بنای آرامگاه فردوسی را چه کسی طراحی کرد؟

بنای آرامگاه در مهر ۱۳۱۳ به مناسبت جشن هزاره فردوسی ، افتتاح شد و در سال ۱۳۴۸ با طراحی تکمیلی که هوشنگ سیحون بر اساس آرامگاه کوروش انجام داده بود بازسازی شد.
بنای آرامگاه فردوسی در سال 1313 به مناسبت جشن هزاره حکیم توس و با هدف گرامیداشت سی سال رنج این شاعر بلندآوازه ایران زمین در سرودن شاهنامه گرانقدر ، در شهر توس به بهره برداری رسید .
این آرامگاه در قالب مجموعه ای فرهنگی به نام باغ آرامگاه فردوسی ، در شهر توس در بیست کیلومتری شهر مشهد ، مرکز استان خراسان رضوی کنونی ، به یاد ابوالقاسم فردوسی ساخته شد . بنای آرامگاه در مهر 1313 به مناسبت جشن هزاره فردوسی ، افتتاح شد. این بنا در سال1348 با طراحی تکمیلی که هوشنگ سیحون بر اساس آرامگاه کوروش انجام داده بود ، گسترش یافت و باغ اطراف آن به همراه موزه کنارش ساخته شد .

هوشنگ سیحون کیست؟

هوشنگ سیحون در سال 1299 در تهران و در خانواده هنرمندی که همگی اهل موسیقی بودند به دنیا آمد. او از کودکی به نقاشی علاقه‌ای مفرط داشت، با اینکه باید به موسیقی علاقه‌مند باشد. از زمانی که توانست زغال یا قلم به دست بگیرد به نقاشی کردن برروی ستون‌ها و دیوارهای خانه‌شان پرداخت.
سیحون تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در تهران گذراند و در سال 1319 از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد و با تاسیس دانشکده هنرهای زیبا در دانشگاه تهران، جزو نخستین دسته از دانشجویان رشته معماری، ثبت‌نام کرد و در سال 1323 تحصیلات خود را به اتمام رساند.
در سال 1324 در مسابقه طرح آرامگاه بوعلی سینا شرکت کرد و طرح او بهترین طرح مسابقه شناخته شد. سپس با صلاحدید آندره گدار برای تکمیل مطالعات خود به فرانسه رفت. حدود 4 سال بعد در سال 1328 همزمان با شروع ساخت مقبره بوعلی سینا به ایران بازگشت و در سمت دانشیار دانشکده هنرهای زیبای تهران و 5 سال بعد به عنوان استاد معماری مشغول تدریس شد.
همزمان با تدریس در دانشکده، دفتر کار خود را در سال 1328 تاسیس کرد و در سال 1314 به عنوان سومین رییس دانشکده هنرهای زیبای تهران انتخاب شد. از همین سال فعالیت‌های زیادی در دانشکده هنرهای زیبا و از جمله تاسیس سه رشته شهرسازی، تئاتر و موسیقی انجام داد.
از اقدامات اولیه انجمن آثار ملی، طرح ساخت مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی بود.
سیحون در سال 1980 ایران را ترک کرد و به ونکوور کانادا رفت. فعالیت‌های هوشنگ سیحون را می‌توان در معماری و نقاشی خلاصه کرد. او در سمینارها و سخنرانی‌های متعددی در نقاط مختلف ایران و جهان شرکت داشته و در نقاط مختلف جهان آثار نقاشی او به صورت گروهی و انفرادی به نمایش گذاشته شده است.
طرح‌های او در کتابی به نام نگاهی به ایران در پاریس در سال 1973 و مجموعه دستاورد زندگی حرفه‌ای او (معماری - نقاشی) در کتابی به نام هوشنگ سیحون در کانادا در سال 1999 به چاپ رسیده است
کارنامه فعالیت معماری هوشنگ سیحون به قرار زیر است:

سال‌های 1328 - 1333

منزل و مطب دکتر فرهاد، منزل آقای بابک، ساختمان پست فشار قوی، ساختمان اداری مرکز برق ، منزل سرلشکر

هوشنگ سیحون

فیروز، دفتر هوشنگ سیحون و خوابگاه‌ها و گاراژهای آتش‌نشانی در تهران و ساخمان آرامگاه بوعلی در همدان.

سال‌های 1332 - 1335

منزل آقای شیبان (دروس)، منزل آقای محمدی (تپه امامیه)، منزل آقای مقدم (تپه امامیه)، سازمان نقشه‌برداری کل کشور (جاده قدیم کرج)، آرامگاه نادر (مشهد)، کارخانه یخ‌سازی و ریسندگی کورس (جاده شهر ری)، کارخانه کانادادرای (خیابان آزادی)، پرورشگاه کودکان (خیابان ولیعصر)، سینما آسیا (خیابان جمهوری)

سال‌های 1335 - 1340

سینما سانترال (تهران)، کارخانه کانادادرای (آبادان)، لابراتوار عبیدی و شرکا (جاده قدیم شمیران)، منزل آقای بشارت (الهیه)، منزل آقای فرازیان (زرگنده)،‌منزل دکتر کاظمی (شمیران)، منزل خانم ابتهاج (زعفرانیه)، مجموعه ویلاهای آقاسی‌پور (پاسداران)، منزل آقای هدایت (دروس)، مجموعه ویلاهای ایپک چی (حصارک)، کتابخانه مجلس شورای ملی با همکاری محسن فروغی، کیقباد ظفر بختیار و علی صادق، آرامگاه خیام (نیشابور)، آرامگاه کمال‌الملک (نیشابور)

سال‌های 1340 - 1345

تجدید بنای آرامگاه فردوسی (طوس)، بناهای اطراف آرامگاه فردوسی (طوس)

سال‌های 1345 - 1350

منزل دولت‌آبادی (نیاوران)، ساختمان مرکزی بانک سپه (تهران)، منزل سیحون (دروس)، مجتمع آموزشی فرح (جاده آرامگاه)، ضلع جدید بیمارستان میثاقیه (تهران)

از سال 1350 به بعد

بازارچه میرچخماق (یزد)، منزل سیحون (در کلکان در راه شمشک)
گفتنی است پس از برگزاری جشن هزاره فردوسی و آغاز جنگ جهانی دوم به علت عدم تامین اعتبار مالی تا سال 1323 انجمن آثار ملی عملا فعالیتی نداشت و در آذر 1323 فعالیت خود را از نو آغاز کرد.

پیشینه طرح ساخت مقبره‌ها:

پس از کودتای سوم اسفند ماه 1299، در سال 1301 گروهی از رجال سیاسی - فرهنگی و علاقه‌مند به هنر ایران برای حفظ و نگهداری و تعمیر ساخمان‌های تاریخی و به پاس حرمت یادگارها و مفاخر فرهگی و هنری ایران گردهم آمده و جمعیتی به نام «انجمن آثار ملی» تشکیل دادند. از اقدامات اولیه انجمن آثار ملی، طرح ساخت مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی بود. کریم طاهرزاده بهزاد طرح آرامگاه فردوسی را پیشنهاد کرد و این طرح در سال 1313 افتتاح شد. به علت ناآشنایی سازندگان به فنون آزمایش خاک، محاسبه نکردن دقیق و بی‌اطلاعی در وضعیت آب‌های زیرزمینی ناحیه طوس، ساختمان از همان نخستین سال‌ها شروع به نشست کرد و پس از 30 سال هوشنگ سیحون با حفظ طرح اولیه و الحاقات جدید بنای جدیدی ساخت.
گفتنی است پس از برگزاری جشن هزاره فردوسی و آغاز جنگ جهانی دوم به علت عدم تامین اعتبار مالی تا سال 1323 انجمن آثار ملی عملا فعالیتی نداشت و در آذر 1323 فعالیت خود را از نو آغاز کرد. دو اقدام اولیه انجمن آثار ملی در دوره دوم فعالیت خود توجه به ساخت آرامگاه بوعلی سینا و آرامگاه سعدی (طرح مشترک محسن فروغی و علی صادق به سال 1328) بود.
منبع : www.akairan.com