شایستگی و توان استنباط از متون دینی
پرسش :
چه کسی شایستگی و توان استنباط از متون دینی را دارد؟
پاسخ :
آیین خدا برای همگان نازل شده است و همه باید به آن عمل کنند، ولی استخراج باورهای لازم و احکام عملی، در گرو آشنایی با فهم کتاب خدا و سنت پیامبر اسلام است. تفسیر حدیث نیز برای خود شرایط لازمی دارد که دانشمندان در علم «درایه» به تبیین آنها پرداخته اند.
فهم دین به صورت عمیق گاهی از طریق عقل صورت می گیرد و گاهی از طریق نقل. فردی می تواند روشنگر راه حق باشد که از نظر آگاهی از قواعد فلسفی و کلامی به پایه خاصی برسد آیا می توان تفسیر آیات یاد شده در زیر را به دست افراد عادی سپرد؟
«لو کان فیهما الهه إلا الله لفسدتا…». (سوره انبیاء، آیه 22)
(اگر در زمین و آسمانها خدایانی باشد در آنجا فساد پدید می آید.)
«مَا اتَخذ الله من وَلد و ما کان مَعه مِن إِله إذاً لَذهب کُل إِله بِما خَلق و لَعلی بَعضُهم عَلی بَعض…». (سوره مؤمنون، آیه 91)
(خدا فرزند اختیار نکرده و با او معبودی دیگر نیست و اگر جز این بود قطعاً هر خدایی آنچه را آفریده بود با خود می برد و حتماً برخی بر برخی دیگر تفوق می جستند.)
فهم این آیات و امثال آن به پختگی عقل نیازمند است. استنباط احکام عملی شرع از متون کتاب و سنت و دیگر ادله استنباط، نیز چنین است که از عهده عالمان دینی برمی‌آید.
منبع: مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
آیین خدا برای همگان نازل شده است و همه باید به آن عمل کنند، ولی استخراج باورهای لازم و احکام عملی، در گرو آشنایی با فهم کتاب خدا و سنت پیامبر اسلام است. تفسیر حدیث نیز برای خود شرایط لازمی دارد که دانشمندان در علم «درایه» به تبیین آنها پرداخته اند.
فهم دین به صورت عمیق گاهی از طریق عقل صورت می گیرد و گاهی از طریق نقل. فردی می تواند روشنگر راه حق باشد که از نظر آگاهی از قواعد فلسفی و کلامی به پایه خاصی برسد آیا می توان تفسیر آیات یاد شده در زیر را به دست افراد عادی سپرد؟
«لو کان فیهما الهه إلا الله لفسدتا…». (سوره انبیاء، آیه 22)
(اگر در زمین و آسمانها خدایانی باشد در آنجا فساد پدید می آید.)
«مَا اتَخذ الله من وَلد و ما کان مَعه مِن إِله إذاً لَذهب کُل إِله بِما خَلق و لَعلی بَعضُهم عَلی بَعض…». (سوره مؤمنون، آیه 91)
(خدا فرزند اختیار نکرده و با او معبودی دیگر نیست و اگر جز این بود قطعاً هر خدایی آنچه را آفریده بود با خود می برد و حتماً برخی بر برخی دیگر تفوق می جستند.)
فهم این آیات و امثال آن به پختگی عقل نیازمند است. استنباط احکام عملی شرع از متون کتاب و سنت و دیگر ادله استنباط، نیز چنین است که از عهده عالمان دینی برمی‌آید.
منبع: مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
