پرسش :

«اجتهاد» و «تقلید» به چه معناست؟

پاسخ :
«اجتهاد» در لغت به معنای تلاش و کوشش تا سرحد توانایی است ؛ به گونه ای که با تحمل رنج و سختی همراه باشد. در اصطلاح فقه عبارت است از :«به کار بردن تلاش و کوشش خویش در راه به دست آوردن احکام شرعی از راه ها و منابعی که نزد فقیهان اسلام، معمول و متعارف است». در نتیجه مجتهد کسی است که بتواند احکام را از روی دلیل به دست آورد و طبق رأی و نظر خویش عمل کند.
«تقلید» به معنای پیروی و دنباله روی است و در اصطلاح فقهی عبارت است از: «عمل کردن به آنچه مجتهد در مسائل شرعی فتوا می دهد».
گفتنی است: اگر چه واژه تقلید به معنای پیروی بدون چون و چرا، خوشایند نیست؛ اما در آموزه های فرهنگ اسلامی ، مقلد کسی است که از حاصل تلاش علمی مجتهد استفاده می کند و مسؤولیت درستی و نادرستی استنباط احکام را بر عهده مجتهد می گذارد و چه بسا کاربرد واژه ی «تقلید»(برگرفته از «قلاده» به معنای گردن بند) ، به این منظور باشد.