احکام ارث | مسائل متفرقه ارث: سوال بیست و نه

پرسش :

زنى فوت کرده و پدر او خواستار استرداد جهیزیه شده و ادعا مى کند چون ازدواج دوّم دخترش بوده و احتمال بروز اختلاف مى داده هنگام انتقال جهیزیه به منزل داماد قصد هبه و تملیک نداشته بلکه قصد عاریه کرده است و با فوت دختر عاریه فسخ شده و جهیزیه باید به عاریه دهنده برگردد و از طرفى شوهر دختر ادّعا مى کند که جهیزیه به عنوان تملیک دختر بوده و جزء ترکه او محسوب مى شود. لطفاً بیان فرمایید حق با کدام است. لازم به ذکر است که در جلسه اى که بعنوان سازش بین طرفین برقرار شده، پدر دختر اقرار کتبى کرده که جهیزیه جزء ترکه دختر بوده و شوهر دختر بعنوان یکى از ورثه او مى باشد آیا این اقرار کتبى در فصل خصومت کفایت مى کند؟

پاسخ :
همان گونه که نوشته اید متعارف و ظاهر این است که جهیزیه به عروس تملیک مى شود و ظاهر مقدم بر اصل است، لذا ادعاى پدر مرحومه که برخلاف ظاهر است قبول نیست، مگر این که ادعاى خود را از طریق شرعى ثابت کند و احتمال بروز اختلاف دخلى در قصد عاریه کردن جهیزیه و عدم قصد تملیک ندارد. چون بر فرض بروز اختلاف در نهایت طلاق واقع مى شده و جهیزیه در صورت طلاق و تملیک مربوط به عروس بوده نه زوج. لذا ادعاى پدر بر این که به خاطر احتمال بروز اختلاف قصد عاریه کرده است، قرینه و دلیل قابل قبولى براى مدعاى او نمى شود. و اقرار کتبى چنانچه مورد قبول پدر باشد یا وقوع آن محرز و شرعاً ثابت شود در فصل خصومت علیه مقر کفایت مى کند.

​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.