احکام خانواده | ازدواج: سوال چهل و شش
پرسش :
زن و شوهرى از داشتن فرزند محروم هستند، آنان با توافق والدین و کمک بیمارستان، کودکى را از هنگام تولد به فرزندخواندگى تحویل گرفته او را بزرگ مى‌کنند، آیا این فرزند به پدر خوانده یا مادر خواندۀ خود محرم مى‌شود؟ در صورت محرم نبودن، چگونه فرزند خواندۀ پسر یا دختر بر مادر، پدر همچنین برادران و خواهران محرم مى‌شود؟
پاسخ :
باسمه تعالى؛ در مورد سؤال دو فرض وجود دارد: فرض اول آن است که زن و شوهرى که کودکى را به عنوان فرزند خوانده مى‌پذیرند خود فرزندى ندارند، چنانچه آن کودک پسر باشد، اگر پدر وى زنده باشد در صورتى که پدر خوانده، زن خود را طلاق بدهد و پس از انقضاى عدّه پدر کودک وى را متعه کند و لو به شرط عدم الدخول و پس از انقضاى مدت پدر خوانده زن سابق خود را به عقد جدید خود درمى‌آورد، و در این صورت پسر بر مادر خوانده محرم مى‌شود، و چنانچه آن کودک دختر باشد اگر پدرِ پدر خوانده زنده باشد و آن دختر را به ازدواج او دربیاورند و لو متعة و به شرط عدم دخول، در این صورت دختر بر پدر خوانده محرم مى‌شود، و چنانچه پدرِ پدر خوانده زنده نیست خود وى مى‌تواند آن دختر را براى چند سال به شرط عدمِ دخول متعه کند، و هر وقت براى او شوهر مناسبى پیدا شد مدت را ببخشد و او را شوهر بدهد، البته در ازدواج آن دختر اذن پدر یا جدّ پدرى وى معتبر است؛ بلى اگر او بالغ شده و پدر و جدّ پدرى ندارد، رضایت خود وى کافى است.
فرض دوم آن است که: زن و شوهر مزبور، خود فرزندانى از دختر و پسر داشته باشند که چنانچه آن کودک دختر باشد و پدرِ پدر خوانده او را متعه نماید آن دختر بر پسران پدر خوانده هم محرم مى‌شود؛ و چنانچه فرزند خوانده پسر باشد، اگر از راهى که در فرض اول گفته شد ایجاد محرمیت شده، دخترِ مادر خوانده بر پسر محرم نمى‌شود؛ بلى اگر محرمیت به این صورت ایجاد شده که پسر خوانده با مادرِ مادر خوانده ازدواج کرده و دخول هم بنماید، در این صورت هم مادر خوانده بر او محرم مى‌شود و هم دختران وى، و الله العالم.
منبع: استفتائات جدید، آیت الله العظمی جواد تبریزی (رحمه الله)، جلد اول، قم: نشر سرور، 1385.
باسمه تعالى؛ در مورد سؤال دو فرض وجود دارد: فرض اول آن است که زن و شوهرى که کودکى را به عنوان فرزند خوانده مى‌پذیرند خود فرزندى ندارند، چنانچه آن کودک پسر باشد، اگر پدر وى زنده باشد در صورتى که پدر خوانده، زن خود را طلاق بدهد و پس از انقضاى عدّه پدر کودک وى را متعه کند و لو به شرط عدم الدخول و پس از انقضاى مدت پدر خوانده زن سابق خود را به عقد جدید خود درمى‌آورد، و در این صورت پسر بر مادر خوانده محرم مى‌شود، و چنانچه آن کودک دختر باشد اگر پدرِ پدر خوانده زنده باشد و آن دختر را به ازدواج او دربیاورند و لو متعة و به شرط عدم دخول، در این صورت دختر بر پدر خوانده محرم مى‌شود، و چنانچه پدرِ پدر خوانده زنده نیست خود وى مى‌تواند آن دختر را براى چند سال به شرط عدمِ دخول متعه کند، و هر وقت براى او شوهر مناسبى پیدا شد مدت را ببخشد و او را شوهر بدهد، البته در ازدواج آن دختر اذن پدر یا جدّ پدرى وى معتبر است؛ بلى اگر او بالغ شده و پدر و جدّ پدرى ندارد، رضایت خود وى کافى است.
فرض دوم آن است که: زن و شوهر مزبور، خود فرزندانى از دختر و پسر داشته باشند که چنانچه آن کودک دختر باشد و پدرِ پدر خوانده او را متعه نماید آن دختر بر پسران پدر خوانده هم محرم مى‌شود؛ و چنانچه فرزند خوانده پسر باشد، اگر از راهى که در فرض اول گفته شد ایجاد محرمیت شده، دخترِ مادر خوانده بر پسر محرم نمى‌شود؛ بلى اگر محرمیت به این صورت ایجاد شده که پسر خوانده با مادرِ مادر خوانده ازدواج کرده و دخول هم بنماید، در این صورت هم مادر خوانده بر او محرم مى‌شود و هم دختران وى، و الله العالم.
منبع: استفتائات جدید، آیت الله العظمی جواد تبریزی (رحمه الله)، جلد اول، قم: نشر سرور، 1385.
