نویسنده : دکتر علی اکبر ولایتی
خلافت امویان، که معاویه بن ابوسفیان آن را بنیاد نهاده بود، به دو شاخه ی سفیانی و مروانی تقسیم می شود. مرحله ی مروانی، که دوره ی حکمرانی نوادگان مروان است، با خلافت مروان بن حکم آغاز شد. این مرحله با برخی اقدامات فرهنگی و علمی همراه بود. از جمله، ترجمه های متون پزشکی به عربی در این دوره آغاز شد.
خالد بن یزید بن معاویه نخستین کسی است که منابع کهن او را مؤلف و مترجم و حامی ترجمه ی آثاری در نجوم و پزشکی و کیمیا دانسته اند. این مطلب را بسباری از نویسندگان متقدم، همچون ابوالفرج اصفهانی (ج17، ص347)، جاحظ (1357 ق، ج1 ص76؛1367 ق، ج1، ص328)، ابن ندیم (ص303) مطرح کرده اند. پژوهشگران معاصر نیز به این موضوع توجه کرده اند. و کسانی همچون گرونباوم و مکنسن به بررسی زندگی حُنین و گرایش او به کیمیا و پزشکی پرداخته اند (Gtunebaum p31,Mackensen,p52-56) در روزگار خالد، برخی دیگر نیز به پزشکی معروف بوده اند که از میان آنان باید به ماسرجویه ی بصری یهودی اشاره کرد که نقشی مهم در نخستین ترجمه های یونانی به عربی داشته است(ابن جلجل، ص61؛ ابن ابی اصیبعه، ج1، ص109، 163-164؛ (steinschneider,p 428-430,Elgood p99-101) دیگر پزشک نامدار این دوره تیاذوق، پزشک مسیحی حجاج بن یوسف، است (احمدی، ص613 -614).
منبع مقاله :
ولایتی، علی اکبر؛ (1389)، حنین بن اسحاق، (آفرینندگان فرهنگ و تمدن اسلام و بوم ایران/19)، تهران: نشر امیر کبیر؛ چاپ اول 1390.