اجتناب از همنشینی با گنهکاران و یاری ستمگران

امام سجاد علیه السلام فرمودند:

إیّاکُم وَ صُحبَةَ العاصینَ وَ مَعونةَ الظّالِمینَ وَ مُجاوَرَةَ الفاسِقینَ. إحذَروا فِتنَتَهُم وَ تَباعَدوا مِن ساحَتِهِم؛

از همنشینی با گنهکاران و یاری ستمگران و همدمی با بدکاران بپرهیزید. از فتنه‌ی آنان برحذر باشید و از همنشینی با آنان دوری کنید.

روضه‌ی کافی، ص 16

در حدیث است که: همنشینی با بدان، همچون زیستن در مغازه‌ی آهنگری است. اگر از جرقه‌های آتش کوره آهنگر، چیزی به روی تو نیفتد و لباست را نسوزاند، دست کم بوی دود آن جا، در تو تأثیر می‌گذارد و بوی دود می‌گیری (میزان الحکمه، حدیث ۲۴۷۳۶). این به معنای تأثیر مجالست و همنشینی است، چه با صالحان و چه با فاخران.
ورود به حلقه‌ی دوستی با اهل گناه، آدمی را به گناه می‌کشاند. نشست و برخاست با ستمگران، انسان را شریک جرم آنان می‌سازد. مجاورت و همدمی با اهل فسق و فجور، تأثیر منفی بر اخلاق و روان می‌گذارد.

آرزو دارم اگر گل نیستم، خاری نباشم
باربردار ار ز دوشی نیستم، باری نباشم
گر نگشتم دوست با صاحبدلی، دشمن نباشم
بوستان بهر خلیل ار نیستم، ناری نباشم
گرچه نتوانم ستانم داد مظلومی ز ظالم
باز این خواهم که همکار ستمکاری نباشم

هر چه انسان از اشرار و اهل گناه دوری کند، مصون‌تر است. ویروس گناه، انسان را بیمار و تباه می‌کند. انس و همنشینی با خلافکاران، انسان را اهل خلاف می‌کند. حضرت موسی علیه السلام وقتی به لطف خدا، با ظالمان دشمنی کرد و از مظلوم حمایت نمود، به خداوند قول داد به پاس نعمت‌های الهی، هرگز پشتیبان مجرمان نباشد: «فَلَن اَکُونَ ظَهیراً لِلمُجرِمینَ». (قصص، ۱۷)
این از وصایای حضرت علی علیه السلام در بستر شهادت نیز هست که به امام حسن و امام حسین علیهما السلام و به همه کسانی که این وصیت را بشنوند، توصیه فرمودند: خصم ظالم و یاور مظلوم باشید. (نهج البلاغه، نامه‌ی ۴۷: «کونا للظالم خصماً و للمظلوم عوناً».)
هرگز مباد که همنشین گنهکار، یاور ستمگر و همدم فاسق باشیم!

منبع: حکمت‌های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه‌السلام)، پديدآورنده: جواد محدثی، ناشر: آستان قدس رضوی (به نشر)، 1390.