پرسش :
درباره ی ارتباط رشد سر و تکامل توضیح دهید .
پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر زمانی، فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان:
رشد دور سر ارتباط خیلی نزدیکی با تکامل دارد . خانواده ها در مورد رشد سر دقت بفرمایند که وقتی پایش رشد را می کنند اگر دور سر طبیعی باشد حکایت از این است که تکامل سیستم عصبی خوب جلو رفته است . خصوصا در سال اول و دوم به این مسئله اهمیت میدهند . دیگر اینکه تکامل ابعاد مختلفی دارد . گاهی اوقات ما با تاخیرهایی روبرو می شویم که فقط جنبه ی حرکتی دارد یعنی کودک در نشستن و راه رفتن مشکل دارد ولی از جهت عقلی و درکی مشکل ندارد . این مشکل عصبی را برای ما گوشزد می کند یا اگر اینکه سیستم مغزی باشد نواحی حرکتی سیستم عصبی و مغزی را درگیر کرده است . اما اگر فردی باشد که محورهای ذهن کلامی او درگیر باشد بحث هایی مثل عقب ماندگی های ذهنی ، مشکلات شنوایی ، مشکلات تکلم یا اختلالات روان شناختی مثل اوتیسم و بیماری هایی در این گروه را مطرح می کند و اگر کودکی باشد که هم محور حرکتی و هم زیست شناختی اش تحت تاثیر قرار گرفته است حکایت از این دارد که یک آسیبی به سیستم مغزی خورده که همه ی قسمت های حرکتی و شناختی را در برگرفته است .بنابراین پایش تکامل را خانواده ها طی این دوران که سن بحرانی و حساسی است انجام بدهند و در ارزیابی هایی که از نظر سلامتی کودکشان می کنند از پزشک شان اطلاعاتی یا راهنمایی هایی را در این رابطه بگیرند که اگر موردی هست بتوانند جلوی آنرا بگیرند . توانایی در کنترل هم یک محور تکاملی است که معمولا انتظار داریم که دختر بچه ها در 18 ماهگی و پسر بچه ها در دوسالگی روزها نیاز به پوشک پیدا نکنند . ولی شبها تا سن پنج سالگی هم ممکن است باشد . ولی اگر کودکی در روز کنترل ادرار را ندارد اول باید یک پایش ساده بکنند مثل آزمایش ادرار که با عفونت ادراری روبرو نباشند و قدرت تغلیظ کلیه کافی باشد . اگر همه ی این ها سالم باشد تا پنج سالگی طبیعی تلقی می کنیم ولی اگر بعد از آن ادامه پیدا کند بررسی بیشتری می خواهد . در ارتباط با مسئله ی تکلمی مثل لکنت زبان به شکل های مختلف تکرار یک حرف ، گیر کردن کلمه بصورت این ها جز اختلال تکلم است . بعضی از آنها منشا ژنتیکی دارد و بعضی ها منشا ترس و بعضی وقتها هم اشکالاتی در مورد هماهنگیهای حلق و حنجره است . این ها را با راهنمایی هایی که گفتار درمان می کند می توانند برطرف کنند . ما کودکی داریم که یکسری توانایی هایی را بدست آورده است ولی بعد از دست میدهد این یک گروه دیگر از بیماری هایی را بوجود می آورد که مثل بیماری های استحاله ای است . در بزرگسالان همه با بیماری آلزایمر آشنا هستند که فرد فراموشی پیدا میکند . این پدیده را ممکن است در کودکان هم داشته باشیم که از لحاظ ذهنی پَس گرد می کنند که بیماری خاکستری مغز را که مربوط به درک ، شعور ، فهم و تکلم است یا محور حرکتی را درگیر بکند که بیماریهای سفید مغز را می گوید . بیماری های خطرناک که هنوز بسیاری از آنها درمان قطعی ندارند که اینها درگروه بیماری های استحاله ای است . اگر خانواده ها علائم اولیه آنرا دیدند پی گیری بکنند .
www.ch3.ir
پاسخ از آقای دکتر زمانی، فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان:
رشد دور سر ارتباط خیلی نزدیکی با تکامل دارد . خانواده ها در مورد رشد سر دقت بفرمایند که وقتی پایش رشد را می کنند اگر دور سر طبیعی باشد حکایت از این است که تکامل سیستم عصبی خوب جلو رفته است . خصوصا در سال اول و دوم به این مسئله اهمیت میدهند . دیگر اینکه تکامل ابعاد مختلفی دارد . گاهی اوقات ما با تاخیرهایی روبرو می شویم که فقط جنبه ی حرکتی دارد یعنی کودک در نشستن و راه رفتن مشکل دارد ولی از جهت عقلی و درکی مشکل ندارد . این مشکل عصبی را برای ما گوشزد می کند یا اگر اینکه سیستم مغزی باشد نواحی حرکتی سیستم عصبی و مغزی را درگیر کرده است . اما اگر فردی باشد که محورهای ذهن کلامی او درگیر باشد بحث هایی مثل عقب ماندگی های ذهنی ، مشکلات شنوایی ، مشکلات تکلم یا اختلالات روان شناختی مثل اوتیسم و بیماری هایی در این گروه را مطرح می کند و اگر کودکی باشد که هم محور حرکتی و هم زیست شناختی اش تحت تاثیر قرار گرفته است حکایت از این دارد که یک آسیبی به سیستم مغزی خورده که همه ی قسمت های حرکتی و شناختی را در برگرفته است .بنابراین پایش تکامل را خانواده ها طی این دوران که سن بحرانی و حساسی است انجام بدهند و در ارزیابی هایی که از نظر سلامتی کودکشان می کنند از پزشک شان اطلاعاتی یا راهنمایی هایی را در این رابطه بگیرند که اگر موردی هست بتوانند جلوی آنرا بگیرند . توانایی در کنترل هم یک محور تکاملی است که معمولا انتظار داریم که دختر بچه ها در 18 ماهگی و پسر بچه ها در دوسالگی روزها نیاز به پوشک پیدا نکنند . ولی شبها تا سن پنج سالگی هم ممکن است باشد . ولی اگر کودکی در روز کنترل ادرار را ندارد اول باید یک پایش ساده بکنند مثل آزمایش ادرار که با عفونت ادراری روبرو نباشند و قدرت تغلیظ کلیه کافی باشد . اگر همه ی این ها سالم باشد تا پنج سالگی طبیعی تلقی می کنیم ولی اگر بعد از آن ادامه پیدا کند بررسی بیشتری می خواهد . در ارتباط با مسئله ی تکلمی مثل لکنت زبان به شکل های مختلف تکرار یک حرف ، گیر کردن کلمه بصورت این ها جز اختلال تکلم است . بعضی از آنها منشا ژنتیکی دارد و بعضی ها منشا ترس و بعضی وقتها هم اشکالاتی در مورد هماهنگیهای حلق و حنجره است . این ها را با راهنمایی هایی که گفتار درمان می کند می توانند برطرف کنند . ما کودکی داریم که یکسری توانایی هایی را بدست آورده است ولی بعد از دست میدهد این یک گروه دیگر از بیماری هایی را بوجود می آورد که مثل بیماری های استحاله ای است . در بزرگسالان همه با بیماری آلزایمر آشنا هستند که فرد فراموشی پیدا میکند . این پدیده را ممکن است در کودکان هم داشته باشیم که از لحاظ ذهنی پَس گرد می کنند که بیماری خاکستری مغز را که مربوط به درک ، شعور ، فهم و تکلم است یا محور حرکتی را درگیر بکند که بیماریهای سفید مغز را می گوید . بیماری های خطرناک که هنوز بسیاری از آنها درمان قطعی ندارند که اینها درگروه بیماری های استحاله ای است . اگر خانواده ها علائم اولیه آنرا دیدند پی گیری بکنند .
www.ch3.ir
