پرسش :

آیا علايم ظهور امام زمان (عج) مورد بداء واقع مى‌شوند؟

پاسخ :
از روايات استفاده مى‌شود كه علايم ظهور حضرت مهدی (عج) بر دو قسم هستند: برخى حتمى‌اند كه مورد بداء و تجديد نظر واقع نمى‌شوند، و در مورد برخى ديگر بداء واقع مى‌گردد، ولى اصل ظهور امرى حتمى است كه خداوند متعال در آن جواب فطرت و خواسته درونى بشر را داده و وعده به تحقق آن داده است و خداوند هرگز خلف وعده نمى‌كند.
داوود بن ابى القاسم مى گويد: «ما نزد ابى جعفر محمد بن على الرضا عليه السلام بوديم كه سخن از خروج سفيانى به ميان آمد و اين كه در روايت آمده كه امر او حتمى است. به ابو جعفر عليه السلام عرض كردم: آيا بداء در امر، حتمى خواهد شد؟ حضرت فرمودند: آرى. عرض كردم: ما مى‌ترسيم كه در امر قائم نيز بداء حاصل شود. حضرت فرمودند: امر قائم از امورى است كه وعده داده شده و خداوند در وعده خود تخلف نخواهد كرد.»(1)
علايم حتمى ظهور که مورد بداء واقع نمى‌شود، نشانه‌هايى دارد كه به برخى از آن‌ها اشاره مى‌كنيم:
1- تصريح به حتمى بودن آن در روايات.
2- تأكيد به قسم.
3- تأكيد به «لابد».
4- تأكيد به «لام».
5- تأكيد به «ان».
6- تأكيد به تكرار.
7- تأكيد به «سين و سوف».

پی‌نوشت‌:
1- الغيبة، نعمانى، ص 303 ؛ بحارالانوار، ج 52، ص 250 و 251.

منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران.