خواص نمک دریا در طب سنتی

نمک دریا به نمک حاصل از تبخیر آب دریاها و دریاچه ها گفته میشودو در مقایسه با نمک تصفیه شده، رنگ تیره تری دارد، زیرا مواد معدنی ضروری را از خاک رس موجود در آب، جذب کرده است. و نکته قابل توجه در مورد این نمک آن است که، این نمک ها تصفیه، دست کاری و تجزیه شیمیایی نشده اند. در واقع نمک دریا بر خلاف نمک تصفیه شده، فرآیند ساده ای از نظر تصفیه را پشت سر می گذارد و به همین دلیل، رطوبت و مواد معدنی باارزش خود را حفظ می کند. آب و هوا و مکان جغرافیایی استخراج نمک دریا نقش مهمی را در کیفیت و ترکیب مواد معدنی آن ایفا می کند.

 امروزه نمک موجود در طبیعت را به اسم تصفیه به ترکیب کلر و سدیم تبدیل کرده و به آن ید اضافه می‌کنند و در واقع عناصر ارزشمند کلسیم، منیزیم و پتاسیم و روی را از آن جدا می‌کنند که قطعاً چنین ترکیبی جای نمک طعام را نمی‌گیرد، بلکه مصرف آن آسیب‌رسان نیز خواهد بود. خصوصاً اینکه منیزیم آن را به صفر تقلیل می‌دهند. جالب است بدانید که دو عنصر پتاسیم و منیزیم از عناصر اصلی‌ای هستند که بدن به آنها احتیاج بسیار دارد. در مورد اثرات پتاسیم در بدن می‌توان موارد زیر را بیان کرد:

 

1. پتاسیم کمک می‌کند تا غذای جذب شده به داخل سلول‌های بدن برود و مواد زائد از سلول‌ها خارج شود؛ 2. پتاسیم به انتقال پیام عصبی از سلولی به سلول دیگر کمک می‌کند؛ 3. پتاسیم با کمک سدیم، تعادل اسیدی و بازی را برقرار می‌کند؛ 4. پتاسیم با همکاری فسفر، اکسیژن را به مغز می‌رساند؛ 5. پتاسیم با همکاری کلسیم رابطة عصب و ماهیچه را تنظیم می‌کند.

کمبود پتاسیم نیز عامل بروز مشکلات زیر در بدن است: سکتة مغزی، مشکلات کلّیه، ناباروری، ضعف عمومی، بالا رفتن فشار خون و بالا رفتن میزان سدیم بدن. کمبود منیزیم نیز مشکلات بسیاری در بدن ایجاد می‌کند از جمله: آسم، بی‌اشتهایی، برخی سردردهای میگرنی، کندی رشد، تغییرات در نوار قلب، مشکلات نوروموسکولار (ماهیچه‌ای عصبی)، تشنّج، افسردگی، ضعف عضلانی، چوب شدن ماهیچه‌ها، رعشه، سرگیجه و ... .

کمبود منیزیم (mn) نیز عامل بروز مشکلات زیر است: کری، آسم، نرمی غضروفی، اختلال در رشد به علّت سوء تغذیه در غضروف، دررفتگی رباط، بیماری فکّ جابه‌جا شده (tmj)، حرکات تکراری غیر ارادی، کارپال تونل سیندرم یا به اصطلاح امروزی چسبندگی در ناحیة مچ دست‌ها، تشنّج، ناباروری به علّت عدم تخمک‌گذاری در خانم‌ها و عدم ساخت اسپرم در مردها، کاهش قوة باء در هر دو جنس، کوتاه شدن استخوان‌های بلند ساق و بازو.

 

ید نیز که از عناصر مهم و کلیدی در کارکرد غدّة تیروئید است به صورت ترکیبات یدور یا یدید و یدات در نمک دریا وجود دارد و بدن به اندازة نیاز از ید جذب کرده و مازاد آن دفع می‌شود. نمک‌هایی که به روش صنعی یددار می‌شوند باید در ظروف دربسته نگهداری شوند تا ید آن در محیط آزاد نشود و این در حالی است که بهترین روش نگهداری نمک دریا که حاوی ید نیز هست قرار دادن آن در کیسه‌های کتانی و یا محفظة چوبی است که هوای آزاد به آن برسد تا ارزش غذایی آن به طور کامل حفظ شود. در نتیجه عدم مصرف نمک طعام به اندازة کافی می‌تواند منجر به این بیماری‌ها شود:

آسم، بی‌اشتهایی، برخی سردردهای میگرنی، کندی رشد، تغییرات در نوار قلبی، مشکلات ماهیچه‌ای عصبی، تشنّج، افسردگی، ضعف عضلانی، اسپاسم عضلانی، رعشه، سرگیجه، حرکت پرش مادرزادی، نرمی غضروفی (Chondromalasia)، اختلال در رشد به دنبال اختلالات غضروفی (Chodrodystroply)، در رفتگی رباط‌ها، بیماری‌های فک، حرکات تکراری غیر ارادی (تیک‌های عصبی)، سندروم تونل کارپال (CTS) یا چسبندگی در ناحیة مچ دست‌ها، ناباروری به علّت تخمک‌گذاری ضعیف در زنان و اسپرم‌سازی ضعیف در مردان، کاهش قوّة جنسی، کوتاه شدن استخوان‌های بلند ساق و بازو که منجر به کوتاهی قد می‌شود. 

از نمک طعام می‌توان برای ضدّعفونی کردن سبزی، کاهو و میوه استفاده کرد. از دیگر موارد استفادة نمک می‌توان در موادّ غذایی مانند تخم‌مرغ، خنثی‌سازی اثرات منفی بلغم در غذا را نام برد. همچنین استنشاق روزانة محلول آب جوشیدة سرد شده و نمک طعام از بسیاری از عفونت‌های گوش، حلق، بینی و سینوزیت جلوگیری می‌کند.

 

طبیعت نمک گرم و خشک است و بر اساس نظر متخصصان طب سنتی، عدم مصرف آن سردی و تری را به بدن و خصوصاً مغز حاکم می‌کند و به دنبال آن علاوه بر بسیاری از بیماری‌های جسمی که به دلیل سردی و تری به بدن غلبه می‌کند بیماری‌های روانی مثل افسردگی و بی‌انگیزگی را بر فرد مسلّط می‌کند. طبق آمار بررس شده، در جوامعی که مصرف نمک در آنها خیلی کم است مثل «ژاپن»، به رغم برخورداری از سطح رفاهی مناسب آمار خودکشی بالاست. برخی از مهمترین خواص نمک دریا و کاربردهای درمانی آن عبارتند از:

•    یکی از خواص نمک دریا کمک به جوانسازی سلول های بدن است و تبادل مواد معدنی و سمی بین خون و آب را ممکن می سازد.

•    نمک دریای طبیعی مانند نمک معمولی باعث افزایش فشار خون نشده، باعث بروز بیماری قلبی نمیشود و احساس تورم ناشی از نگهداری آب در بدن را نیز به همراه ندارد.

•    املاح و مواد معدنی موجود در نمک دریا از نمک طعام معمولی بیشتر بوده، طعم آن نیز خوش طعمتر از نمک معمولی است.

•    از خواص نمک دریا در طب سنتی توصیه به استفاده از آن قبل و بعد از خوردن غذا است. به طورکلی، خوردن مقدار کمی نمک قبل از غذا، باعث می شود میکروب های معده که در حفره دهان افراد تجمع کرده اند به سرعت از بین بروند و خوردن نمک بعد از غذا باعث می شود غذای باقی مانده لای دندان ها موجب خرابی دندان ها نشود.

•    نمک دریا دارای خاصیت ضد عفونی کننده قوی بوده، از این رو برای شستشوی دهان مفید است. همچنین قرقره کردن آن برای از بین بردن عفونت های گلو موثر است.

•    گرم کردن نمک دریا و قرار دادن بر روی مفاصل درناک باعث تسکین درد مفاصل میگردد.

در مورد مصرف نمک دریا همواره اختلاف نظر بین متخصصان طب سنتی وجود داشته، برخی معتقدند بهتر است از نمک تصفیه شده یددار استفاده کنیم ولی این استفاده کاملا کنترل شده باشد و استفاده از نمک دریا را به علت خشک شدن دریاچه ها و تغلیظ آلودگی های صنعتی بر جای مانده در آن، مضر برای سلامت انسان می دانند. برعکس گروهی نیز اعتقاد دارند نمک های موجود در بازار نمک تجزیه شده به همراه یُد شیمیایی است که بیش از بیست برابر نیاز بدن هست و باعث ایجاد مشکل در افراد می گردد، همچنین استفاده از نمک معمولی برای افراد دارای فشار خون بالا یا بیماران، بسیار مضر است.

1.    مهمترین نکته ای که در رابطه با مصرف نمک دریا بایستی مدنظر داشت اینکه، در بیشتر مواقع این نمک آلوده به عناصر سمی و فلزات سنگین مانند سرب و ارسنیک بوده که مضر برای سلامت انسان و سرطانزا است.

2.    یکی از مضرات نمک دریا، این است که دارای ید نبوده و افراد بامصرف نمک دریا، نمی توانند نیاز ید بدن را تامین کنند.

 لازم است بدانید زمانی استفاده از نمک دریا به جای نمک طعام معمولی ارجحیت خواهد داشت که در قالب استانداردهای موجود، مجوز تولید و پروانه ساخت از وزارت بهداشت گرفته باشد.

منبع : برگرفته از مباحث دکتر روازاده