پرسش :

چرا امام خمینی (ره) که فرمود: نگویید «من»، این «من» شیطان است، خود فرمود: «من دولت تعیین می‌کنم»؟

پاسخ :
بدون شک مقصود حضرت امام خمینی (ره)، این نبوده که ضمیر «من» از ادبیات فارسی حذف گردد. مثلاً دیگر نگوییم: «من رفتم» - «من آمدم» - «من مسلمانم» و ...، لذا باید به موضوع سخن، مخاطب و هدف از بیان توجه نمود.
شأن نزول این جمله‌ی اخلاقی – سیاسی حضرت امام خمینی (ره)، «من» گفتن بنی‌صدر در مقابل اسلام و ولایت بود. او مرتب می‌گفت: من چنین کردم – من چنان کردم و سپس نتیجه می‌گرفت: «عملاً آن کسی رهبر است که بیشتر کار کرده است» و مجدداً نتیجه می‌گرفت که «مردم با من هستند»!
امام به ایشان و برای تنوین اذهان عمومی فرمودند که اگر مردم با تو هستند، چون گمانشان بر این است که تو با اسلام هستی. لذا بدین مضمون فرمودند:
«اگر امر واقع شود بین شما و اسلام، مردم اسلام را انتخاب می‌کنند و اگر امر واقع شود بین من و رسول‌الله (ص)، مردم رسول‌الله(ص) را انتخاب می‌کنند» و تأکید نمودند که این قدر «من»، «من» نگویید: این من شیطان است. یعنی شما را خودنگر و خودمحور می‌کند و از خدانگری و خدامحوری دور می‌کند. ابلیس نیز به خاطر همین «من»‌گرایی در مقابل خداوند متعال شیطان شد و از بارگاه ملکوتی اخراج گردید.
پس، «من» گفتن ایشان در انتخاب دولت به واسطه‌ی این که مردم او را انتخاب کرده‌اند، آن «من» شخص‌گرایی و خود‌گرایی نمی‌باشد. بلکه به غیر از ضمیر ادبی که معرف فاعل است، «من» مردم‌گرایانه بر اساس شاخصه‌های اسلامی است.
مثل این که کسی بگوید: «من، به دلیل امر خدا نماز می‌خوانم – جهاد می‌کنم و ...» یا بگوید: «من، بر اساس انتخاب مردم، رئیس جمهوری یا وکیل مجلس هستم».
www.aviny.com