نويسنده: علي محمد رفيعي محمدي
دوره ي نامزدي
دوره نامزدي را دو نوع تعبير مي کنند.1. از ابتداي خواستگاري تا عقد
2. از عقد تا زمان عروسي
تعريف دوره ي نامزدي، ازحقوق مدني ايران
زماني [است] که مرد از زني خواستگاري مي کند تا بعد با ا و ازدواج کند. و زن موافقت کند، اين پيشنهاد (مرد) وموافقت زن، ايجاد تعهّد به انعقاد زوجيت نمي کند. نامزدي (طبق قانون) وعده ي ازدواج است.(1)محرميت دختر و پسر درزمان نامزدي
بعضي از خانواده ها به لحاظ رعايت مسايل شرعي، پيشنهاد مي دهند که در دوره ي نامزدي صيغه ي محروميت خوانده شود. تا در رفت و آمدها، گفت وگوها و نشست و برخاست ها مشکلي نداشته باشند.پيامدهاي منفي صيغه ي محروميت
الف) نوعي تعهّد ايجاد مي کند که باعث شود دو طرف از اصول خود دست بردارند.ب) صيغه ي محرميت وابستگي عاطفي بين دختر و پسر ايجاد مي کند که اگر منجر به ازدواج نشد، دل کندن يکي از طرف مقابل سخت است.
ج) اگر ازدواج صورت نگيرد، دختر ضرر مي کند؛ چون دختر، در ازدواج باشخص ديگر، دچار مشکل جدّي مي گردد.
د) گاهي در صيغه ي محروميت، روابط جنسي برقرار شده است و اين اگر به ازدواج منتهي نگردد، باز هم دختر ضرر مي کند.
هـ) در صورت اجراي صيغه ي محرميت، مادر دختر تا ابد با اين پسر محرم مي گردد.
در ميان بعضي از طوايف و قبايل در ايران مرسوم است که وقتي نوزاد دختر و پسر متولّد شدند، به اصطلاح ناف آنان را براي هم مي برند؛ يعني، از اوّل تولّد به عنوان نامزد يکديگر معرّفي مي گردند؛ د راين نوع ازدواج دختر و پسر هيچ اختياري از خودشان ندارند.
دوران عقد
اصطلاح دوران عقد، به مدّتي که دختر و پسر رسماً و با سند محضري به عقد هم در مي آيند تا زمان عروسي، اطلاق مي گردد.طول دوران عقد با توجّه به توان مرد و آمادگي او براي يک زندگي مستقل متفاوت است.
فوايد دوران عقد
بعضي از خانواده ها فاصله ي کوتاهي را بين عقد و عروسي قرار مي دهند و يا بلافاصله بعد از عقد، مراسم عروسي را برگزار مي نمايند از فوايد دوران عقد محروم مي مانند. در اينجا لازم است به تعدادي از فوايد دوران عقد اشاره کنيم.الف) شناخت بهتر و عميق تر و ورود به زندگي، با تفاهم بيشتر؛
ب) فرصت تجديد نظر در صورت عدم تفاهم جدّي و جدايي؛
ج) قطع تدريجي ارتباط عاطفي دختر و پسر با خانواده؛
د) کسب مهارت هاي زندگي (کارورزي ازدواج)؛
هـ) آمادگي تدريجي براي پذيرش بار مسئوليّت با مطالعه ي کتاب هاي مناسب روابط زناشويي و شرکت در جلسات آموزش خانواده قبل از ازدواج؛
و) آمادگي والدين دختر براي تهيه ي جهيزيه و پسر براي فراهم آوردن مقدّمات ازدواج(2).
چند نکته ي مهم در دوران عقد
1. از نظر شرع و قانون، دختر و پسر بعد از عقد دايم زن و شوهر هستند. زن حقّ گرفتن نفقه دارد، ولي معمولاً در اين دوران مرد نفقه نمي پردازد.2. دختر و پسر، بعد ا زعقد دائم حقّ هر گونه تمتّع مشروع را از يکديگر دارند که معمولاً تمتّع مخصوص زناشويي را تا شب عروسي به تأخير مي اندازند؛ اگر هم اتّفاق بيفتد هيچ منع شرعي و قانوني ندارد. شايد عرف نپذيرد.
3. فاصله ي بين عقد وعروسي بايد متعارف باشد؛ نه آنقدر زياد که هر دو خانواده خسته شوند، نه آنقدر کم که فرصت شناخت نداشته باشند.
4. در دوران عقد، دختر و پسر نبايد عرفاً رابطه ي جنسي داشته باشند؛ چون اگر به جدايي کشيده شود مرد بايد تمام مهريه را بپردازد.
5. در دوران عقد، ولايت دختر با پدر است. بعضي از مراجع بزرگوار تقليد مي فرمايند حتّي در دوران عقد هم دختر بايد از شوهرش اجازه بگيرد. توصيه ما اين است که آقايان بر اعمال ولايت خود اصرار نکنند و پدران هم بر دامادشان سخت نگيرند.
پي نوشت ها :
1- سيّد حسن امامي، حقوق مدني، ج 4، ص 328.
2- حسين دهنوي، گلبرگ زندگي، چاپ چهل ودوم، ص 225.
رفيعي محمدي، علي محمد، (1392)، انتخاب همسر، قم: انتشارات رسول اعظم(ص)، چاپ اول
