اعیاد شیعیان
سید بن طاوس رحمه الله:
قَالَ اَلسَّیِّدُ بْنُ طَاوُسٍ ره فِی کِتَابِ زَوَائِدِ اَلْفَوَائِدِ رَوَى اِبْنُ أَبِی اَلْعَلاَءِ اَلْهَمْدَانِیُّ اَلْوَاسِطِیُّ وَ یَحْیَى بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ حُوَیْجٍ اَلْبَغْدَادِیُّ قَالاَ: تَنَازَعْنَا فِی اِبْنِ اَلْخَطَّابِ وَ اِشْتَبَهَ عَلَیْنَا أَمْرُهُ فَقَصَدْنَا جَمِیعاً أَحْمَدَ بْنَ إِسْحَاقَ اَلْقُمِّیَّ صَاحِبَ أَبِی اَلْحَسَنِ اَلْعَسْکَرِیِّ عَلَیْهِ السَّلاَمُ بِمَدِینَةِ قُمَّ فَقَرَعْنَا عَلَیْهِ اَلْبَابَ فَخَرَجَتْ عَلَیْنَا صَبِیَّةٌ عِرَاقِیَّةٌ فَسَأَلْنَاهَا عَنْهُ فَقَالَتْ هُوَ مَشْغُولٌ بِعِیدِهِ فَإِنَّهُ یَوْمُ عِیدٍ فَقُلْتُ سُبْحَانَ اَللَّهِ إِنَّمَا اَلْأَعْیَادُ أَرْبَعَةٌ لِلشِّیعَةِ - اَلْفِطْرُ وَ اَلْأَضْحَى وَ اَلْغَدِیرُ وَ اَلْجُمُعَةُ قَالَتْ فَإِنَّ أَحْمَدَ بْنَ إِسْحَاقَ یَرْوِی عَنْ سَیِّدِهِ أَبِی اَلْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْعَسْکَرِیِّ عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَنَّ هَذَا اَلْیَوْمَ یَوْمُ عِیدٍ وَ هُوَ أَفْضَلُ اَلْأَعْیَادِ عِنْدَ أَهْلِ اَلْبَیْتِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ وَ عِنْدَ مَوَالِیهِمْ قُلْنَا فَاسْتَأْذِنِی عَلَیْهِ وَ عَرِّفِیهِ مَکَانَنَا قَالاَ فَدَخَلَتْ عَلَیْهِ فَعَرَّفَتْهُ فَخَرَجَ عَلَیْنَا وَ هُوَ مَسْتُورٌ بِمِئْزَرٍ یَفُوحُ مِسْکاً وَ هُوَ یَمْسَحُ وَجْهَهُ فَأَنْکَرْنَا ذَلِکَ عَلَیْهِ فَقَالَ لاَ عَلَیْکُمَا فَإِنِّی اِغْتَسَلْتُ لِلْعِیدِ قُلْنَا أَوَّلاً هَذَا یَوْمُ عِیدٍ قَالَ نَعَمْ وَ کَانَ یَوْمُ اَلتَّاسِعِ مِنْ شَهْرِ رَبِیعٍ اَلْأَوَّلِ قَالاَ فَأَدْخَلَنَا دَارَهُ وَ أَجْلَسَنَا ثُمَّ قَالَ إِنِّی قَصَدْتُ مَوْلاَیَ أبی [أَبَا] اَلْحَسَنِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ کَمَا قَصَدْتُمَانِی بِسُرَّمَنْرَأَى فَاسْتَأْذَنْتُ عَلَیْهِ فَأَذِنَ لِی فَدَخَلْتُ عَلَیْهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ فِی مِثْلِ هَذَا اَلْیَوْمِ وَ هُوَ یَوْمُ اَلتَّاسِعِ مِنْ شَهْرِ رَبِیعٍ اَلْأَوَّلِ فَرَأَیْتُ سَیِّدَنَا عَلَیْهِ وَ عَلَى آبَائِهِ اَلسَّلاَمُ قَدْ أَوْعَزَ إِلَى کُلِّ وَاحِدٍ مِنْ خَدَمِهِ أَنْ یَلْبَسَ مَا یُمْکِنُهُمْ مِنَ اَلثِّیَابِ اَلْجُدُدِ وَ کَانَ بَیْنَ یَدَیْهِ مِجْمَرَةٌ یُحْرِقُ اَلْعُودَ فِیهَا بِنَفْسِهِ فَقُلْتُ لَهُ بِآبَائِنَا وَ أُمَّهَاتِنَا یَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ هَلْ تَجَدَّدَ لِأَهْلِ اَلْبَیْتِ فِی هَذَا اَلْیَوْمِ فَرَحٌ فَقَالَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ أَیُّ یَوْمٍ أَعْظَمُ حُرْمَةً عِنْدَ أَهْلِ اَلْبَیْتِ مِنْ هَذَا اَلْیَوْمِ اَلتَّاسِعِ مِنْ شَهْرِ رَبِیعٍ اَلْأَوَّلِ وَ لَقَدْ حَدَّثَنِی أَبِی عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَنَّ حُذَیْفَةَ بْنَ اَلْیَمَانِ دَخَلَ فِی مِثْلِ هَذَا اَلْیَوْمِ عَلَى جَدِّی رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قَالَ حُذَیْفَةُ رَأَیْتُ أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ وَلَدَیْهِ عَلَیْهِمَا السَّلاَمُ یَأْکُلُونَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ یَتَبَسَّمُ فِی وُجُوهِهِمْ وَ یَقُولُ لِوَلَدَیْهِ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِمَا السَّلاَمُ کُلاَ هَنِیئاً لَکُمَا بَرَکَةُ هَذَا اَلْیَوْمِ وَ سَعَادَتُهُ فَإِنَّهُ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی یُهْلِکُ اَللَّهُ فِیهِ عَدُوَّهُ وَ عَدُوَّ جَدِّکُمَا وَ إِنَّهُ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی یَقْبَلُ اَللَّهُ أَعْمَالَ شِیعَتِکُمَا وَ مُحِبِّیکُمَا وَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی یُصَدَّقُ فِیهِ قَوْلُ اَللَّهِ جَلَّ جَلاَلُهُ - فَتِلْکَ بُیُوتُهُمْ خٰاوِیَةً بِمٰا ظَلَمُوا وَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی نُسِفَ فِیهِ فِرْعَوْنُ أَهْلِ اَلْبَیْتِ وَ ظَالِمُهُمْ وَ غَاصِبُهُمْ حَقَّهُمْ وَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی یُقْدِمُ اَللَّهُ إِلَى مٰا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنٰاهُ هَبٰاءً مَنْثُوراً...؛
سید بن طاوس در کتاب زوائد الفوائد از ابن أبی العلاء الهمدانی الواسطی و یحیی بن محمد بن حویج البغدادی روایت می کند که روزى ما منازعه کردیم در باب عمر بن الخطاب و رفتیم در شهر قم به نزد احمد بن اسحاق قمى که از خواص اصحاب حضرت امام على نقى علیه السّلام و امام حسن عسکرى صلوات اللّه علیهما بود و به خدمت حضرت صاحب الامر علیه السّلام نیز رسیده بود و چون در را کوبیدیم دختر عراقیه بیرون آمد و احوال احمد را از او پرسیدیم گفت: او امروز مشغول اعمال نماز عید است و آن روز نهم ماه ربیع الاوّل بود.
گفتیم: سبحان اللّه! عیدهاى مؤمنان چهار است عید فطر و عید اضحى و عید غدیر و روز جمعه.
آن دختر گفت که احمد بن اسحاق از حضرت امام على نقى علیه السّلام روایت مىکند که امروز روز عید است و بهترین عیدهاست نزد اهل بیت علیهم السّلام و شیعیان ایشان.
ما گفتیم که رخصت بطلب که به نزد او آییم.
چون آن دختر او را خبر کرد، بیرون آمد به سوى ما و لنگى بسته بود و عبایى بر خود پیچیده بود و بوى مشک از او ساطع بود.ما گفتیم که این چه حالت است که در تو مشاهده مىکنیم؟
گفت: الحال از غسل عید فارغ شدهام.
گفتیم: امروز مگر عید است؟
گفت: بلى.
و ما را به خانه برد و بر روى کرسى نشاند و گفت: روزى با جمعى از برادران خود به نزد مولاى خود حضرت امام حسن عسکرى علیه السّلام رفتیم در«سرّ من را»در مثل این روز که شما به نزد من آمدهاید. چون رخصت یافتیم و به خدمت حضرت رسیدیم،دیدم که حضرت مجلس خود را آراسته و مجمره در پیش خود گذاشته است و به دست مبارک خود عود در آن مجمره مىاندازد و مجلس خود را مزیّن گردانیده است و غلامان و خدمتکاران خود را جامههاى فاخر پوشانیده است.
گفتیم: یا ابن رسول اللّه! پدران و مادران ما فداى تو باد، آیا از براى اهل بیت امروز فرح تازهاى روى داده است؟
حضرت فرمود که کدام روز حرمتش از این روز نزد اهل بیت عظیمتر است! به درستى که خبر داد مرا پدرم که خذیفة بن یمانى در روز نهم ماه ربیع الاول داخل شد بر جدّم رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله خذیفه گفت که دیدم حضرت امیر المؤمنین و حضرت امام حسن و حضرت امام حسین صلوات اللّه علیهم را که با حضرت رسالت پناه صلّى اللّه علیه و آله طعام تناول مىنمودند و آن حضرت بر روى ایشان تبسّم مىنمود و با امام حسن و امام حسین علیهما السّلام مىگفت: بخورید،گوارا باد از براى شما برکت و سعادت این روز!به درستى که این روزى است که حق تعالى هلاک مىکند در این روز دشمن خود و دشمن جدّ شما را و مستجاب مىگرداند در این روز دعاى ما در شما را؛بخورید که این روزى است که حق تعالى در این روز قبول مىکند اعمال شیعیان و محبّان شما را؛ بخورید که این روزى است که ظاهر مىشود راستى گفته خدا که مىفرماید: فَتِلْکَ بُیُوتُهُمْ خٰاوِیَةً بِمٰا ظَلَمُوا (یعنى: این است خانههاى ایشان که خالى گردیده است به سبب ستمهاى ایشان)
بخورید که این روزى است که شکسته مىشود در این روز شوکت دشمن جدّ شما و یارىکنندۀ دشمن شما؛ بخورید که این روزى است که در این روز هلاک مىشود فرعون اهل بیت من و ستمکنندۀ بر ایشان و غصبکنندۀ حقّ ایشان؛ بخورید که این روزى است که حق تعالى عملهاى دشمنان شما را باطل و هبا مىگرداند. ...
گفتیم: سبحان اللّه! عیدهاى مؤمنان چهار است عید فطر و عید اضحى و عید غدیر و روز جمعه.
آن دختر گفت که احمد بن اسحاق از حضرت امام على نقى علیه السّلام روایت مىکند که امروز روز عید است و بهترین عیدهاست نزد اهل بیت علیهم السّلام و شیعیان ایشان.
ما گفتیم که رخصت بطلب که به نزد او آییم.
چون آن دختر او را خبر کرد، بیرون آمد به سوى ما و لنگى بسته بود و عبایى بر خود پیچیده بود و بوى مشک از او ساطع بود.ما گفتیم که این چه حالت است که در تو مشاهده مىکنیم؟
گفت: الحال از غسل عید فارغ شدهام.
گفتیم: امروز مگر عید است؟
گفت: بلى.
و ما را به خانه برد و بر روى کرسى نشاند و گفت: روزى با جمعى از برادران خود به نزد مولاى خود حضرت امام حسن عسکرى علیه السّلام رفتیم در«سرّ من را»در مثل این روز که شما به نزد من آمدهاید. چون رخصت یافتیم و به خدمت حضرت رسیدیم،دیدم که حضرت مجلس خود را آراسته و مجمره در پیش خود گذاشته است و به دست مبارک خود عود در آن مجمره مىاندازد و مجلس خود را مزیّن گردانیده است و غلامان و خدمتکاران خود را جامههاى فاخر پوشانیده است.
گفتیم: یا ابن رسول اللّه! پدران و مادران ما فداى تو باد، آیا از براى اهل بیت امروز فرح تازهاى روى داده است؟
حضرت فرمود که کدام روز حرمتش از این روز نزد اهل بیت عظیمتر است! به درستى که خبر داد مرا پدرم که خذیفة بن یمانى در روز نهم ماه ربیع الاول داخل شد بر جدّم رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله خذیفه گفت که دیدم حضرت امیر المؤمنین و حضرت امام حسن و حضرت امام حسین صلوات اللّه علیهم را که با حضرت رسالت پناه صلّى اللّه علیه و آله طعام تناول مىنمودند و آن حضرت بر روى ایشان تبسّم مىنمود و با امام حسن و امام حسین علیهما السّلام مىگفت: بخورید،گوارا باد از براى شما برکت و سعادت این روز!به درستى که این روزى است که حق تعالى هلاک مىکند در این روز دشمن خود و دشمن جدّ شما را و مستجاب مىگرداند در این روز دعاى ما در شما را؛بخورید که این روزى است که حق تعالى در این روز قبول مىکند اعمال شیعیان و محبّان شما را؛ بخورید که این روزى است که ظاهر مىشود راستى گفته خدا که مىفرماید: فَتِلْکَ بُیُوتُهُمْ خٰاوِیَةً بِمٰا ظَلَمُوا (یعنى: این است خانههاى ایشان که خالى گردیده است به سبب ستمهاى ایشان)
بخورید که این روزى است که شکسته مىشود در این روز شوکت دشمن جدّ شما و یارىکنندۀ دشمن شما؛ بخورید که این روزى است که در این روز هلاک مىشود فرعون اهل بیت من و ستمکنندۀ بر ایشان و غصبکنندۀ حقّ ایشان؛ بخورید که این روزى است که حق تعالى عملهاى دشمنان شما را باطل و هبا مىگرداند. ...
بحارالانوار: ج ۹۸، ص ۳۵۱