اهمیت ازدواج
پرسش :
اهمیت ازدواج در دین اسلام را بیان کنید؟
پاسخ :
بى شک هیچ شالوده اى، مقدس تر از بناى رفیع ازدواج نیست[1] و هر ملتى در دین و آیین خود به نوعى از آن بهره مند است. دین اسلام بیش از همه بر آن تأکید دارد و براى آن آثار و فواید مهمى یاد کرده است. در قرآن مجید سه آیه در اهمیت اصل ازدواج آمده و همگان را به آن تشویق و دعوت کرده است:
1. «وَ أَنْکحُوا الْأَیامى مِنْکمْ وَ الصّالِحِینَ مِنْ عِبادِکمْ وَ إِمائِکمْ إِنْ یکونُوا فُقَراءَ یغْنِهِمُ اللّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ»[2] ؛ «مردان و زنان بى همسر خود را همسر دهید و همچنین غلامان و کنیزان صالح را، اگر فقیر و تنگدست باشند. خداوند از فضل خود آنان را بى نیاز مى سازد؛ خداوند گشایش دهنده و آگاه است».
2. «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکمْ مِنْ أَنْفُسِکمْ أَزْواجاً لِتَسْکنُوا إِلَیها وَ جَعَلَ بَینَکمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِک لاَیاتٍ لِقَوْمٍ یتَفَکرُونَ»[3] ؛ «و از نشانه هاى او این است که همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودت و رحمت قرار داد. در این نشانه هایى است براى گروهى که تفکر مى کنند».
3. «وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلاّ تُقْسِطُوا فِی الْیتامى فَانْکحُوا ما طابَ لَکمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاّ تَعْدِلُوا فَواحِدَةً أَوْ ما مَلَکتْ أَیمانُکمْ ذلِک أَدْنى أَلاّ تَعُولُوا»[4] ؛ «و اگر مى ترسید که [به هنگام ازدواج با دختران یتیم ]عدالت را رعایت نکنید [از ازدواج با آنان چشم پوشى کنید و] با زنان پاک [دیگر] ازدواج کنید دو یا سه یا چهار همسر و اگر مى ترسید عدالت را [درباره همسران متعدد] رعایت نکنید، تنها یک همسر بگیرید و یا از زنانى که مالک آنهایید، استفاده کنید. این کار از ظلم و ستم بهتر جلوگیرى مى کند».
علاوه بر آیات، روایات بسیارى نیز در این زمینه وجود دارد؛ چنان که از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل شده است: «هر کس ازدواج کند، به درستى که از نصف دینش پاسدارى کرده است».[5]
از این رو فقیهان ازدواج را از مستحبّات مؤکد بر شمرده اند و آن را براى کسى که به سبب نگرفتن همسر به گناه بیفتد، واجب دانسته اند.
پی‌نوشت‌ها:
[1]. رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: «ما بنى بناء فى الاسلام احب الى اللّه عز و جل من التزویج»؛ «هیچ بنایى در اسلام محبوب تر از ازدواج، نزد خداوند بنا نشده است»: وسائل الشیعه، ج 14، ص3.
[2]. نور24، آیه 32.
[3]. روم 30، آیه 21.
[4]. نساء4، آیه 3.
[5]. «مَنْ تَزَوَجَّ فَقَدْ اَحْرَزَ نِصْفَ دینِهِ». وسائل الشیعه، ج 14، ص 5.
منبع: مجموعه پرسش‌ها و پاسخ‌هاى دانشجویى؛ دفتر بیست و یکم (احکام ازدواج، مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)، سید مجتبى حسینى، قم: دفتر نشر معارف، 1385.
مطالب مرتبط:
1. «وَ أَنْکحُوا الْأَیامى مِنْکمْ وَ الصّالِحِینَ مِنْ عِبادِکمْ وَ إِمائِکمْ إِنْ یکونُوا فُقَراءَ یغْنِهِمُ اللّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ»[2] ؛ «مردان و زنان بى همسر خود را همسر دهید و همچنین غلامان و کنیزان صالح را، اگر فقیر و تنگدست باشند. خداوند از فضل خود آنان را بى نیاز مى سازد؛ خداوند گشایش دهنده و آگاه است».
2. «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکمْ مِنْ أَنْفُسِکمْ أَزْواجاً لِتَسْکنُوا إِلَیها وَ جَعَلَ بَینَکمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِک لاَیاتٍ لِقَوْمٍ یتَفَکرُونَ»[3] ؛ «و از نشانه هاى او این است که همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودت و رحمت قرار داد. در این نشانه هایى است براى گروهى که تفکر مى کنند».
3. «وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلاّ تُقْسِطُوا فِی الْیتامى فَانْکحُوا ما طابَ لَکمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاّ تَعْدِلُوا فَواحِدَةً أَوْ ما مَلَکتْ أَیمانُکمْ ذلِک أَدْنى أَلاّ تَعُولُوا»[4] ؛ «و اگر مى ترسید که [به هنگام ازدواج با دختران یتیم ]عدالت را رعایت نکنید [از ازدواج با آنان چشم پوشى کنید و] با زنان پاک [دیگر] ازدواج کنید دو یا سه یا چهار همسر و اگر مى ترسید عدالت را [درباره همسران متعدد] رعایت نکنید، تنها یک همسر بگیرید و یا از زنانى که مالک آنهایید، استفاده کنید. این کار از ظلم و ستم بهتر جلوگیرى مى کند».
علاوه بر آیات، روایات بسیارى نیز در این زمینه وجود دارد؛ چنان که از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل شده است: «هر کس ازدواج کند، به درستى که از نصف دینش پاسدارى کرده است».[5]
از این رو فقیهان ازدواج را از مستحبّات مؤکد بر شمرده اند و آن را براى کسى که به سبب نگرفتن همسر به گناه بیفتد، واجب دانسته اند.
پی‌نوشت‌ها:
[1]. رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: «ما بنى بناء فى الاسلام احب الى اللّه عز و جل من التزویج»؛ «هیچ بنایى در اسلام محبوب تر از ازدواج، نزد خداوند بنا نشده است»: وسائل الشیعه، ج 14، ص3.
[2]. نور24، آیه 32.
[3]. روم 30، آیه 21.
[4]. نساء4، آیه 3.
[5]. «مَنْ تَزَوَجَّ فَقَدْ اَحْرَزَ نِصْفَ دینِهِ». وسائل الشیعه، ج 14، ص 5.
منبع: مجموعه پرسش‌ها و پاسخ‌هاى دانشجویى؛ دفتر بیست و یکم (احکام ازدواج، مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)، سید مجتبى حسینى، قم: دفتر نشر معارف، 1385.
مطالب مرتبط:
