نويسنده: دکتر فاطمه گلشني
اين افراد به دليل نحوه ي تفکر، طرز رفتار، ارتباط با ديگران و نحوه ي لباس پوشيدن، عجيب و غريب به نظر مي رسند. آن ها از ديگران فاصله مي گيرند و از مردم جدا هستند، به جاي توجه به محرک هاي محيطي بيش تر جذب محرک هاي دروني خود مي شوند و نسبت به آن ها واکنش نشان مي دهند، به همين دليل افکار و گفتارشان از انسجام لازم برخودار نيست. در هنگام ارتباط با ديگران حواس شان جمع نيست و از موضوعي به موضوع ديگر مي پرند، هيجان هايي که ابراز مي کنند متناسب با محرک هيجاني نيست. به تله پاتي و غيب گويي بسيار معتقد هستند و به ديگران مشکوکند و افکار عطفي دارند ( افکار عطفي يعني اين که تصور مي کنند رفتار ديگران و رويدادهاي تصادفي به آن ها اشاره دارد؛ براي مثال اگر ببينيد که دو پليس در خيابان با هم حرف مي زنند، فکر مي کنند در مورد آنان صحبت مي کنند و دليل شان هم اين است که به سمت شان نگاه يا اشاره کرده اند). در کنار هيچ کس احساس راحتي نمي کنند و به همين دليل با ديگران رابطه ي نزديک ندارند.
در پاسخ به سؤالات ساده بسيار فلسفه بافي مي کنند و پاسخ هاي عجيب و غريب مي دهند، آن ها از نوعي تجربيات ادارکي صحبت مي کنند که ممکن است حتي به شکل توهم جلوه گر شود. احساس مي کند قدرت هاي فراحسي دارند، براي مثال مي گويند قادرند اتفاقاتي را که در مکان ديگر رخ مي دهند، ببينند. معمولآً وقتي از نظر اجتماعي مضطرب مي شوند، براي حمايت و محافظت از خويش تصور مي کنند ادارک هاي فراحسي مانند تله پاتي و پيش گويي کردن وقايع مي توانند به آن ها کمک و از خطر حفظ شان کنند.
ملاک هاي تشخيص اختلال شخصيت اسکيزوتايپال کدام اند؟
ناتواني و نارسايي هاي اجتماعي و بين فردي که معمولاً با ناخشنودي از روابط يا توانايي اندک براي برقراري روابط، رفتارهاي عجيب و غريب و تحريف هاي ادارکي مشخص مي شود از ملاک هاي تشخيص اختلال شخصيت اسکيزوتايپال هستند که با پنج مورد يا بيش تر از موارد زير خود را نشان مي دهد:
1- افکار عطفي شامل هذيان اشاره ( اعتقاد به اين که رفتار ديگران يا موضوع يا رويدادي تصادفي به آن ها اشاره دارد).
2- عقايد عجيب، و تفکر جادويي که رفتارشان را تحت تأثير قرار مي دهد و با هنجارهاي فرهنگي مناسب ندارد ( اعتقاد به تله پاتي و حسس ششم).
3- تجارت ادارکي غير معمولي.
4- گفتار و تفکر عجيب و غريب ( مبهم و استعاره اي صحبت کردن، موضوعي را بيش از حد شرح دادن يا گفتار و تفکر کليشه اي داشتن).
5- سوء ظن و تفکر بدبينانه داشتن.
6- عاطفه ي محدود و نامناسب داشتن.
7- رفتار و ظاهر عجيب و غريب داشتن.
8- فاقد دوستان صميم بودن ( البته به جز خويشاوندان درجه يک).
9- اضطراب اجتماعي شديد که حتي با آشنا شدن با افراد هم کاهش نمي يابد.
گلشني، فاطمه؛ (1389)، اختلالات شخصيت (مشکل از ماست يا ديگران)، تهران: نشر قطره، چاپ اول
/ج
