پرسش :
پس از توبه، عشق به خدا در درونم پیدا شد لیکن این حالت دوام ندارد گاهی به فکر سیروسلوک می افتم ولی می ترسم گمراه شوم مرا راهنمایی کنید .
پاسخ :
حالتی که در شما پدیدار گشته فوق العاده زیبا و ارزنده است به ویژه بازگشت از گناه ترک محرمات و رو به سوی حقتعالی آوردن برای یک جوان محبوبترین چیز نزد خداوند است و شیرینی آن از هرلذتی برتر و دیر پای تر است . راستی چه محبوبی بالاتر از ذات جمیل علی الاطلاق و چه معشوقی برتر از کمال مطلق ؟ این عشق همان در یگانه ای است که نه هر قلبی صدفش تواند بود و نه هر دلی جایگاه آن . امام سجاد ( ع ) در مناجات المحبین می فرمایند : ( ( الهی من ذالذی ذاق حلاوه محبتک فرام منک بدلا ) ) ( ( آن کیست که شیرینی عشق تو را چشد و دیگری را برگزیند؟! ) ) پیمایش مسیر حب الهی نه چندان دور بل برای اهلش نزدیک و به چنگ آمدنی است ؛ ( ( ان الراحل الیک قریب المسافه ) ) ( ( همانا رهسپاران بسوی تو راهی بس کوتاه پیش رو دارند ) ) . زیرا او محبوبی است که دور از ما نیست بل از رگ گردن به ما نزدیکتر است و دوری او مفهومی جز اعراض و رویگردانی ما جاهلان ندارد .برادر عزیز! بکوش این گوهر گرانمایه را با ثمن بخس از کف ندهی و گرایشات و تمنیات نفسانی و تعینات عالم کثرات ترا از توجه به حق جدا نساخته و در دام ابلیس گرفتار نسازد .در این راستا توجه شما را به نکاتی چند جلب می نماید :
1- اولین نکته ای که هر سالک الی الله باید پیوسته بدان توجه تام داشته باشد آن است که در این وادی با قدم ( ( رب ) ) پای گذارد نه با قدم ( ( نفس ) ) زیرا چه بسا انسان در مسیر سلوک عرفانی نیز گرفتار نفسانیت ها و انانیت های پیچیده و ناپیدا گشته و هرقدر به پیش رود در باتلاق انانیت خود فروتر رفته و از خدا دورتر می گردد .بسیاری از انحرافات مدعیان عرفان و بدعت آفرین آنها در شریعت مقدس با آرم تصوف و عرفان مظاهر وجود این ریشه کاسده در مکان نفس است . از اینجا روشن می شود که بدون پالایش نفس و تخلیه آن از همه رذایل و در راس آن نفس پرستی ره به عالم لاهوت نتوان سپرد .
2- التزام به احکام ظاهری شریعت ( خصوصا انجام واجبات و ترک محرمات ) نه تنها در تمام مراحل سلوک بل حتی برای واصلین نیز لازم و اجتناب ناپذیر است لذا باید با تمام وجود بکوشید واجبات فوت شده را جبران نموده و در برابر هجوم طوفانزای هواها و معاصی همواره چون کوه استوار و با استقامت باشید .
3- در میان مستحبات نوافل یومیه بویژه نماز شب جایگاه ویژه ای دارد و بهترین رفرف عروج مومنان و رساننده به ( ( مقام محمود ) ) است . ضمن تحفظ بر آنها از زیاده روی بپرهیزید و کیفیت و حال و توجه و حضور قلب را در عبادات بر کمیت آنها ترجیح دهید .ضمنا شما می توانید نمازهای قضای خود را در وقت نوافل یومیه بخوانید ( به تعداد رکعت نوافل ) در این صورت علاوه بر آنکه قضای واجب خود را انجام داده اید ثواب نافله را نیزمی برید و نیاز به خواندن مجدد نوافل نیست ( به استثنا نماز و تیره و نماز شفع و وتر ) البته نیت آن باید همان قضا واجب باشد .
4- ضمن انجام عبادات رعایت سلامت جسمی خود را نیز باید بکنید و آن را نیز در حد متعارف از وظایف خود شمارید و در همه امور متعادل باشید .
5- در کفاره روزه عمد بجای 61 روز روزه گرفتن می توانید برای هر روزه ای که عمدا افطار شده است 60 مسکین را طعام دهید ( به هر نفریک مد گندم یعنی ده سیر ) و قضای آن را هم بگیرید .در صورتی که خود فقیری را نمی شناسید می توانید از روحانیون محل استعانت جویید .
6- فقدان استاد اخلاق ضایعه بزرگی برای شیفتگان خودسازی و طالبان سیر وسلوک است لیکن جنابعالی از چند طریق می توانید جایگزین بسیار ارزشمند و مناسبی برای آن بیابید :
الف ) استعانت از پروردگار و توسل به اهلبیت ( ع ) که بدون دستگیری آنان کاری از پیش نخواهید برد .
ب ) انس با قرآن و تلاوت آن با توجه و حال و تدبر در معانی .
ج ) ارتباط وثیق با دعاهای ماثوره که مشتمل بر بلندترین معارف عالیه و آموزنده کرایم والای اخلاقی اند .بویژه دعای مکارم الاخلاق مناجات خمسه عشر و ...د ) مطالعه کتب اخلاق عرفانی اعتقادی و تفسیر .ه ) مکاتبه و مراوده با شخصیتها و علما برجسته اخلاق و ...
7- تغایر حالات امری طبیعی است . در نهج البلاغه است ( ( ان للقلوب شهوه و اقبالا و ادبارا ) ) و تاکید شده است که بهنگام اقبال دل به مستحبات و گاه ادبار آن به فرایض و واجبات روی آورید .البته هر قدر حب دنیا از دل زدوده شود و عشق الهی در مکامن نفس استوار یابد اقبال دل دوام بیشتری می یابد .و واصلان کوی عشق را هماره اقبال است و دیگر هیچ که از آن به صلوه دایم تعبیر شده است :
خوشا آنانکه دایم در نمازند
به حمد و قل هو الله کارشان بی
8- از عدم موفقیت در همه تصمیمات خود پیرامون سیر وسلوک اندوهگین مباشید لیکن در صدد رفع اشکال برآیید .اولا : بکوشید برنامه ها را متعادل قابل حصول و متناسب با واقعیتها و شرایط موجود بریزید .ثانیا : وقتی از صحت برنامه اطمینان یافتید از خداوند استعانت جویید و با جدیت تمام در اجرای آن بکوشید در صورتیکه خارج از اراده شما انجام آن عملی نشد نگران نشوید ولی بکوشید که سستی در شما راه نیابد .
9- به موضعگیریهای دیگران التفات نکنید که در واقع آنچه که نسبت به آن حساسیت لازم است تعریف و تمجید آنان است که موجب وسوسه شیطان نفس می شود در عین حال هم بکوشید زبانزد این و آن نگردید .در پایان توفیقات روز افزون شما را از درگاه حقتعالی مسیلت داشته و رجا آن دارد که پیوسته تحت عنایات و الطاف خاصه حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا فداه باشید ما نیز از شما التماس دعا داریم .
eporsesh.com
حالتی که در شما پدیدار گشته فوق العاده زیبا و ارزنده است به ویژه بازگشت از گناه ترک محرمات و رو به سوی حقتعالی آوردن برای یک جوان محبوبترین چیز نزد خداوند است و شیرینی آن از هرلذتی برتر و دیر پای تر است . راستی چه محبوبی بالاتر از ذات جمیل علی الاطلاق و چه معشوقی برتر از کمال مطلق ؟ این عشق همان در یگانه ای است که نه هر قلبی صدفش تواند بود و نه هر دلی جایگاه آن . امام سجاد ( ع ) در مناجات المحبین می فرمایند : ( ( الهی من ذالذی ذاق حلاوه محبتک فرام منک بدلا ) ) ( ( آن کیست که شیرینی عشق تو را چشد و دیگری را برگزیند؟! ) ) پیمایش مسیر حب الهی نه چندان دور بل برای اهلش نزدیک و به چنگ آمدنی است ؛ ( ( ان الراحل الیک قریب المسافه ) ) ( ( همانا رهسپاران بسوی تو راهی بس کوتاه پیش رو دارند ) ) . زیرا او محبوبی است که دور از ما نیست بل از رگ گردن به ما نزدیکتر است و دوری او مفهومی جز اعراض و رویگردانی ما جاهلان ندارد .برادر عزیز! بکوش این گوهر گرانمایه را با ثمن بخس از کف ندهی و گرایشات و تمنیات نفسانی و تعینات عالم کثرات ترا از توجه به حق جدا نساخته و در دام ابلیس گرفتار نسازد .در این راستا توجه شما را به نکاتی چند جلب می نماید :
1- اولین نکته ای که هر سالک الی الله باید پیوسته بدان توجه تام داشته باشد آن است که در این وادی با قدم ( ( رب ) ) پای گذارد نه با قدم ( ( نفس ) ) زیرا چه بسا انسان در مسیر سلوک عرفانی نیز گرفتار نفسانیت ها و انانیت های پیچیده و ناپیدا گشته و هرقدر به پیش رود در باتلاق انانیت خود فروتر رفته و از خدا دورتر می گردد .بسیاری از انحرافات مدعیان عرفان و بدعت آفرین آنها در شریعت مقدس با آرم تصوف و عرفان مظاهر وجود این ریشه کاسده در مکان نفس است . از اینجا روشن می شود که بدون پالایش نفس و تخلیه آن از همه رذایل و در راس آن نفس پرستی ره به عالم لاهوت نتوان سپرد .
2- التزام به احکام ظاهری شریعت ( خصوصا انجام واجبات و ترک محرمات ) نه تنها در تمام مراحل سلوک بل حتی برای واصلین نیز لازم و اجتناب ناپذیر است لذا باید با تمام وجود بکوشید واجبات فوت شده را جبران نموده و در برابر هجوم طوفانزای هواها و معاصی همواره چون کوه استوار و با استقامت باشید .
3- در میان مستحبات نوافل یومیه بویژه نماز شب جایگاه ویژه ای دارد و بهترین رفرف عروج مومنان و رساننده به ( ( مقام محمود ) ) است . ضمن تحفظ بر آنها از زیاده روی بپرهیزید و کیفیت و حال و توجه و حضور قلب را در عبادات بر کمیت آنها ترجیح دهید .ضمنا شما می توانید نمازهای قضای خود را در وقت نوافل یومیه بخوانید ( به تعداد رکعت نوافل ) در این صورت علاوه بر آنکه قضای واجب خود را انجام داده اید ثواب نافله را نیزمی برید و نیاز به خواندن مجدد نوافل نیست ( به استثنا نماز و تیره و نماز شفع و وتر ) البته نیت آن باید همان قضا واجب باشد .
4- ضمن انجام عبادات رعایت سلامت جسمی خود را نیز باید بکنید و آن را نیز در حد متعارف از وظایف خود شمارید و در همه امور متعادل باشید .
5- در کفاره روزه عمد بجای 61 روز روزه گرفتن می توانید برای هر روزه ای که عمدا افطار شده است 60 مسکین را طعام دهید ( به هر نفریک مد گندم یعنی ده سیر ) و قضای آن را هم بگیرید .در صورتی که خود فقیری را نمی شناسید می توانید از روحانیون محل استعانت جویید .
6- فقدان استاد اخلاق ضایعه بزرگی برای شیفتگان خودسازی و طالبان سیر وسلوک است لیکن جنابعالی از چند طریق می توانید جایگزین بسیار ارزشمند و مناسبی برای آن بیابید :
الف ) استعانت از پروردگار و توسل به اهلبیت ( ع ) که بدون دستگیری آنان کاری از پیش نخواهید برد .
ب ) انس با قرآن و تلاوت آن با توجه و حال و تدبر در معانی .
ج ) ارتباط وثیق با دعاهای ماثوره که مشتمل بر بلندترین معارف عالیه و آموزنده کرایم والای اخلاقی اند .بویژه دعای مکارم الاخلاق مناجات خمسه عشر و ...د ) مطالعه کتب اخلاق عرفانی اعتقادی و تفسیر .ه ) مکاتبه و مراوده با شخصیتها و علما برجسته اخلاق و ...
7- تغایر حالات امری طبیعی است . در نهج البلاغه است ( ( ان للقلوب شهوه و اقبالا و ادبارا ) ) و تاکید شده است که بهنگام اقبال دل به مستحبات و گاه ادبار آن به فرایض و واجبات روی آورید .البته هر قدر حب دنیا از دل زدوده شود و عشق الهی در مکامن نفس استوار یابد اقبال دل دوام بیشتری می یابد .و واصلان کوی عشق را هماره اقبال است و دیگر هیچ که از آن به صلوه دایم تعبیر شده است :
خوشا آنانکه دایم در نمازند
به حمد و قل هو الله کارشان بی
8- از عدم موفقیت در همه تصمیمات خود پیرامون سیر وسلوک اندوهگین مباشید لیکن در صدد رفع اشکال برآیید .اولا : بکوشید برنامه ها را متعادل قابل حصول و متناسب با واقعیتها و شرایط موجود بریزید .ثانیا : وقتی از صحت برنامه اطمینان یافتید از خداوند استعانت جویید و با جدیت تمام در اجرای آن بکوشید در صورتیکه خارج از اراده شما انجام آن عملی نشد نگران نشوید ولی بکوشید که سستی در شما راه نیابد .
9- به موضعگیریهای دیگران التفات نکنید که در واقع آنچه که نسبت به آن حساسیت لازم است تعریف و تمجید آنان است که موجب وسوسه شیطان نفس می شود در عین حال هم بکوشید زبانزد این و آن نگردید .در پایان توفیقات روز افزون شما را از درگاه حقتعالی مسیلت داشته و رجا آن دارد که پیوسته تحت عنایات و الطاف خاصه حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا فداه باشید ما نیز از شما التماس دعا داریم .
eporsesh.com
