به کوشش: محمد کمالي نژاد
نام رايج:
گل گاوزباننام عربي:
لسان الثورنام هاي ديگر:
فو (يوناني)، سنکاهولي (هندي)
ماهيت:
نباتي است جميع اجزاي آن با خشونت و مزغب و منقط به نقطه هائي شبيه به خار و ساق آن به قدر ذرعي، گل آن لاجوردي رنگ به شکل گل انار و از آن کوچکتر و طولاني و تخم آن کوچک اندک طولاني و سفيد.طبيعت:
در اول گرم و تر و خشک آن با رطوبت کمترافعال و خواص:
مفرح و مقوي ارواح و حرارت غريزي و اعضاي رئيسه و حواس و ملين طبع و مسهل مره ي صفرا و اخلاط محترقه و سوداوي متولد از خلط سوداوي و تسکين اعراض آنها و امراض سوداويه مطلقاً.آشاميدن آن با مطبوخات مناسبه جهت سرسام و برسام و ماليخوليا و جنون و نيکوئي حواس و رنگ رخسار و تفريح و رفع خشونت قصبه رئه و ضيق النفس و درد گلو توحش و وسواس و خوف و هم و غم و يرقان مفيد است.
تحقيقات جديد:
مطالعات باليني اثربخشي گل گاوزبان را در درمان افسردگي و وسواس ثابت نموده اند.***
بدل:
ابريشم خام محرق و چهاردانگ پوست اترج و نيز به وزن آن ريباس و نصف آن سنبل الطيب و ربع آن اسارون.مضر:
سپرزمصلح:
صندل سفيدمقدار شربت:
از جرم آن 2 تا 5 درم از مطبوخ آن 5 تا 10 درم و از عرق آن تا 4 اوقيه.سوداوي اگر بود تب، از گاوزبان*** وز قند و گل بنفشه شربت جوشان
هر روز يکي از آن اندر آب *** حل ميکن و مينوش به تخم ريحان
حکيم يوسفي
منبع مقاله :
کمالي نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول
