زمین های دور

چندی پیش گروه تحقیقاتی کپلر اعلام کردند که 207اُمین سیاره ای را که تقریباً هم اندازه ی زمین است یافته اند اما پس از آن به سرعت اعلام شد که این گروه نخستین بار دو سیاره ی فراخورشیدی دقیقاً هم اندازه زمین یافته اند. به گفته ی این گروه به احتمال 80 تا 90 درصد مشاهدات شان دقیق و درست است اما هنوز به بررسی های بیشتر نیاز است.
یکی از راه هایی که می تواند این حدس را به یقین تبدیل کند اندازه گیری دقیق جرم سیاره ها است که البته نیاز به رصدهای طولانی با تلسکوپ های زمینی و بررسی با طیف سنج های بسیار دقیق دارد تا بتوان سرعت شعاعی ستاره ی مادر را اندازه گرفت. این دو سیاره که به نام های کپلر 20f و 20e شناخته می شوند کوچک ترین سیاره هایی اند که تا به حال یافت شده اند. یکی از آن ها 0/87 برابر زمین( کوچک تر از زمین) و دیگری 1/03 برابر زمین قطر دارد. به نظر می رسد که این دو سیاره ی کوچک ساختاری سنگی دارند و جرم شان باید حدود 1/7 تا 3 برابر زمین باشد. هر دو سیاره به دور ستاره ی کپلر 20 می گردند که ستاره ای زرد و از رده ی طیفی G8 است که دمای آن فقط اندکی از خورشید کم تر است و در فاصله ی 950 سال نوری زمین در صورت فلکی شلیاق قرار دارد. سیاره ی کپلر 20e هر 6/1 روز در فاصله ی تقریبی 7 میلیون کیلومتری و کپلر 20f هر 19/6 روز یک بار در فاصله ی 16 میلیون کیلومتری ستاره ی مادرشان می گردند. این دو سیاره بسیار داغ اند و دمای سطح آن ها 760 و 426 درجه ی سلسیوس است. در این منظومه به جز این دو سیاره، سه سیاره ی بزرگ تر نیز وجود دارند که از زمین بزرگ تر اما از نپتون کوچک ترند. هر پنج سیاره در مداری نزدیک تر از مدار عطارد نسبت به خورشید در حرکت اند.
این سیاره ها از لحاظ قرار گرفتن نسبت به ستاره ی مادر هم وضعیتی بسیار جالب توجه دارند. در منظومه ی شمسی سیاره های بزرگ تر دورتر از خورشید قرار دارند اما در این منظومه سیاره ها به ترتیب چنین اند: بزرگ، کوچک، بزرگ، کوچک، بزرگ! البته اخترشناسان گمان می کنند که این سیاره ها دقیقاً در مکان فعلی شان شکل نگرفته اند بلکه دورتر از ستاره ی مادر ایجاد شده اند و به مرور زمان به سبب برهم کنش با قرص موادی که این منظومه را تشکیل داده است به سوی ستاره ی مادر مهاجرت کرده اند.
هنوز معماهای بسیاری درباره ی این منظومه وجود دارد که باید حل شوند. تلسکوپ فضایی کپلر درخشندگی بیش از 15 هزار ستاره را بررسی کرده است تا سیاره هایی را بیابد که از جلو ستاره ی اصلی شان در حال گذرند. گروه علمی کپلر دست کم به سه گذر نیاز دارد تا جرمی را نامزد در نظر بگیرد. سپس با تلسکوپ فضایی اسپیتزر و تلسکوپ های زمینی این اجرام نامزد را بارها رصد می کنند تا بتوانند آن ها را سیاره اعلام کنند.
برای بررسی سیاره های کپلر 20e و 20f دانشمندان از برنامه ای کامپیوتری به نام Blender استفاده کردند که با اجرای شبیه سازی های موردنیاز پدیده های دیگر را از این سیاره ها جدا می کرد و دانشمندان فقط این سیاره ها را بررسی می کردند. روز 14 آذر دانشمندان اعلام کردند که سیاره ی کپلر 22b در منطقه ی سکونت پذیر نسبت به ستاره ی مادر خود قرار دارد اما بیش از آن بزرگ است که سطحی خاکی داشته باشد. از سویی سیاره های کپلر 20e و 20f که هم اندازه ی زمین اند بیش از اندازه به ستاره ی مادرشان نزدیک اند که بتوانند آب مایع بر سطح خود داشته باشند. گویا یافتن سیاره ای هم اندازه زمین که سطحی سنگی داشته باشد و دقیقاً هم در منطقه ی سکونت پذیر قرار گرفته باشد تبدیل به بازی میان گروه علمی و عالم شده است. اما یافته ها تا به حال نشان داده اند که پیدا کردن چنین سیاره ای فقط نیاز به زمان دارد و ناممکن نیست.
برگرفته از:
skyandtelescope.com
sciencedaily.com
منبع: نشریه نجوم،‌ شماره 214.