حکم روزه در صورت داشتن محذور شرعی

پرسش :

الف: اگر فرد از ضرر بر نفسش با روزه گرفتن ایمن باشد، لکن خوف از ضرر بر عِرْض و آبرو یا مالش داشته باشد، یا روزه گرفتن، با واجب دیگری که در درجۀ اهمیت مساوی با روزه یا مهم تر از آن باشد تزاحم نماید، مثل اینکه فرد خوف ضرر بر نفس یا عِرْض یا مالِ فرد دیگری داشته باشد و حفظ مورد مذکور شرعاً بر او واجب باشد و پیشگیری از آن متوقف بر ترک روزه و افطار آن باشد، وظیفۀ شخص چیست؟(1) ب: در فرض مسئلۀ بالا که باید فرد، آن واجب را انجام بدهد و روزه را ترک کند، اگر شخص، واجب را ترک کند و روزه اش را بگیرد، حکم روزه اش چیست؟(2)

پاسخ :

جواب سوال الف:

روزه بر او واجب نیست؛ لکن در همۀ این موارد، واجب است بعداً قضای آن را به جا آورد (حضرت امام و آیات عظام خویی، فاضل، گلپایگانی، سیستانی، مکارم و نوری).
 

جواب سوال ب: 

روزه اش صحیح است؛ ولی اگر واجب دیگر اهم باشد، گناه کرده است (حضرت امام و آیات عظام خویی، فاضل، سیستانی و نوری).

روزه اش باطل است (آیت الله گلپایگانی).

صحت روزه اش محل اشکال است (آیت الله مکارم).

پی‌نوشت:
1- عروة الوثقی، فصل فی شرایط صحة الصوم، الأمرالسادس.
2- همان

منبع: احکام روزه، اداره پاسخگویی به سوالات دینی آستان قدس رضوی، انتشارات قدس رضوی، 1393.