پرسش :
آيا آيه (أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ ...) شامل ولايتفقيه هم ميشود؟
پاسخ :
تفسيرهاي مختلفي در مورد «اولي الامر» در اين آيه انجام گرفته است؛ از جمله:
1. عموم مفسران شيعه «اوليالامر» را بر حسب روايات مأثور و بر حسب قرينههاي موجود در آيه، به ائمه معصومين(ع) تفسير كردهاند؛ زيرا روايات متعددي دلالت دارد كه «اوليالامر» امامان معصوم(ع) ميباشند. حضرت رسول(ص) در پاسخ به اين سؤال ميفرمايد: «ايشان جانشينان من و امامان معصوم(ع) ميباشند».(تفسير الميزان، ج 4، ص 408.) پس منظور از «اوليالامر» در آيه شريفه، كسانياند كه همانند پيامبر(ص) معصوم بوده و هرگز خطا يا گناهي از آنان سرنميزند؛ يعني، همان امامان دوازدهگانه. بنابراين «اوليالامر» اولاً و بالذات حتي در زمان غيبت نيز خود امام زمان(عج) ميباشند.
2. اهل سنت آن را به مطلق امير و حاكم تفسير كردهاند.(سيوطي، جلالالدين، الدرالمنثور، ج 2، ص 176.)
3. برخي گفتهاند: «اوليالامر» شامل حاكمان راستين است و لذا آيه شريفه دلالت بر لزوم تبعيت از فقهاي جامع شرايط دارد كه منصوب از سوي امام معصوماند. اين تفسير مورد قبول برخي از متفكران شيعي قرار گرفته است.(انديشههاي فقهي سياسي امام خميني، ص 174.)
بنا بر تفسير دوم و سوم، «اوليالامر» به طور مستقيم شامل «ولايتفقيه» نيز ميشود. بنا بر تفسير اول هر چند اين آيه، به صورت مستقيم شامل وليفقيه نميشود؛ ولي با واسطه، اطاعت از وليفقيه را نيز واجب ميداند؛ زيرا براساس احاديث و روايات متعدد، وليفقيه در زمان غيبت امام معصوم(ع) از طرف آن بزرگواران براي رهبري و اداره جامعه اسلامي منصوب شده است. در توقيع شريف از جانب امام زمان(عج) آمده است:«اما الحوادث الواقعه فارجعوا الي رواه حديثنا فانهم حجتي عليكم و انا حجهالله عليهم» .
eporsesh.com
تفسيرهاي مختلفي در مورد «اولي الامر» در اين آيه انجام گرفته است؛ از جمله:
1. عموم مفسران شيعه «اوليالامر» را بر حسب روايات مأثور و بر حسب قرينههاي موجود در آيه، به ائمه معصومين(ع) تفسير كردهاند؛ زيرا روايات متعددي دلالت دارد كه «اوليالامر» امامان معصوم(ع) ميباشند. حضرت رسول(ص) در پاسخ به اين سؤال ميفرمايد: «ايشان جانشينان من و امامان معصوم(ع) ميباشند».(تفسير الميزان، ج 4، ص 408.) پس منظور از «اوليالامر» در آيه شريفه، كسانياند كه همانند پيامبر(ص) معصوم بوده و هرگز خطا يا گناهي از آنان سرنميزند؛ يعني، همان امامان دوازدهگانه. بنابراين «اوليالامر» اولاً و بالذات حتي در زمان غيبت نيز خود امام زمان(عج) ميباشند.
2. اهل سنت آن را به مطلق امير و حاكم تفسير كردهاند.(سيوطي، جلالالدين، الدرالمنثور، ج 2، ص 176.)
3. برخي گفتهاند: «اوليالامر» شامل حاكمان راستين است و لذا آيه شريفه دلالت بر لزوم تبعيت از فقهاي جامع شرايط دارد كه منصوب از سوي امام معصوماند. اين تفسير مورد قبول برخي از متفكران شيعي قرار گرفته است.(انديشههاي فقهي سياسي امام خميني، ص 174.)
بنا بر تفسير دوم و سوم، «اوليالامر» به طور مستقيم شامل «ولايتفقيه» نيز ميشود. بنا بر تفسير اول هر چند اين آيه، به صورت مستقيم شامل وليفقيه نميشود؛ ولي با واسطه، اطاعت از وليفقيه را نيز واجب ميداند؛ زيرا براساس احاديث و روايات متعدد، وليفقيه در زمان غيبت امام معصوم(ع) از طرف آن بزرگواران براي رهبري و اداره جامعه اسلامي منصوب شده است. در توقيع شريف از جانب امام زمان(عج) آمده است:«اما الحوادث الواقعه فارجعوا الي رواه حديثنا فانهم حجتي عليكم و انا حجهالله عليهم» .
eporsesh.com