زمینه پیدایش
خسرو پرویز، یکی از پادشاهان مشهور ساسانی بود که لشکرکشی‌ها و خوش‌گذرانی‌های بیش از حدّ او و درباریانش، کشور ایران را از اوج شکوه به انقراض کشانید. او عاشق ثروت و تجمل بود. هنگامی که ایرانیان، شهر اسکندریه در کشور مصر را محاصره کردند، فوکاس، قیصر روم که صاحب مال و ثروت فراوان بود از ترس دستبرد مخالفان، اموال فراوان خود را در هزار کشتی به سوی کارتاژ فرستاد. این اموال گران‌بها، شامل زر، گوهر و مروارید و ... بود. از قضا، باد کشتی‌ها را به سوی اردوی ایرانیان برد و خسرو پرویز این گنج را گنج بادآورده نامیده و گفت: «من به این گنج، سزاوارترم که باد، آن را به سوی من آورده است.» نقل شده است که اموال زیادی از خزانه خسرو پرویز به سرقت رفت که همه از این گنج باد آورده بود، و به همین مناسبت ظریفان از باب طنز و عبرت گفتند: «باد آورده را باد می‌برد.» و از آن تاریخ، این عبارت به صورت ضرب‌المثل درآمد.(1)ضرب المثل های هم مضمون
ـ مال حرام، برکت ندارد.(2)ـ دزدیده بُوَد آنچه نماند، به خداوند!(3)
ـ هر چه به یلّلی آمد، به تلّلی می‌رود.(4)
ریشه های قرآنی حدیثی
امام علی(علیه السلام): «مَنْ یَکتَسبْ مالاً مِنْ غَیْرِ حِلّهِ یَصْرِفْهُ فی غَیْرِ حَقِّهِ؛ هر که مالی را از راه نامشروع به دست آورد، آن را نا به جا خرج خواهد کرد.»(5)امام صادق(علیه السلام): «مَنْ جَمَعَ مالاً مِنْ مَهاوِشْ اَذْهَبَهُ اللهُ فی نَهابِرَ؛ هر که از راه حرام مال را گرد آورد، خدا آن مال را نابود می‌سازد».(6)
پی نوشت ها :
1. ریشه‌های تاریخی امثال و حکم، ج 1، تلخیص از صص 140 و 141.
2. ابراهیم شکورزاده بلوری، دوازده هزار مثل فارسی، ص 863.
3. داستان‌نامه بهمنیاری، ص 328.
4. امثال و حکم دهخدا، ج 4، ص 1919.
5. میرزا حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج 13، ص 69.
6. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 47، ص 84.
مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما
