پرسش :

دختر 16 ساله‏ام به جهت ضعف اعتماد به نفس، از سخن گفتن در مهمانى‏ها و جمع دوستان و نزديكان مى‏ترسد؛ چگونه اعتماد به نفس او را بالا ببرم؟

پاسخ :
علت سكوت فرزند شما در جمع، به سبب نگرانى از اين است كه اگر صحبت كند، حرف‏هاى او بى‏ارزش باشد و سبب خجالت يا تحقيرش شود يا مى‏ترسد از او سؤالى كنند و پاسخش را نداند.
براى رفع اين مشكل، از شيوه‏هاى ذيل استفاده كنيد:
1. با راهكارهاى ايجاد اعتماد به نفس، ميزان خودباورى او را افزايش دهيد (ر. ك: ص 64 - 62)؛
2. ارتباط او را با نزديكان درجه يك (مادربزرگ، پدربزرگ، عمو، دايى، خاله و...) در منزل خودتان و در مرحله بعد در منزل آنان بيشتر كنيد (فرزند شما در محيطهاى آشناتر، راحت‏تر سخن خواهد گفت)؛
3. به او پيشنهاد كنيد ابتدا در جمع كودكان (در مهمانى‏ها) براى آنان قصه بگويد و بعد در جمع خانم‏هاى از محارم حرف بزند (البته مطالبى كوتاه و بديهى و از پيش تمرين شده و با واژگانى آشنا. در مرحله بعد در جمع خانم‏ها و آقايان از محارم، سپس در جمع خانم‏هاى از محارم و غير محارم و سرانجام در جمع‏هاى عمومى؛
4. به فرزند خود بياموزيد كه هنگام سخن گفتن با ديگران، از گفت و گوهاى ساده (درباره تعطيلات، اخبار جديد، آب و هوا و...) آغاز كند و از سخن گفتن درباره مسائل خصوصى آنان (ازدواج، محل سكونت، شغل و...) بپرهيزد. او بايد مطلب آماده شده را در ذهن خود مرور، و با حفظ آرامش و لحن شمرده بيان كند؛
5. خوشرويى و تماس چشمى با ديگران هنگام گفت و گو بسيار مطلوب است؛
6. پيش از گفت و گو، سه بار تنفس عميق (ر. ك: ج 2، ص 131) اضطراب او را كاهش مى‏دهد؛
7. براى آمادگى بيشتر در سخن گفتن، جارى ساختن نام خدا بر زبان و تلاوت آيات 25 تا 28 سوره مباركه طه بسيار مؤثر است:
... رب اشرح لى صدرى و يسرلى أمرى و احلل عقدة من لسانى يفقهوا قولى.
پروردگارا! سينه‏ام را گشاده‏ساز و كارم را بر من آسان كن و گره از زبانم بگشاى تا گفتار مرا بفهمند.
فرزند شما بايد بداند كه وقتى تصميم بگيرد در جمعى سخن بگويد، افكار اضطراب‏آور به سوى او هجوم خواهند آورد تا از سخن گفتن بازش دارند. در اين زمان بايد قبل از هجوم ترس، بر ترس خود حمله كند و جلو اين گونه افكار را بگيرد و مطلب از پيش آماده شده را بى‏درنگ بگويد.
امام على عليه السلام مى‏فرمايد:
اذا هبت امرا فقع فيه. (1)
وقتى از كارى مى‏ترسى، خودت را در آن بينداز.
پی نوشت:
1. نهج‏البلاغه، كلمه قصار 571.
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388