فروش قبل از پرداخت تمامى ثمن

پرسش :

زمینى به ارزش 200 هزار تومان قیمت گذارى مى شود، متقاضى مبلغ 150 هزار تومان را پرداخت مى نماید و قرار گذاشته مى شود که 50هزار تومان باقى مانده را بعداً پرداخت نماید و معامله انجام شود، در این فاصله، خریدار قبل از پرداخت مابقى، زمین را به فروش رسانده و مابقى پول را نیز نمى پردازد، آیا زمین در ملک بایع باقى است؟

پاسخ :
بسمه تعالى: هرگاه موقع پرداخت مبلغ صد و پنجاه هزار تومان، عقد شرعى و یا عرفى و به اصطلاح خرید و فروش انجام گرفته، منتها پرداخت مابقى به وقت دیگر موکول شده است یعنى فقره دوم به عنوان نسیه باشد در این صورت اصل معامله صحیح و مشترى مى تواند ملک را به دیگرى بفروشد و فروشنده باید براى تحویل مبلغ باقى مانده به دادگاه مراجعه و ارزش واقعى آن مبلغ را از وى مطالبه نماید؛ و امّا اگر تنها گفتگو و مذاکره انجام شده نه خرید و فروش، و یا وقت قسط پرداخت دوم نیز مشخص نشده باشد در این صورت معامله محقق نشده و ملک از اموال فروشنده است و مالکیت فروشنده محفوظ مى باشد. والله العالم

منبع: استفتائات، آیت ‌الله العظمى سبحانی (دام ظله)، جلد اول، قم: مؤسسه امام صادق علیه ‌السلام، 1389.