آداب اسلامی قبل از بارداری
پرسش :
سیره پیامبر اکرم(ص) را در بچه دار شدن و توصیه های اسلامی برای بارداری را بیان نمایید.
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
اوّلین بستر برای تربیت فرزند، انتخاب همسر مناسب است؛ چراکه این دختر و پسر قرار است پدر و مادرآینده باشند. ما در سیره ی نبیّ مکرّم اسلام می بینیم که وقتی این بزرگوار می خواستند فرزند دار شوند، خصوصاًبرای وجود مبارک و نازنین حضرت صدیقه ی کبری سلام الله علیها، دو نوع مراقبت انجام دادند؛ ۱. مراقبت معنوی ۲. مراقبت تغذیه ای. در آموزه های دینی ما آمده است که ایشان چهل روز را روزه گرفتند و بعد از چهل روز، سیبی را که از بهشت آمده بود تناول کردند.
اوّلین بستر برای تربیت فرزند، انتخاب همسر مناسب است؛ چراکه این دختر و پسر قرار است پدر و مادرآینده باشند. ما در سیره ی نبیّ مکرّم اسلام می بینیم که وقتی این بزرگوار می خواستند فرزند دار شوند، خصوصاًبرای وجود مبارک و نازنین حضرت صدیقه ی کبری سلام الله علیها، دو نوع مراقبت انجام دادند؛ ۱. مراقبت معنوی ۲. مراقبت تغذیه ای. در آموزه های دینی ما آمده است که ایشان چهل روز را روزه گرفتند و بعد از چهل روز، سیبی را که از بهشت آمده بود تناول کردند.
چند مورد در مراقبت قبل از بارداری
ما هم به تبع از پیامبر بزرگ اسلام صلّی الله علیه و آلهبه پدر و مادر ها این توصیه را می کنیم و می گوییم: دو نوع مراقبت، قبل از بارداری باید اتّفاق بیفتد:
۱. یک سری مراقبت های معنوی است؛ مثلاً روزه ای بگیرند، نماز بخوانند، انس با قرآن داشته باشند،مراقب افکار و نگاه خود باشند.
۲. در گام دوّم والدین باید مراقب تغذیه ی خود باشند؛ چراکه ما می خواهیم جسمی را برای دمیده شدن روح آماده کنیم؛ لذا باید آن جسم، مناسب،سالم و حتّی زیبا باشد؛ در روایات ما نسبت به همه ی این موارد توصیه شده است.
۳. نکته ی آخر زمان مناسب برای انعقاد نطفه است؛ چراکه زمان هایی برای انعقاد نطفه مکروه و زمان هایی مستحب است.
۱. یک سری مراقبت های معنوی است؛ مثلاً روزه ای بگیرند، نماز بخوانند، انس با قرآن داشته باشند،مراقب افکار و نگاه خود باشند.
۲. در گام دوّم والدین باید مراقب تغذیه ی خود باشند؛ چراکه ما می خواهیم جسمی را برای دمیده شدن روح آماده کنیم؛ لذا باید آن جسم، مناسب،سالم و حتّی زیبا باشد؛ در روایات ما نسبت به همه ی این موارد توصیه شده است.
۳. نکته ی آخر زمان مناسب برای انعقاد نطفه است؛ چراکه زمان هایی برای انعقاد نطفه مکروه و زمان هایی مستحب است.
اعمال مکروه در هنگام آمیزش
در ادامه می خواهیم چند مورد از مکروهات را در هنگام انعقاد نطفه مورد بررسی قرار دهیم؛
الف.پشت یا رو به قبله بودن
یکی از مکروهات در هنگام آمیزش، پشت یا رو به قبله بودن است. قبله برای ما مسلمانان احترام خاصّی دارد؛ لذادر دستورات دینی ما آمده است، موقعی که انسان ناپاک است، رو یا پشت به قبله نباشد؛ همانند بیت الخلاء.در حین عمل آمیزش توصیه می شود که زن و شوهر رو یا پشت به قبله نباشند؛ حتّی در روایات داریم که اگر این اتّفاق بیفتد، ممکن است زن و شوهر مورد لعن ملائکه و خداوند واقع شوند.
ب. حضور نداشتن فرزند
دوّمین نکته ای که باید زن و شوهر به آن توجّه کنند، این است کهاین عمل در جایی انجام نشود که فرزنددر آن جا حضور داشته باشد. ما در جلسات قبل توصیه کردیم که اتاقبچّه ها از حدود یک سالگی به بعد جدا از اتاق پدر و مادر باشد؛ این کار هم به نفع بچّه هاست و هم به نفع پدر و مادر است.در روایت داریم که اگر فرزند این صحنه را دید و در آینده دچار انحراف شد، پدر و مادر غیر از خود کسی را سرزنش نکنند.
ج. همراه نداشتن آیات قرآن و یا نام خدا
نکته ی دیگر،در دست نداشتن انگشتری است که نام خدا داشته باشد یا اینکه آیه ای از قرآن همراه شخص نباشد؛مثلاً بعضی ها ادعیه ی قرآن را درون یک کیف می گذارند و آن را به گردنشان آویزان می کنند؛ خب این ادعیهنباید در حین عمل آمیزش همراه شخص باشد. همچنین لمس کردن آیات قرآن یا اسم خدا بعد از احتلام حرام است.
د. سخن نگفتن
نکته ی دیگر این است که زن و شوهر در حین عمل آمیزش از سخن گفتن بپرهیزند. فقط یک سخن گفتن در حین عمل جایز است و آن ذکر خداست. یکی از نکاتی که در آموزه های دینی ما به آن تاکید شده است،یاد خدا در همه ی لحظات زندگی است؛ حتّی مکان هایی که انسان حس می کند پست است، در آن جا آدابی ذکر شده است که یاد خدا در آن وجود دارد؛ پسدر هیچ جا نباید از یاد خدا غافل شد. لازم نیست انسان در حین عمل آمیزش ذکر خدا را بلند بگوید؛ بلکه اگر از ذهن خود هم بگذراند کافی است؛ البته یاد و ذکر الهی بر زبان باشد، بهتر است. تمام این ها کمک می کند که ان شاالله از آن نطفه فرزند صالحی بوجود بیاید.
دائم الوضوء بودن
نکته ی بعدی این است که پدر و مادر در حین این عمل با وضو باشند؛ البته این مورد نه جزء مکروهات است و نه جزء مستحبّاب. با وضو بودن در همه جا خوب است. مادر صبح که بلند می شود و می خواهد صبحانه برای بچّه اش آماده کند، وضو بگیرد. والدین می خواهند بخوابند، وضو بگیرند؛ لذا این “علی الطهاره“ و این “دائم الوضوء“بودن، برکت را زیاد می کند؛ حتّی یکی از عوامل زیاد شدن روزی دائم الوضوء بودن است. یکی از توصیه هایی که مرحوم شهید مطهری رضوان الله تعالی علیهبه فرزند خود داشتند این بود که: “همیشه با وضو باش“.
چگونه دائم الوضو باشیم؟!
دائم الوضو بودن، راحت است؛ کسی که نماز می خواند، روزی سه نوبت وضو می گیرد، اگر سه نوبت دیگر هم چاشنی آن بکند،می بیند که همیشه با وضو است و چه قدر خیرات و برکات را برای زندگی می تواند به دنبال داشته باشد.
الف.پشت یا رو به قبله بودن
یکی از مکروهات در هنگام آمیزش، پشت یا رو به قبله بودن است. قبله برای ما مسلمانان احترام خاصّی دارد؛ لذادر دستورات دینی ما آمده است، موقعی که انسان ناپاک است، رو یا پشت به قبله نباشد؛ همانند بیت الخلاء.در حین عمل آمیزش توصیه می شود که زن و شوهر رو یا پشت به قبله نباشند؛ حتّی در روایات داریم که اگر این اتّفاق بیفتد، ممکن است زن و شوهر مورد لعن ملائکه و خداوند واقع شوند.
ب. حضور نداشتن فرزند
دوّمین نکته ای که باید زن و شوهر به آن توجّه کنند، این است کهاین عمل در جایی انجام نشود که فرزنددر آن جا حضور داشته باشد. ما در جلسات قبل توصیه کردیم که اتاقبچّه ها از حدود یک سالگی به بعد جدا از اتاق پدر و مادر باشد؛ این کار هم به نفع بچّه هاست و هم به نفع پدر و مادر است.در روایت داریم که اگر فرزند این صحنه را دید و در آینده دچار انحراف شد، پدر و مادر غیر از خود کسی را سرزنش نکنند.
ج. همراه نداشتن آیات قرآن و یا نام خدا
نکته ی دیگر،در دست نداشتن انگشتری است که نام خدا داشته باشد یا اینکه آیه ای از قرآن همراه شخص نباشد؛مثلاً بعضی ها ادعیه ی قرآن را درون یک کیف می گذارند و آن را به گردنشان آویزان می کنند؛ خب این ادعیهنباید در حین عمل آمیزش همراه شخص باشد. همچنین لمس کردن آیات قرآن یا اسم خدا بعد از احتلام حرام است.
د. سخن نگفتن
نکته ی دیگر این است که زن و شوهر در حین عمل آمیزش از سخن گفتن بپرهیزند. فقط یک سخن گفتن در حین عمل جایز است و آن ذکر خداست. یکی از نکاتی که در آموزه های دینی ما به آن تاکید شده است،یاد خدا در همه ی لحظات زندگی است؛ حتّی مکان هایی که انسان حس می کند پست است، در آن جا آدابی ذکر شده است که یاد خدا در آن وجود دارد؛ پسدر هیچ جا نباید از یاد خدا غافل شد. لازم نیست انسان در حین عمل آمیزش ذکر خدا را بلند بگوید؛ بلکه اگر از ذهن خود هم بگذراند کافی است؛ البته یاد و ذکر الهی بر زبان باشد، بهتر است. تمام این ها کمک می کند که ان شاالله از آن نطفه فرزند صالحی بوجود بیاید.
دائم الوضوء بودن
نکته ی بعدی این است که پدر و مادر در حین این عمل با وضو باشند؛ البته این مورد نه جزء مکروهات است و نه جزء مستحبّاب. با وضو بودن در همه جا خوب است. مادر صبح که بلند می شود و می خواهد صبحانه برای بچّه اش آماده کند، وضو بگیرد. والدین می خواهند بخوابند، وضو بگیرند؛ لذا این “علی الطهاره“ و این “دائم الوضوء“بودن، برکت را زیاد می کند؛ حتّی یکی از عوامل زیاد شدن روزی دائم الوضوء بودن است. یکی از توصیه هایی که مرحوم شهید مطهری رضوان الله تعالی علیهبه فرزند خود داشتند این بود که: “همیشه با وضو باش“.
چگونه دائم الوضو باشیم؟!
دائم الوضو بودن، راحت است؛ کسی که نماز می خواند، روزی سه نوبت وضو می گیرد، اگر سه نوبت دیگر هم چاشنی آن بکند،می بیند که همیشه با وضو است و چه قدر خیرات و برکات را برای زندگی می تواند به دنبال داشته باشد.