احکام وقف | تولیت وقف: سوال پنجاه و هشت

پرسش :

‏بعضی از متولّیان موقوفات ـ به جهات مختلف ـ قادر به انجام وظایف در مورد‏‎ ‎‏ادارۀ شؤون موقوفات تحت تولیت خود نیستند و از سازمان حج و اوقاف و امور‏‎ ‎‏خیریّه درخواست دارند که وکالتاً از جانب آنان، نسبت به ادارۀ امور موقوفات قیام و‏‎ ‎‏اقدام نماید. لیکن سازمان مزبور به لحاظ امکان احقاق حقوق موقوفه و رعایت‏‎ ‎‏مصلحت وقف، با قبول وکالت دائم و بلا عزل، آمادگی انجام امور مربوطه به ادارۀ‏‎ ‎‏موقوفه را دارد. آیا می توان شرط بلا عزل بودن وکالت را ضمن عقد لازم بین متولّی و‏‎ ‎‏سازمان قید نمود. و در هر حال آیا راه شرعی دیگری برای انجام وکالت بلا عزل‏‎ ‎‏وجود دارد یا خیر؟ موضوع مورد ابتلا بوده و نظر مبارک آن حضرت را خواستارم.‏

پاسخ :
بسمه تعالی، واگذاری امور اجرایی موقوفه از سوی متولّی شرعی آن به‏‎ ‎‏دیگری یا به سازمان اوقاف به صورت نیابت و وکالت در انجام امور‏‎ ‎‏موقوفه اشکال ندارد، ولی وکالت و نیابت از طرف متولّی شرعی قابل فسخ‏‎ ‎‏است و با تعیین مدّت برای وکالت و نیابت اختیار متولّی در فسخ آن سلب‏‎ ‎‏نمی شود، مگر آن که در ضمن عقد خارج لازم، بر او شرط شود که وکالت را‏‎ ‎‏فسخ نکند که در این صورت بر متولّی لازم است از باب وفای به شرط از‏‎ ‎‏فسخ وکالت و عزل وکیل خودداری نماید، لیکن اگر اقدام بر فسخ نمود‏‎ ‎‏وکالت منفسخ می شود. ولی اگر اصل وکالت بلا عزل راـ به صورت شرط‏‎ ‎‏فعل یا شرط نتیجه ـ در ضمن عقد خارج لازم، شرط نمایند، مثل این که‏ بگوید فروختم این متاع را به شما به کذاـ مبلغ ـ و شما را وکیل بلا عزل‏‎ ‎‏نمودم در امر کذایی. و یا فروختم این متاع را به شما به کذا- مبلغ- با این‏‎ ‎‏شرط که شما وکیل بلا عزل باشید در امر کذایی، و طرف مقابل قبول نماید،‏‎ ‎‏چنین وکالتی دیگر قابل فسخ و عزل نیست.‏

منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، جلد 7، ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، تهران، 1392 ش.