امام رضا علیه السلام فرمودند:

اِعلَم انَّهُ لا وَرعَ اَنفَعُ مِن تَجَنُّبِ مَحارِمِ اللهِ وَالکَفِّ عَن اَذَی المُؤمِنِ؛

بدان که هیچ وَرَع و پرهیزگاری، سودمندتر از پرهیز از حرامهای خدا و اجتناب از اذیت و آزار مؤمن نیست.

فقه الرضا علیه السلام، ص356

ورع آن است که در موارد شبهه ناک، انسان بهوش باشد که به حرام نیفتد.
اگر در منطقه ای احتمال مین گذاری باشد، یا غذایی که احتمال می دهند مسموم باشد، یا کاری که احتمال است خلاف قانون و مقرّرات باشد، در این گونه موارد اگر انسان احتیاط کند و به آن زمین یا غذا یا کار نزدیک نشود، حالتی دارد که «ورع» نام می گیرد.
در مسائل اخلاقی و حلال و حرام هم چنین است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است: بعضی چیزها حلالِ آشکار است، بعضی چیزها حرام روشن و قطعی است. در این میان هم اموری است که مشتبه است و بسیاری از مردم آنها را نمی شناسند. کسی که از این مشتبهات پرهیز کند، آبرو و دین خود را حفظ کرده است و کسی که بر گرد کارهای مشتبه بچرخد و بی پروا باشد، شاید به حرام افتد(1).
پس برترین وَرَع و پرهیزگاری آن است که از حرام پرهیز کنیم و مؤمنی را نیازاریم.
برای پرهیزگار شدن، نیاز به ذکرهای مستحب و انجام نوافل نیست. اگر کسی مواظبت کند که مرتکب حرام نشود، او از همه با ورع تر است. این کلام حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم است که فرمود:
«کُفَّ عَن محَارِمِ اللهِ، تَکُن اورَعَ النّاسِ(2)».
از حرامهای الهی پرهیز کن، تا پرهیزگارترین مردم باشی.

پی نوشت:
1. محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، حدیث 21629.
2. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج 66، ص 368.
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).