خواص درمانی سماق در طب سنتی

برای تسکین گلودرد از جوشانده سماق به صورت غرغره استفاده کنید.
 

چکیده : سماق مزاج سرد و خشک دارد و برای افراد گرم مزاج مفید است.کسانی که مزاج سردی دارند باید مواظب باشند و ممکن برای سیستم گوارش و مزاج آنها مناسب نباشد و کسانی که مزاج گرمی دارند می توانند از سماق نفع ببرند.

تعداد کلمات 1057 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

 

در یونان باستان از چوب سماق به جهت رنگ‌آمیزی پارچه‌های پشمی استفاده می‌شده است و در کشور ایتالیا از این گیاه برای رنگ دادن به چرم هم استفاده می‌شود. در ایران اما سماق فقط دو کاربرد معروف دارد. خوردن با چلو کباب و رنگ کردن مو!
ضد تهوع های ناشی از گرما و صفرا است که در گرم مزاجان و فصول گرم بیشتر اتفاق می افتد.
تحریک اشتها می کند که این خاصیت نیز می تواند به دلیل اثر خنک کنندگی و صفرابری آن باشد (کسانی که دچار غلبه گرمی و صفرا هستند، همچون افراد گرمازده، اشتها به غذا ندارند). این ماده تشنگی را کاهش می دهد.
قابض است و می دانیم برخی از مواد دارای مزاج سرد و خشک، حالت قبض و جمع کننده دارند.بنابراین کسانیکه دچار اسهال (مخصوصا اسهال های ناشی از گرمی) هستند می توانند از جوشیده و دم کرده سماق یا افزودن به غذا برای بهبود اسهال استفاده کنند.اگر همراه با برنج باشد می تواند در این خاصیت بند آورندگی اسهال مفیدتر باشد چون برنج هم کمی قابض است.
با در نظر گرفتن همین خاصیت قابض بودن، به صورت موضعی برای برخی انواع تکرر یا بی اختیاری ادرار و مدفوع می تواند مفید باشد. ون قابض است و عروق خونی را هم جمع می کند برای قطع خون ریزی ها خیلی مورد توصیه واقع شده است. حال، این خونریزی ها می‌تواند شامل خون دماغ، عادت ماهانه و یا بریدگی موضعی باشد.
سماق مانع ریختن صفرا به اعضا می شود. ریشه برخی از بیماری های اعضا این است که صفرایی که در بدن تولید می شود به آن عضو ریخته می‌شود.
یکی از شایعترین این اعضا روده است که منجربه التهاب روده و زخم روده می شود و سماق می‌تواند از آن جلوگیری کند.بنابراین کسانی که مزاج گرمی دارند و صفرا دارند و دچار التهاب یا زخم های روده هستند می توانند از سماق بهره مند شوند.
سماق همچنین برای برخی از ورم های حاد مفید است. وقتی فرد ضربه خورده و قسمتی از بدن و در حال ورم کردن و داغ شدن است، میتوان سماق را به حالت خمیری درآورده، در محل ورم گذاشت و از افزایش ورم و داغ شدن و تورم جلوگیری کرد.
بنابراین برای افراد گرم مزاج بسیار مورد توصیه است. همراه با کباب استفاده می شود چرا که هضم آن را بهتر می کند و جلوی افزایش بیش از حد صفرا و حرارت ناشی از هضم گوشت قرمز را می گیرد.
 

پزشکان طب سنتی می‌گویند سماق خواص ضدمیکروبی بسیار قوی دارد و به همین دلیل باید با گوشت خورده شود. از طرف دیگر، سماق به هضم غذای سنگینی مثل کباب کمک می‌کند و از آنجا که ضد کلسترول است می‌تواند همنشین خوبی برای کباب باشد. آنها می‌گویند سماق خاصیت قابض دارد؛ یعنی اگر التهابات یا زخم‌هایی در مسیر لوله گوارش باشد تا حدودی موجب بهبود آنها شده و محافظ خوبی برای کبد است. اما این‌ها دلیل نمی‌شود که سماق را به روزهایی که چلو کباب می‌خورید محدود کنید.‏
 

پژوهشگران دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم مدتی قبل با بررسی اثرات ضد میکروب سماق نشان دادند که عصاره آبی و هیدروالکلی میوه این گیاه اثر ضد میکروبی خوبی بر باکتری‌های دخیل در مسمومیت‌های غذایی دارند.
آنها با شبیه سازی محیط معده نشان دادند که مصرف دو گرم سماق همراه یک وعده غذایی، تعداد باکتری‌های غذایی را که یک شبانه روز در گرمای تابستان بیرون یخچال مانده و رو به فساد بود ظرف مدت پانزده دقیقه ۱۰۰۰ مرتبه کاهش می‌دهد و از مسمومیت غذایی جلوگیری می‌کند. این پژوهشگران همچنین نشان دادند که اثر ضد میکروبی سماق در دماهای بالا نیز پایدار می‌ماند؛ بنابراین پختن سماق حتی در زودپز هم نمی‌تواند از اثر ضد میکروبی سماق بکاهد.
 

در کنار اثر ضد میکروبی سماق، تاکنون اثرات ضد دیابت و ضد نقرس سماق نیز به طور محدود بررسی شده است. این بررسی‌ها نشان داده‌اند که سماق، با مهار آنزیم آلفا- آمیلاز که مسئول شکستن نشاسته به قندهای کوچک‌تر است تحمل بیماران دیابتی را به گلوکز افزایش می‌دهد. سماق هم‌چنین می‌تواند به‌طور غیر رقابتی آنزیم زانتاین اکسیداز را مهار کند که مهار این آنزیم یکی از راه‌های کاهش میزان اسید اوریک خون در بیماران مبتلا به نقرس است.
در برخی از کشورها از سماق نوشیدنی تهیه می‌کنند که برای تسکین درد معده و اختلالات هضمی موثر است.
خاصیت سماق در ممانعت از ترکیب گلوکز با مولکول‌های پروتئین‌های حیاتی بدن باعث شده تا این‌ گیاه برای بیماران مبتلا به دیابت، مفید تشخیص داده شود. درمان رماتیسم، نقرس و خاصیت ضد میکروبی این گیاه نیز به اثبات رسیده است. سماق به‌دلیل داشتن تانن فراوان قابض و پاک کننده معده است.
 

سماق برای دندان‌ درد مفید است و اشتها را تحریک می‌کند. لثه را تقویت و از خونریزی معده جلوگیری می‌کند. بنابراین با مالیدن آن به دندان و لثه‌ها می‌توانید دندان‌های سالم تری داشته باشید. همچنین سماق خیس کرده در آب را می‌توانید روی زخم‌های دهانی تان بگذارید و زودتر زخم‌ها را از بین ببرید. البته در طب سنتی گفته می‌شود که خوردن سماق تازه ایجاد مسمومیت می‌کند. سماق از نظر طبیعت سرد و خشک است، از اسهال صفراوی و مزمن و اسهال خونی و آمدن خلط خونی از سینه جلوگیری می‌کند و خونریزی را بند می‌آورد. سماق همچنین خونریزی دوران قاعدگی را کم می‌کند و در برطرف کردن اسهال معمولی و اسهال خونی موثر است.‏
 

اگر خون غلیظی دارید، هر روز سماق خشک بخورید. اگر فشار خونتان بالا است، سماق را به هر غذایی اضافه کنید و اگر کلسترول بالا دارید، دانه‌های نکوبیده سماق را دم کنید و هر روز یک استکان از دمنوش سماق بخورید تا معجزه آن را در آزمایش خون بعدی تان ببینید. حتی گفته می‌شود این دانه‌های خوش طعم و خوش رنگ به طور طبیعی ناراحتی‌های تنفسی و سینه مانند برونشیت و گرفتگی سینه را برطرف می‌کنند. برای تهیه دمنوش سماق یک تا دو قاشق دانه سماق را در آب جوش ریخته و در قوری دم کنید. سپس با نبات میل کنید.‏
 
منبع :
برگرفته  از مباحث دکتر میرغضنفری
 بهداشت نیوز