسیاری از شرکت های تحقیقاتی در حال طراحی تجهیزات بهتری برای معلولان هستند. برای مثال شرکت انگلیسی «Tharsus» در حال حاضر تلاش می کند یک چارچوب پرتاب بسازد تا ران ورزشکاران را نگه دارد و آنها بتوانند با تکیه بر این پای مصنوعی، از تمام قدرت خود برای پرتاب استفاده کنند. علاوه بر این، شرکت «Ossur» که یکی از سازندگان پیشگام پروتز است، پای مصنوعی ویژه ای را برای مسابقات دوچرخه سواری طراحی کرده است. «جودی کاندی»، برنده پنج مدال طلای دوچرخه سواری پارالمپیک، از چهار سال پیش تاکنون با مهندسان همکاری کرد تا پای مصنوعی بهتری برای او طراحی کنند. او هم اکنون پای سبک تر و آیرودینامیک تری دارد که به دلیل امکان اتصال پا به پدال، به کفش دوچرخه سواری نیاز ندارد.از دیگر فناوری های در حال ساخت برای استفاده در رقابت های پارالمپیک آینده، می توان به اسکلت خارجی «Ekso» اشاره کرد. این اسکلت خارجی به ورزشکاران امکان می دهد بدون کمک گرفتن از دیگران، دوباره راه بروند و علاوه بر آن وزنه های بسیار سنگین را بلند کنند. البته هم اکنون نمونه های اولیه این اسکلت ها ساخته شده ولی توانایی ها و قابلیت های آن کم است. برای مثال، در حال حاضر این اسکلت ها فقط می توانند به آرامی راه بروند و دستگاه هیدرولیکی کنترل رایانه ای آن (که امکان پیاده روی را برای معلولان فراهم می کند) بسیار پرهزینه است. البته پیش از این نیز چنین فناوری هایی تولید و عرضه شده بود. برای مثال، شرکت های دفاعی مانند لاکهید مارتین، از این تجهیزات برای تقویت قوای جسمانی سربازان در میدان های جنگ استفاده کردند. سربازانی که به این اسکلت های خارجی مجهزند، می توانند مسافت های طولانی تری را با سرعت بیشتری راه بروند، علاوه بر آن می توانند بار زیادی را همراه خود حمل کنند.
همچنین مهندسان امپریال کالج لندن فناوری جدیدی به نام «سورتمه مغز» ابداع کرده اند که از علایم الکتریکی مغز برای هدایت یک سورتمه در رقابت های بابسلد (سورتمه سواری) استفاده می کند. البته این فناوری هم اکنون نیز به شکل محدود در دسترس است و از یک هدست (سربند) خواندن ذهن به نام «Emotiv EPOC» استفاده می کند. بازیکنان بازی های ویدیویی نیز از دستگاه مشابهی استفاده می کنند. به گفته محققان، معلولان با تمرین های ذهنی زیاد، به راحتی می توانند از این فناوری استفاده کنند. اگرچه طبق قوانین پارالمپیک، نمی توان از این دستگاه در رقابت ها استفاده کرد اما امکانات زیادی را برای ورزش های جدید عرضه می کند. از دیگر فناوری های نویدبخش برای ورزشکاران معلول، می توان به آستین لرزشی اشاره کرد که با استفاده از پدها و حسگرهای لرزشی، بازوهای کاربر را به گونه ای هدایت می کند که بهترین سرویس های تنیس را بزند. البته با توجه به دستورالعمل کمیته بین المللی پارالمپیک مبنی بر اینکه سازندگان تمام تجهیزات به کاررفته در رقابت های ۲۰۱۲، هزینه و دسترسی آسان در این محصولات را در نظر بگیرند و اطمینان یابند که این دستاوردها به گروه های خاص محدود نشود، بعید به نظر می رسد این فناوری ها تنها به پارالمپیک محدود شود. شاید با این مقدمات بتوان نتیجه گرفت، ورزشکاران معلولی که در پارالمپیک لندن عرق می ریزند، در حقیقت مشغول گشودن راه های تازه ای هستند که زندگی را برای همه معلولان جهان دلپذیر و دنیا را مکان خوشایندتری برای آنان کند.
:منبع: هفته نامه زندگی مثبت ( www.salamatiran.com )
