خواص دارویی سدر در طب سنتی

برای به دست آوردن زیبایی طبیعی روی سدر حساب کنید.
 

چکیده : سدر از آن گیاهانی است که تقریبا همه قسمت‌های آن در زیبایی و سلامت بدن شما می‌تواند مورد استفاده قرار ‌گیرد. برگ سدر قابض و مقوی معده است. همچنین خاصیت ضد میکروب و ضد قارچ دارد؛ به همین دلیل از آن برای درمان انگل‌های موضعی (پوستی) استفاده می‌شود.

تعداد کلمات 1320 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

جوشانده برگ سدر در درمان علائم سرماخوردگی مۆثر است و فشارخون را افزایش می‌دهد. از ضماد برگ آن در قدیم برای نرم کردن و درمان ورم و زخم‌ها استفاده می‌کردند. شستشوی موی سر با سدر باعث تمیزی و تقویت رشد مو شده و هنوز هم به همین منظور از آن استفاده می‌شود؛ به طوری که بسیاری از صنایع آرایشی از عصاره برگ آن انواع شامپوها را تهیه می‌کنند. مصرف خوراکی میوه سدر برای درمان برونشیت، سرفه و سل مفید است. میوه دارای طبیعت سرد و خشک و نارس آن قابض و نفخ‌زاست.

سرخ‌کرده و بوداده میوه سدر بسیار قابض و برای اسهال و زخم‌های روده و تب مفید است. در گذشته از سدر بیشتر برای درمان زخم‌ها و شستشوی سر و بدن استفاده می‌کردند. در حیوانات آزمایشگاهی، کاهش قند خون با مصرف برگ سدر گزارش شده است.
 

مهم‌ترین ترکیبات برگ سدر ترکیبات ساپونینی است. از مهم‌ترین ساپونین‌های گلوکزیدی آن می‌توان چهار جسم کریستینین‌های A، B، C و D را نام برد. از دیگر ساپونین‌های برگ، ابلین لاکتون می‌باشد که یک ساپونین استروئیدی و عامل کف‌کنندگی سدر است. از برگ سدر آلکالوئیدهایی از جمله آمفی‌بین‌های A، E و F، ماری‌تین A و C و اسپینانین A استخراج شده‌اند. همچنین در برگ سدر تانن و استرول‌های گیاهی از جمله بتاسیتوسترول وجود دارد.
 

سدر یکی از گیاهانی است که در طب سنتی به آن قابض می‌گویند. همین خاصیت سدر باعث فشردگی و تقویت اعضا می‌شود و در اصل اعضا را از سستی و شلی درمی‌آورد. نام دیگر سدر «کنار» است که گیاهی خوشبو و دارای مزاج سرد و خشک است.
 

برای بهبود جای زخم هم می‌توان از سدر استفاده کرد. البته اگر جای زخم اسکار گذاشته و عمیق باشد نمی‌توان چندان امید داشت که سدر کاری بکند اما اگر زخم سطحی باشد می‌توان پودر آن را با آب مخلوط کرد و روی زخم مالید و بعد از چند دقیقه بشویید. یادتان باشد دفعات زیادی باید این کار را انجام دهید.
 

برگ سدر در ترکیبات آرایشی و شامپوها زیاد استفاده می‌شود. از این برگ ضمادی تهیه می‌شود که اگر بدن را با آن بشویند، به ترمیم زخم‌ها و پاکسازی پوست کمک می‌کند. استفاده از سدر در افرادی که پوستی چرب دارند، راحت‌تر است.
اگر بخواهید سدر اثر معمولی داشته باشد با آب و اگر بخواهید اثرش تقویت شود با کمی سرکه و آب مخلوط کنید و خوب که به هم خورد روی پوست بمالید و بگذارید خشک شود بعد با دست به صورت دورانی آن را ماساژ دهید و در اصطلاح اسکراب کنید. در واقع با این کار شما پوست را می‌سایید. این حرکت کمک می‌کند لایه‌برداری خوبی انجام شود و علاوه بر این پوست تمیز شود.
 

از خواص زیبایی این گیاه این است که باعث نیکویی رنگ رخسار می‌شود. در صورتی که مشکل پوست شما کدری آن است و می‌خواهید پوستی شفاف داشته باشید، بهتر است سدر را با روغن بادام تلخ مخلوط کرده یا با ماست ترکیب کنید و تازه به تازه استفاده کنید.
از آنجا که روغن بادام تلخ چرب است مشکلی برای پوست ایجاد نمی‌کند و میتواند یکی دو ساعت روی پوست بماند. برای این کار سدر را بجوشانید و آبش را با هم وزن خودش روغن بادام تلخ مخلوط کرده و روی شعله آهسته هم بزنید تا آبش بخار شود و عصاره سدر در بادام تلخ بماند. این کار را می‌توان با روغن زیتون هم انجام داد چون روغن بادام تلخ کمی گران است. در نهایت روی روغن زیتون کمی روغن بادام تلخ بریزید و بگذارید روی پوست باشد. این مخلوط هر چه بیشتر روی پوست بماند اثرش بیشتر است.
 

سدر مقوی مو است و موها را تقویت می‌کند و از ریزش مو جلوگیری می‌کند اما برای ریزش مو باید مو را طبقه‌بندی کرد. افرادی که منافذ گشادی در پوست سرشان دارند و قطر موهای‌شان زیاد است، از آنجا که گیاه سدر حالت قابض دارد، برای این تیپ ریزش‌ها ایده‌آل است اما افرادی که پوست خشک دارند و منافذ موهای‌شان تنگ است، معمولا موهای نازکی دارند.
- این افراد نباید از سدر استفاده کنند و به جای آن ترکیباتی که عصاره گرم دارند مانند سیر، فلفل یا عصاره بادام استفاده کنند.
- در این حالت منافذ پوست باز می‌شود و موها می‌توانند از این منافذ بیرون بیایند.
 

اگر زیادی لاغر هستید و می‌خواهید کمی چاق شوید بهتر است روی ریشه سدر حساب کنید. ریشه گیاه سدر را با آب بجوشانید تا به رنگ قرمز دربیاد بعد آن را نوش‌جان کنید. این معجون باعث چاقی می‌شود و برای افرادی که لاغر هستند و می‌خواهند چاق شوند، استفاده می‌شود.
 

شوره سر یکی از مشکلاتی است که علل بسیاری می‌تواند داشته باشد اما یکی از درمان‌هایی که می‌توان برای آن در نظر گرفت، سدر است. گیاه سدر صمغی دارد که می‌توان آن را در آب حل و روی سر استفاده کرد. این ترکیب در افرادی که شوره سر دارند اثری معجزه آسا دارد. اگر بخواهید می‌توانید از شامپوهای آماده سدر برای این مشکل استفاده کنید.
 

همان‌طور که گفته شد، قسمت‌های مختلف سدر می‌تواند در زیبایی صورت موثر باشد. میوه سدر هم از این قاعده مستثنی نیست.
البته میوه سدر با وجود آنکه برای دستگاه گوارش مفید است، می‌تواند نفاخ هم باشد اما همین میوه ترش در کسانی که جوش‌های صورت دارند یا پوست صورت‌شان چرب است اما بدن خشکی دارند می‌تواند موثر باشد.
میوه سدر مقداری نفاخ است و ممکن است برای حافظه هم ضرر داشته باشد بنابراین افرادی که سابقه تشنج یا فلج دارند قبل از استفاده از این میوه باید با پزشک مشورت کنند. بد نیست بدانید که مصلح سدر سکنجبین است و اگر سدر همراه با سکنجبین خورده شود، می‌تواند ضررهایش را کم کند.

نکات قابل‌توجه
1- چوب درخت سدر بسیار سخت و بادوام است و در قدیم برای ساختن اجزای مختلف خانه‌ها به کار می‌رفت. درخت سدر آفت ندارد و موریانه کمتر می‌تواند به آن آسیب برساند. همچنین زغال تهیه‌شده از چوب سدر جهت تولید حرارت ایده‌آل است.

2- بهترین زمان برداشت برگ سدر اواخر فصل تابستان می‌باشد.

3- در بسیاری از کشورهای اسلامی نظیر ایران، عراق، هندوستان (مسلمانان)، جنوب شرقی عربستان سعودی و نقاط دیگر، مرده‌های خود را با سدر و کافور که هر دو از درختان بهشتی هستند، می‌شویند. با این کار، گذشته از ضدعفونی و پاک شدن جسم مرده، عقیده بر این است که فرشتگان خشنود خواهند شد. در یکی از منابع آمده است که یهودیان هم در گذشته این عمل را انجام می‌دادند و در حال حاضر نیز به طور معدود انجام می‌دهند.

4- در منابعی اشاره شده که زنان قدیم مصر با شانه‌های چوبی ساخته‌شده از درخت سدر موهای خود را شانه می‌کردند.

5- در تحقیقی که در سال 1373 توسط مۆلف و همکاران بر روی برگ سدر ناحیه اهواز انجام شد، در آن ترکیباتی از جمله ساپونین، آلکالوئید، فلاوونوئید و تانن تشخیص داده شد. این نمونه حاوی درصد بالایی از خاکستر محلول در اسید بود.

منبع : برگرفته از دنیای تغذیه - دکتر محمدحسین صالحی سورمقی