پرهیز از ظلم به بی پناهان

امام سجاد علیه السلام فرمودند:

یا بُنَیَّ! إیّاکَ وَ ظُلمَ مَن لا یَجِدُ عَلیکَ ناصِراً اِلاّ اللهَ؛

ای فرزندم! از ستم به کسی که جز خداوند یاور و پشتیبانی علیه تو ندارد، برحذر باش.

کافی، ج ۲، ص ۳۳۱

ستم در حق دیگران بسیار زشت است و ظلم به کسانی که یاور و پشتیبانی ندارند، زشت‌تر و بدعاقبت‌تر.
مضمون این حدیث، در روایات دیگری هم آمده است. احادیث مربوط به ستم، بسیار تند و هشدار دهنده است. برای نمونه:
ظلم به ضعیف، بدترین ظلم‌هاست.
گناهی که زود دامنگیر انسان می‌شود، ظلم به فرد بی یاور است.
خدا، از ظالمان انتقام می‌گیرد.
ظلمی که خدا از آن نمی‌گذرد، ستم افراد به یکدیگر است.
از ظلم بپرهیزید، که موجب ظلمت در قیامت است.
ظلم در دنیا، ظلمت آخرت را در پی دارد.
و ... از این گونه مضامین که در کلمات پیشوایان دین بسیار است. (ر. ک: میزان الحکمه ذیل واژه ی ظلم، احادیث ۱۱۳۷۳ به بعد)
از دعاهایی که خیلی زود مستجاب می‌شود، دعا و نفرین مظلوم در حق ستمگر است، به‌ویژه آنجا که ستمدیده، هیچ پشتوانه و یاوری جز خدا نداشته باشد. این که می‌گویند: «آه مظلوم، دامن ظالم را می‌گیرد»، حقیقتی است که در متون دینی مطرح است. ستم هم انواع مختلفی دارد. ظلم مالی، ظلم جانی، ظلم آبرویی، از آن جمله است.
از بزرگ ترین ظلم‌ها، تهمت به بی گناهی است که امکان دفاع از خویش و ردّ تهمت را نداشته باشد.
دیدی که خون ناحق پروانه، شمع را
چندان امان نداد که شب را سحر کند؟
توصیه‌ی امام سجاد علیه السلام به فرزندش، در واقع وصیت و رهنمود به همه‌ی ماست که ادّعای پیروی امامان را داریم. چنان رفتار و زندگی کنیم که در قیامت، دچار دادخواهی مظلومان نشویم.

منبع: حکمت‌های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه‌السلام)، پديدآورنده: جواد محدثی، ناشر: آستان قدس رضوی (به نشر)، 1390.