احکام | خرید و فروش: سوال هفتاد و دو
پرسش :
معاملۀ قوام در یکى شهرستانهاى ایران رایج است، به این شکل که چند نفر جنس را مى‌خرند در میان خود مى‌گذارند، یکى مى‌گوید: صد تومان بالاتر مى‌خرم، دومى مى‌گوید: دویست، سومى: سیصد، به این ترتیب تا هرکس بیشتر بخرد به او مى‌فروشند، آنگاه سود حاصل را میان همۀ شریکان پخش مى‌کنند، این نوع معامله چطور است؟
پاسخ :
باسمه تعالى؛ هر کسى سهم خود را از مال خریده شده هر چقدر است، مى‌تواند به دیگرى از شرکا بفروشد، و منفعتى که در مقابل آن سهم است مال فروشندۀ سهم است، پس در آخر امر که یکى از شرکا مى‌گوید: مال را قبول دارم، چنانچه مرادش آن باشد که: سهم شرکاى دیگر را به حساب اینکه قیمت تمام مال سیصد تومان باشد خریدم، که عین مال بعد از این خرید مال او مى‌شود، مانعى ندارد؛ ولى اگر مراد از قبول کردن آن باشد که باز مال مشترک مى‌ماند، ولى شرکاى دیگر بعد از فروش آن مال حقّ مطالبه ربح زاید از قیمت سیصد تومان ندارند، بلکه مال هرچه فروش شود به آنها از قیمت سیصد تومان پول داده خواهد شد چه به بیشتر از آن بفروشد یا به کمتر، در این صورت معامله باطل است، و الله العالم.
منبع: استفتائات جدید، آیت الله العظمی جواد تبریزی (رحمه الله)، جلد اول، قم: نشر سرور، 1385.
باسمه تعالى؛ هر کسى سهم خود را از مال خریده شده هر چقدر است، مى‌تواند به دیگرى از شرکا بفروشد، و منفعتى که در مقابل آن سهم است مال فروشندۀ سهم است، پس در آخر امر که یکى از شرکا مى‌گوید: مال را قبول دارم، چنانچه مرادش آن باشد که: سهم شرکاى دیگر را به حساب اینکه قیمت تمام مال سیصد تومان باشد خریدم، که عین مال بعد از این خرید مال او مى‌شود، مانعى ندارد؛ ولى اگر مراد از قبول کردن آن باشد که باز مال مشترک مى‌ماند، ولى شرکاى دیگر بعد از فروش آن مال حقّ مطالبه ربح زاید از قیمت سیصد تومان ندارند، بلکه مال هرچه فروش شود به آنها از قیمت سیصد تومان پول داده خواهد شد چه به بیشتر از آن بفروشد یا به کمتر، در این صورت معامله باطل است، و الله العالم.
منبع: استفتائات جدید، آیت الله العظمی جواد تبریزی (رحمه الله)، جلد اول، قم: نشر سرور، 1385.
