پرسش :
چرا بايد قبل از ظهور امام زمان (عج) حوادث تلخی مانند خروج سفيانی و کشتار مردم اتفاق افتد؟
پاسخ :
شرح پرسش:
چرا بايد قبل از ظهور امام زمان (عج) حوادث تلخي مانند سفياني اتفاق افتد؟ و اگر زمين از ظلم و جور پُر نشود امام زمان ديگر ظهور نمی‌كند و ديگر به ایشان نيازي نيست و در احاديث آمده كه يَملأ الارض عدلاً و قسطاً كما مُلئت ظلماً و جوراً. آيا منظور اين است اگر زمين پر از عدل باشد ديگر ظهور نخواهند كرد؟
پاسخ بخش اول پرسش:
1. وجود علائم(حوادث) ريشه در روايات معتبر معصومين داشته و در آن رويدادهاي قبل از ظهور پيشگوئي شده است تا اينكه روح انتظار و اميد همواره در بشر زنده و امر ظهور حتمي و محقق جلوه نمايد. از اين روي پيشگويي معصومين از حوادث و علائم پيش از ظهور لطفي از ناحية ايشان و بر طبق مصالح است.
2. وجود علائم و حوادث تلخي چونان دجّال و سفياني از مقولة هست است و نه از مقولة بايد. يعني اين طور نيست كه بايد فساد و فسق دجّال صفتان صورت پذيرد تا ظهور انجام بگيرد بلكه فساد و تباهي ايشان صورت مي پذيرد و بعد از آن ظهور به وقوع مي پيوندد. به عبارت ديگر از آنجا كه علم آغاز و انجام عالم در دست معصومين مي باشد، تنها ائمه گزارشي از رخدادها و حوادث قبل از ظهور همچون دجال و سفياني داده اند؛ نه آنكه دعوت و سفارش به فسق و فجور دجال صفتان و سفياني منش ها كرده باشند. بنابراين بيان رويدادهاي قبل از ظهور توسط ائمه، صرف يك پيشگويي از اوضاع و احوالات مستكبرين و معاندين و مفسدين مي باشد.
و البته مجال يافتن امثال سفياني براي جنايت و فساد نتيجة محروم ماندن جامعه جهاني از نعمت امام ظاهر است و اين محروميت نيز جزاي سستي انسان ها در فراهم كردن زمينه هاي ظهور امام معصوم ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ است.
3. وجود رخدادهاي حتمي قبل از ظهور گوياي صدق گفتار كلام معصومين در پيشگويي هاي ايشان است و عدم تحقق آن كذب گفتار كلام ايشان خواهد بود در حالي كه كلام معصوم، همواره مصون از خطا و كذب است.
و اما پاسخ بخش دوم پرسش:
1. فلسفة ارسال رسل و انزال كتب در طول تاريخ بشر، هدايت و سعادت او بوده است زيرا همواره بشر در ورطة انحرافات بوده و نيازمند به هادي مي باشد. لكن خود كامگي ها و ستم هاي بشر با وجود هدايت هاديان در طول تاريخ زندگي او عامل ظلم و جور و مانع عدالت بوده است از اين روي خاستگاه وجود ظلم و جور و فراگير شدن آن ستم پيشگان بر جهان و انسانيت مي باشد. و نه ارادة الهي. زيرا خداوند همواره بشر را به سعادت و حقيقت و عدالت دعوت كرده است.
2. بشر همواره به خاطر مطامع خود فرصت هدايت هاديان را به شكل جهاني آن از ايشان گرفته و خود را حاكم و هادي دانسته است. از اين روي بر طبق فلسفة غيبت خداوند اراده نمود آخرين وصي رسول خاتم خود را ذخيره نموده و ظهور و اجراي برنامة جهاني او را در گرو شرايط و علائم قرار دهد زيرا در غير اين صورت نقض غرض از هدف خلقت كه همانا اجراي توحيد محض است حاصل مي آيد.
«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ»[1] جن و انس را مگر براي عبادت (و پرستش محض خداي متعال) خلق نكردم.
3. پر شدن جهان از ظلم و جور نسبي است نه مطلق. يعني حاكميت و مديريت جهان به دست قليلي از ستمگران است كه با زر و زور بر ديگران مسلط هستند.
زيرا همواره انسانهاي حق طلب و عدالت خواه در طول تاريخ زندگي بشرفراوان بوده اند. از اين روي اين طور نيست كه ظلم و جور همه چيز و همه كس را فرا گرفته و همه را ظالم و ستمگر كند تا امام مهدي ظهور نمايد! بلكه همين قدر كه مديريت جهان به دست ستمگران است فراگيري ظلم و جور صدق مي كند. وانگهي خواست الهي به عنوان يكي از اركان امر ظهور مقدم بر علائم و قواعد ظهور مي باشد هم چنانكه در بعضي از روايات آمده است كه اگر خداوند بخواهد مي تواند امر ظهور را در يك شب اصلاح نمايد.
4. هيچگاه زمين به نحو تام قبل از ظهور پر از عدل نخواهد شد زيرا بينش عميق براي مديريت جهان تنها ازعهدة يك معصوم بر خواهد آمد چه اينكه غير معصوم در طول تاريخ زندگي بشر چنين حالتي را حتي در سطح يك كشور به وجود نياورده است چه رسد در سطح يك جهان. از اين روي چنين تصوري نا ممكن خواهد بود. آري! برابر آموزنده هاي ديني، بشر موظف به رعايت موازين انساني و ديني بوده است تا بستر را براي امر عدالت جهاني آماده سازد. در غير اين صورت به وظيفة خود عمل نكرده است.
قال علي «عليه السّلام»:
الناس اعداء ما جهلوا
مردم دشمن آنند كه نمي دانند.
نهج البلاغه، ح، 438
-----------------------------------
[1] . ذاريات، 56
( اندیشه قم )
شرح پرسش:
چرا بايد قبل از ظهور امام زمان (عج) حوادث تلخي مانند سفياني اتفاق افتد؟ و اگر زمين از ظلم و جور پُر نشود امام زمان ديگر ظهور نمی‌كند و ديگر به ایشان نيازي نيست و در احاديث آمده كه يَملأ الارض عدلاً و قسطاً كما مُلئت ظلماً و جوراً. آيا منظور اين است اگر زمين پر از عدل باشد ديگر ظهور نخواهند كرد؟
پاسخ بخش اول پرسش:
1. وجود علائم(حوادث) ريشه در روايات معتبر معصومين داشته و در آن رويدادهاي قبل از ظهور پيشگوئي شده است تا اينكه روح انتظار و اميد همواره در بشر زنده و امر ظهور حتمي و محقق جلوه نمايد. از اين روي پيشگويي معصومين از حوادث و علائم پيش از ظهور لطفي از ناحية ايشان و بر طبق مصالح است.
2. وجود علائم و حوادث تلخي چونان دجّال و سفياني از مقولة هست است و نه از مقولة بايد. يعني اين طور نيست كه بايد فساد و فسق دجّال صفتان صورت پذيرد تا ظهور انجام بگيرد بلكه فساد و تباهي ايشان صورت مي پذيرد و بعد از آن ظهور به وقوع مي پيوندد. به عبارت ديگر از آنجا كه علم آغاز و انجام عالم در دست معصومين مي باشد، تنها ائمه گزارشي از رخدادها و حوادث قبل از ظهور همچون دجال و سفياني داده اند؛ نه آنكه دعوت و سفارش به فسق و فجور دجال صفتان و سفياني منش ها كرده باشند. بنابراين بيان رويدادهاي قبل از ظهور توسط ائمه، صرف يك پيشگويي از اوضاع و احوالات مستكبرين و معاندين و مفسدين مي باشد.
و البته مجال يافتن امثال سفياني براي جنايت و فساد نتيجة محروم ماندن جامعه جهاني از نعمت امام ظاهر است و اين محروميت نيز جزاي سستي انسان ها در فراهم كردن زمينه هاي ظهور امام معصوم ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ است.
3. وجود رخدادهاي حتمي قبل از ظهور گوياي صدق گفتار كلام معصومين در پيشگويي هاي ايشان است و عدم تحقق آن كذب گفتار كلام ايشان خواهد بود در حالي كه كلام معصوم، همواره مصون از خطا و كذب است.
و اما پاسخ بخش دوم پرسش:
1. فلسفة ارسال رسل و انزال كتب در طول تاريخ بشر، هدايت و سعادت او بوده است زيرا همواره بشر در ورطة انحرافات بوده و نيازمند به هادي مي باشد. لكن خود كامگي ها و ستم هاي بشر با وجود هدايت هاديان در طول تاريخ زندگي او عامل ظلم و جور و مانع عدالت بوده است از اين روي خاستگاه وجود ظلم و جور و فراگير شدن آن ستم پيشگان بر جهان و انسانيت مي باشد. و نه ارادة الهي. زيرا خداوند همواره بشر را به سعادت و حقيقت و عدالت دعوت كرده است.
2. بشر همواره به خاطر مطامع خود فرصت هدايت هاديان را به شكل جهاني آن از ايشان گرفته و خود را حاكم و هادي دانسته است. از اين روي بر طبق فلسفة غيبت خداوند اراده نمود آخرين وصي رسول خاتم خود را ذخيره نموده و ظهور و اجراي برنامة جهاني او را در گرو شرايط و علائم قرار دهد زيرا در غير اين صورت نقض غرض از هدف خلقت كه همانا اجراي توحيد محض است حاصل مي آيد.
«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ»[1] جن و انس را مگر براي عبادت (و پرستش محض خداي متعال) خلق نكردم.
3. پر شدن جهان از ظلم و جور نسبي است نه مطلق. يعني حاكميت و مديريت جهان به دست قليلي از ستمگران است كه با زر و زور بر ديگران مسلط هستند.
زيرا همواره انسانهاي حق طلب و عدالت خواه در طول تاريخ زندگي بشرفراوان بوده اند. از اين روي اين طور نيست كه ظلم و جور همه چيز و همه كس را فرا گرفته و همه را ظالم و ستمگر كند تا امام مهدي ظهور نمايد! بلكه همين قدر كه مديريت جهان به دست ستمگران است فراگيري ظلم و جور صدق مي كند. وانگهي خواست الهي به عنوان يكي از اركان امر ظهور مقدم بر علائم و قواعد ظهور مي باشد هم چنانكه در بعضي از روايات آمده است كه اگر خداوند بخواهد مي تواند امر ظهور را در يك شب اصلاح نمايد.
4. هيچگاه زمين به نحو تام قبل از ظهور پر از عدل نخواهد شد زيرا بينش عميق براي مديريت جهان تنها ازعهدة يك معصوم بر خواهد آمد چه اينكه غير معصوم در طول تاريخ زندگي بشر چنين حالتي را حتي در سطح يك كشور به وجود نياورده است چه رسد در سطح يك جهان. از اين روي چنين تصوري نا ممكن خواهد بود. آري! برابر آموزنده هاي ديني، بشر موظف به رعايت موازين انساني و ديني بوده است تا بستر را براي امر عدالت جهاني آماده سازد. در غير اين صورت به وظيفة خود عمل نكرده است.
قال علي «عليه السّلام»:
الناس اعداء ما جهلوا
مردم دشمن آنند كه نمي دانند.
نهج البلاغه، ح، 438
-----------------------------------
[1] . ذاريات، 56
( اندیشه قم )
