فلسفه‌ امامت و شأن امام

پرسش :

امامت به چه معناست و چه ویژگی هایی دارد؟

پاسخ :
کلمه ی امام به معنای پیشوا و رهبر است. اعم از این که این پیشوایی به سوی سعادت و کمال و یا در جهت انحطاط و سقوط باشد؛ پیشوا یعنی کسی که پیش رو است و عده ای تابع و پیرو او هستند؛ اعم از آن که عادل و درست کار باشد و یا باطل و گم راه کننده;[1] 

در قرآن کریم واژه ی امام در هر دو معنا به کار رفته است:

(وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا)[2]؛ ما آن ها را پیشوایان هادی به امر خودمان قرار دادیم.

و در جای دیگر می فرماید: (أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلی النّارِ)[3]؛ پیشوایانی که مردم را به سوی آتش می خوانند.
 

معنای اصطلاحی امام

آن چه در بحث امامت مورد نظر شیعه است، امام به معنای خلیفه و جانشین رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است که با او در تمام وظایف و مسئولیت های الهی غیر از تلقّی و دریافت وحی، مشترک است.

امامت در اصطلاح شیعه، عبارت از یک منصب عام الهی و خدادادی است.[4] 

امام رضا علیه السلام در تعریف امام می فرماید: امامت زمام دین و نظام مسلمین و صلاح دنیا و عزّت مؤمنان است. امامت اساس اسلام بارور و شاخه ی بلند آن است. امام، حلال خدا را حلال و حرام خدا را حرام می شمرد و آن را تحقق می بخشد؛ حدود الهی را به پا می دارد و از دین خدا دفاع می کند و به سوی راه پروردگارش به وسیله ی دانش و اندرز نیکو و دلیل رسا و محکم دعوت می کند. امام امین خداوند در میان مردم، حجت حق بر خلق، خلیفه ی الهی در جامعه، رهبر و ره نمای خلق به سوی حق و نگهبان حریم حقوق الهی است.[5]

پی‌‍‌نوشت‌ها:
[1]. مرتضی مطهری، امامت و رهبری، ص 46.
[2]. انبیاء / 73.
[3]. قصص / 41.
[4]. جعفر سبحانی، الالهیات، ج 2، ص 510.
[5]. اصول کافی، ج 1، ص 286.

منبع: اندیشه قم