پرسش :
به مالکیت در آوردن قبرستان عمومى مسلمانان و ساختن ساختمان‌هاى شخصى در آن و ثبت آن بعنوان ملک به نام اشخاص چه حکمى دارد؟ و آیا قبرستان عمومى مسلمانان وقف محسوب مىشود؟ و آیا تصرّف شخصى در آن غصب است؟ و آیا تصرّفکنندگان در آن باید اجرتالمثل تصرّفات خود را بپردازند؟ و بر فرض ضمان اجرتالمثل، آن اموال در چه موردى باید مصرف شوند؟ و ساختمان‌هایى که در آن ساخته شده‌اند چه حکمى دارند؟
پاسخ :
مجرّد گرفتن سند مالکیّت قبرستان عمومى مسلمین، حجّت شرعى بر مالکیّت ویا دلیل بر غصب کردن آن نیست، همانگونه که دفن اموات درقبرستان عمومى هم حجّت شرعى بر وقف بودن آن نیست بلکه اگر قبرستان از نظر عرف از توابع شهر براى استفاده اهالى جهت دفن اموات و غیره شمرده شود و یا دلیل شرعى وجود داشته باشد که براى دفن اموات مسلمانان وقف شده است، تصرّفات شخصى که متصرّفین فعلى در آن براى خودشان انجام مىدهند غصب و حرام است و باید از زمین قبرستان رفع یَد کنند و ساختمان و هر چیزى که در آن ایجاد کردهاند خراب نموده و آن را به حالت قبلىاش برگردانند، ولى ضمان اجرتالمثل تصرّفات ثابت نیست.
منبع : رساله اجوبة الاستفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی
مجرّد گرفتن سند مالکیّت قبرستان عمومى مسلمین، حجّت شرعى بر مالکیّت ویا دلیل بر غصب کردن آن نیست، همانگونه که دفن اموات درقبرستان عمومى هم حجّت شرعى بر وقف بودن آن نیست بلکه اگر قبرستان از نظر عرف از توابع شهر براى استفاده اهالى جهت دفن اموات و غیره شمرده شود و یا دلیل شرعى وجود داشته باشد که براى دفن اموات مسلمانان وقف شده است، تصرّفات شخصى که متصرّفین فعلى در آن براى خودشان انجام مىدهند غصب و حرام است و باید از زمین قبرستان رفع یَد کنند و ساختمان و هر چیزى که در آن ایجاد کردهاند خراب نموده و آن را به حالت قبلىاش برگردانند، ولى ضمان اجرتالمثل تصرّفات ثابت نیست.
منبع : رساله اجوبة الاستفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی
