زادروزادموند هالی، ستارهشناس و ریاضیدان بریتانیایی(1656م)
ادموند هالی (به انگلیسی: Edmond Halley) (زاده ۸ نوامبر ۱۶۵۶ – درگذشته ۱۴ ژانویه ۱۷۴۲) منجّم، ژئوفیزیک دان، ریاضیدان، هواشناس، و فیزیکدان انگلیسی بود.
ادموند هالی در هشت نوامبر ۱۶۵۶ در هاگرستون لندن در یک خانواده اشرافزاده و متمول چشم به جهان گشود. پدرش کارخانه صابونسازی داشت. ادموند از همان دوران طفولیت زیر نظر مربیان درباری تحت تعلیم و تربیت قرار گرفت و از چهار سالگی علاقه خود را به دانستن ریاضیات نشان داد. اکثر مردم با دنبالهدار هالی آشنا هستند که هر ۷۴ تا ۷۸ سال یک بار از فراز کره زمین قابل مشاهده است. البته این دنبالهدار برای اولین بار در ۲۴۰ قبل از میلاد در چین دیده و ثبت شده اما ادموند هالی اولین فردی بود که دورهای بودن آن را تشخیص داد. این دنبالهدار آخرین بار در سال ۱۹۸۶ دیده شد و بار دیگر در ۲۰۶۱ مشاهده خواهد شد. ادموند هالی تنها در این زمینه به تحقیق نپرداخته بود، او دربارهٔ توخالی بودن کره زمین و حفرهها و کوههای موجود در مریخ و ماه نیز اکتشافاتی داشتهاست ادموند برای تحصیل علم به مدرسه اشرافزادههای سنت پل لندن فرستاده شد. او در مدرسه در دروس ریاضیات بهترین نمره را میگرفت و در سن ۱۶ سالگی توانست دیپلم خود را با بالاترین رتبه دریافت کند. ادموند تصمیم گرفت برای تکمیل توشهبار علمیش به دانشگاه برود، لذا در سال ۱۶۷۳ به دانشکده کوئین در دانشگاه آکسفورد رفت. در طی تحصیل در رشته ریاضیات به چاپ چند مقاله در زمینه منظومه شمسی و لکههای سیاه خورشید پرداخت. ادموند تا پایان تحصیلاتش در دانشگاه دوام نیاورد و در سال ۱۶۷۶ دانشکده را به قصد سفرهای ماجراجویی ترک کرد. هالی به جزایر سنت هلنا در اقیانوس اطلس جنوبی رفت و در آنجا جایابی (سکستانت) با دید تلسکوپی طراحی نمود تا بتواند فهرست ستارههای نیمکره جنوبی را در بیاورد. در آنجا او یکبار گذر مریخ را مشاهده نمود، و دریافت که با یکبار گذر ناهید میتوان اندازهٔ دقیق منظومه شمسی را بدست آورد. او در سال ۱۶۷۸ به انگلیس و سپس به دانتزیگ (گدانسک) رفت تا به نزاعهایی علیه کشفیات منجمی به نام یوهانس هولیوس به دلیل عدم استفاده از تلسکوپ خاتمه دهد. هالی مدتی در کنار وی ماند و مشاهدات وی را بررسی و ارزیابی نمود. در سال ۱۶۷۹ هالی نتایج مشاهداتش در سنت هلنا را در کتاب فهرست ستارههای جنوب مشتمل بر ۳۴۱ ستاره جنوبی منتشر کرد. این دانش افزوده شده به نقشه ستارهها وی را قابل مقایسه با تیکو براهه نمود، به عنوان مثال «تیکوی جنوبی» همانطور که در فلام استید توضیح داده شدهاست. وی در سن ۲۲ سالگی فوق لیسانسش را از دانشگاه آکسفورد گرفت و به عنوان عضو انجمن سلطنتی انتخاب شد.
ادموند هالی در هشت نوامبر ۱۶۵۶ در هاگرستون لندن در یک خانواده اشرافزاده و متمول چشم به جهان گشود. پدرش کارخانه صابونسازی داشت. ادموند از همان دوران طفولیت زیر نظر مربیان درباری تحت تعلیم و تربیت قرار گرفت و از چهار سالگی علاقه خود را به دانستن ریاضیات نشان داد. اکثر مردم با دنبالهدار هالی آشنا هستند که هر ۷۴ تا ۷۸ سال یک بار از فراز کره زمین قابل مشاهده است. البته این دنبالهدار برای اولین بار در ۲۴۰ قبل از میلاد در چین دیده و ثبت شده اما ادموند هالی اولین فردی بود که دورهای بودن آن را تشخیص داد. این دنبالهدار آخرین بار در سال ۱۹۸۶ دیده شد و بار دیگر در ۲۰۶۱ مشاهده خواهد شد. ادموند هالی تنها در این زمینه به تحقیق نپرداخته بود، او دربارهٔ توخالی بودن کره زمین و حفرهها و کوههای موجود در مریخ و ماه نیز اکتشافاتی داشتهاست ادموند برای تحصیل علم به مدرسه اشرافزادههای سنت پل لندن فرستاده شد. او در مدرسه در دروس ریاضیات بهترین نمره را میگرفت و در سن ۱۶ سالگی توانست دیپلم خود را با بالاترین رتبه دریافت کند. ادموند تصمیم گرفت برای تکمیل توشهبار علمیش به دانشگاه برود، لذا در سال ۱۶۷۳ به دانشکده کوئین در دانشگاه آکسفورد رفت. در طی تحصیل در رشته ریاضیات به چاپ چند مقاله در زمینه منظومه شمسی و لکههای سیاه خورشید پرداخت. ادموند تا پایان تحصیلاتش در دانشگاه دوام نیاورد و در سال ۱۶۷۶ دانشکده را به قصد سفرهای ماجراجویی ترک کرد. هالی به جزایر سنت هلنا در اقیانوس اطلس جنوبی رفت و در آنجا جایابی (سکستانت) با دید تلسکوپی طراحی نمود تا بتواند فهرست ستارههای نیمکره جنوبی را در بیاورد. در آنجا او یکبار گذر مریخ را مشاهده نمود، و دریافت که با یکبار گذر ناهید میتوان اندازهٔ دقیق منظومه شمسی را بدست آورد. او در سال ۱۶۷۸ به انگلیس و سپس به دانتزیگ (گدانسک) رفت تا به نزاعهایی علیه کشفیات منجمی به نام یوهانس هولیوس به دلیل عدم استفاده از تلسکوپ خاتمه دهد. هالی مدتی در کنار وی ماند و مشاهدات وی را بررسی و ارزیابی نمود. در سال ۱۶۷۹ هالی نتایج مشاهداتش در سنت هلنا را در کتاب فهرست ستارههای جنوب مشتمل بر ۳۴۱ ستاره جنوبی منتشر کرد. این دانش افزوده شده به نقشه ستارهها وی را قابل مقایسه با تیکو براهه نمود، به عنوان مثال «تیکوی جنوبی» همانطور که در فلام استید توضیح داده شدهاست. وی در سن ۲۲ سالگی فوق لیسانسش را از دانشگاه آکسفورد گرفت و به عنوان عضو انجمن سلطنتی انتخاب شد.