تعویض مفصل برای شکستگی سر استخوان ران
پرسش :
من پسری ۲۴ ساله هستم. در سن ۱۰ سالگی تصادفی کردم و سر استخوان رانم شکست و پایم ۴ سانتیمتر کوتاه شد. من به درستی نمی توانم راه بروم و لنگش نسبتا شدیدی دارم و بعضی از اوقات درد هم دارم. یک دکتر به من پیشنهاد کرده که پروتز ران بگذارم می خواستم ببینم این عمل در سن من مناسب است و به راه رفتن طبیعی من کمک میکند؟
پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
شکستگی سر استخوان ران نادر است و معمولا منظور، شکستگی گردن استخوان ران است. چون در هنگام شکستن گردن استخوان ران سر استخوان از تنه آن جدا میشود گاهی اوقات آن را به اشتباه شکستگی سر استخوان مینامند.
شکستگی سر استخوان ران در سن ده سالگی در بسیاری اوقات نیاز به جراحی دارد. در صورت عدم درمان مناسب، این شکستگی ها یا جوش نمیخورند و یا بد جوش میخورند. هم جوش نخوردن و هم بد جوش خوردن استخوان میتواند موجب کوتاهی اندام تحتانی و لنگش شود.
در صورتیکه شکستگی بد جوش خورده باشد ممکن است برای اصلاح وضعیت استخوان ها و بلندتر کردن استخوان ران نیاز به عمل جراحی استئوتومی وجود داشته باشد. در این نوع جراحی، قسمت های بالای استخوان ران در زیر محل شکستگی قبلی یک برش داده شده و قطعات استخوانی در وضعیت مطلوب در کنار هم قرار گرفته و با پیچ و پلاک به یکدیگر متصل میشوند.
در صورتیکه شکستگی جوش نخورده باشد پزشک ارتوپد ابتدا مشخص میکند که آیا سر استخوان ران هنوز زنده است یا خیر و آیا غضروف مفصل ران در وضعیت مناسبی قرار دارد. برای این بررسی ممکن است نیاز به استفاده از سی تی اسکن و ام آر آی باشد. بعید است که بعد از گذشت چهارده سال از شکستگی گردن استخوان ران و جوش نخوردن آن غضروف همچنان در وضعیت مطلوبی باشد. در هر صورت اگر سر زنده بود و غضروف خوب بود پزشک جراح با انجام عمل جراحی استئوتومی سعی در تحریک محل جوش نخوردگی میکند.
در صورتی که سر استخوان زنده نباشد و یا غضروف مفصل در وضعیت مطلوبی قرار نداشته باشد تنها راه غلبه به درد بیمار انجام عمل جراحی آرتروپلاستی است. در این موارد باید تمام مفصل ران تعویض شود و نه فقط سر استخوان ران. پروتز معمولا به مواردی میگویند که فقط سر استخوان ران تعویض میشود. در حالیکه در این بیماران هم سر استخوان ران باید عوض شده و هم سطح داخلی حفره استابولوم تراشیده شده و با یک کاسه فلزی با یک لایه درونی از پلی اتیلن جایگزین شود.
این نوع عمل جراحی میتواند درد بیمار را از بین ببرد. تا حدود زیادی کوتاهی بیمار را مرتفع کرده و کمک زیادی به رفع لنگش او بکند.
منبع: ایران ارتوپد
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
شکستگی سر استخوان ران نادر است و معمولا منظور، شکستگی گردن استخوان ران است. چون در هنگام شکستن گردن استخوان ران سر استخوان از تنه آن جدا میشود گاهی اوقات آن را به اشتباه شکستگی سر استخوان مینامند.
شکستگی سر استخوان ران در سن ده سالگی در بسیاری اوقات نیاز به جراحی دارد. در صورت عدم درمان مناسب، این شکستگی ها یا جوش نمیخورند و یا بد جوش میخورند. هم جوش نخوردن و هم بد جوش خوردن استخوان میتواند موجب کوتاهی اندام تحتانی و لنگش شود.
در صورتیکه شکستگی بد جوش خورده باشد ممکن است برای اصلاح وضعیت استخوان ها و بلندتر کردن استخوان ران نیاز به عمل جراحی استئوتومی وجود داشته باشد. در این نوع جراحی، قسمت های بالای استخوان ران در زیر محل شکستگی قبلی یک برش داده شده و قطعات استخوانی در وضعیت مطلوب در کنار هم قرار گرفته و با پیچ و پلاک به یکدیگر متصل میشوند.
در صورتیکه شکستگی جوش نخورده باشد پزشک ارتوپد ابتدا مشخص میکند که آیا سر استخوان ران هنوز زنده است یا خیر و آیا غضروف مفصل ران در وضعیت مناسبی قرار دارد. برای این بررسی ممکن است نیاز به استفاده از سی تی اسکن و ام آر آی باشد. بعید است که بعد از گذشت چهارده سال از شکستگی گردن استخوان ران و جوش نخوردن آن غضروف همچنان در وضعیت مطلوبی باشد. در هر صورت اگر سر زنده بود و غضروف خوب بود پزشک جراح با انجام عمل جراحی استئوتومی سعی در تحریک محل جوش نخوردگی میکند.
در صورتی که سر استخوان زنده نباشد و یا غضروف مفصل در وضعیت مطلوبی قرار نداشته باشد تنها راه غلبه به درد بیمار انجام عمل جراحی آرتروپلاستی است. در این موارد باید تمام مفصل ران تعویض شود و نه فقط سر استخوان ران. پروتز معمولا به مواردی میگویند که فقط سر استخوان ران تعویض میشود. در حالیکه در این بیماران هم سر استخوان ران باید عوض شده و هم سطح داخلی حفره استابولوم تراشیده شده و با یک کاسه فلزی با یک لایه درونی از پلی اتیلن جایگزین شود.
این نوع عمل جراحی میتواند درد بیمار را از بین ببرد. تا حدود زیادی کوتاهی بیمار را مرتفع کرده و کمک زیادی به رفع لنگش او بکند.
منبع: ایران ارتوپد