منظور از قتیل العبرات در زیارت اربعین

پرسش :

در زیارت اربعین منظور از قتیل العبرات چیست؟

پاسخ :
قتیل العبرات صفتی که از امام حسین‌(ع) نقل شده و ایشان به خود استناد داده‌اند، از جمله فرمود: أَنَا قَتِیلُ الْعَبْرَةِ لَا یَذْکُرُنِی مُؤْمِنٌ إلا استعبر، من کشته شده‌ اشک هستم؛ هیچ مؤمنی مرا یاد نمی‌کند، مگر این‌که در مصیبتم اشک می‌ریزد.

کلمه‌ استعبر به معنای جاری شدن اشک است. اما به ‌کار گیری العبرة به صورت جمع؛ یعنی «أنا قتیل العبرات» در منابع حدیثی از امام حسین(ع) یافت نشد، بلکه امامان(ع) به ایشان لقب قتیل العبرات را داده‌اند. به عنوان نمونه، در زیارت اربعین از امام صادق(ع) نقل شده است: « السَّلَامُ عَلَى ... وَ قَتِیلِ الْعَبَرَاتِ».

همچنین در روایت دیگری به ‌صورت مفرد نیز به ایشان خطاب شده است؛ امیر المؤمنین علی‌(ع) خطاب به امام حسین‌(ع) فرموده‌اند: «یا عبرة کل مؤمن»؛ ای اشک هر مؤمن.

اما در باب معنای کشته شده اشک‌ها؛ معنای این تعبیر این است که؛ امام کشته شده‌ای است که مؤمن یا هر شخص آزاده‌ای این مصیبت را بشنود، محزون و گریان شود و اشک‌هایش جاری گردد. عالمان نیز چنین معنایی را برای این تعبیر آورده‌اند؛ مانند طریحی می‌گوید: معنای أنا قتیل العبره این است که این مصیبت وقتی بر کسی ذکر شود، آن شخص حالت حزن و اندوه را به خود می‌گیرد و اشک می‌ریزد. علامه مجلسی می‌گوید: قتیل العبرات؛ یعنی کشته‌ای که اشک‌ها برای آن جاری می‌شود. 

منبع : پایگاه عرفان