راه‌کارهایی برای تربیت نوجوان

تربیت کردن یک فرزند کار بسیار سختی است.
 

چکیده: برخی از پدر و مادرها فکر می‌کنند که تربیت فقط برای دوره‌ی کودکی فرزند است و وقتی فرزند بزرگ شد نیازی به تربیت ندارد و خودش باید خوب را از بد تشخیص دهد. اگر والدین با فرزندانشان در هر سنی رابطه‌ی خوبی داشته باشند تربیت هم کار راحتی خواهد شد. با ما همراه باشید.

 تعداد کلمات 967 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

 

والدین انتظار دارند که فرزند نوجوان شان بیشتر بر رفتارهای خودش کنترل و نظارت داشته باشد. آن‌ها توقع دارند دیگر برای تربیت فرزندشان زیاد وقت نگذارند و او خودش خوب را از بد تشخیص دهد. بااین‌وجود گاهی نوجوانان به‌اندازه‌ی کافی احساس مسئولیت نمی‌کنند. آن‌ها گاهی تصمیمات نادرستی می‌گیرند، پولشان را برای چیزهای بیهوده خرج می‌کنند، شب‌ها تا دیروقت بیرون از خانه می‌مانند، وظایف خودشان را به‌درستی انجام نمی‌دهند و به دیگران بی‌احترامی می‌کنند. در بعضی از خانواده‌ها تربیت کردن نوجوانان مشکل بزرگی برای والدین آن‌هاست. نوجوانان بدرفتاری می‌کنند و والدین سعی دارند بر رفتارهای آن‌ها کنترل داشته باشند. در بعضی از خانواده‌های دیگر، نوجوانان زیاد بدرفتاری نمی‌کنند و باعث آزار والدین شان نمی‌شوند. این مسئله تا حد زیادی به رابطه‌ی نوجوانان با والدین شان بستگی دارد.
 

والدینی که با فرزندشان ارتباط خوبی دارند، او را دوست دارند، اوقات بیشتری در کنارش هستند، به حرف‌های او گوش می‌کنند و به ارزش‌های فرزندشان احترام درواقع، فرزندشان را تشویق می‌کنند تا رفتار بهتری داشته باشد. چنین فردی به پدر و مادرش احترام می‌گذارد و سعی می‌کند با رفتارهای خوش آن‌ها را خوشحال کند. حتی اگر والدین او در کنارش نباشند و بر کارهایش نظارت نداشته باشند، وقتی او وسوسه می‌شود کار بدی انجام دهد احساس گناه و عذاب وجدان می‌کند. برای این‌که فرزندتان رفتار بهتری با شما و دیگران داشته باشد باید رابطه‌ی بهتری با او داشته باشید. هرقدر به او نزدیک‌تر باشید راحت‌تر می‌توانید بر او تأثیر بگذارید و به او یاد بدهید رفتار خوبی داشته باشد. به او بگویید که به عقاید و احساساتش احترام می‌گذارید و او را دوست دارید، هرچند گاهی مجبور هستید با او مخالفت کنید.

اگر او کار بدی انجام داد، عصبانیت و ناراحتی خودتان را به او نشان دهید، ولی نباید سر او دادوفریاد بزنید. به فرزندتان بگویید چه انتظاری از او دارید. گاهی لازم است او احساس گناه کند تا مراقب رفتارهای خودش باشد؛ مثلاً وقتی او بیرون از خانه رفته و به شما تلفن نزده است، به او بگویید که نگرانش می‌شوید و اگر باز این کار را انجام دهد باید منتظر عواقب کار خودش باشد. احتمالاً او دفعه‌ی بعد که بیرون از خانه می‌رود به شما خبر می‌دهد تا شمارا ناراحت و نگران نکند. درباره رفتارهای بد فرزندتان با او حرف بزنید و به حرف‌های او گوش کنید. به او بگویید که چرا رفتارش نادرست بوده و چه عواقبی در انتظار اوست. این کار بهتر از این است که او را نصیحت‌کنید. نوجوانان در این سنین احساس می‌کنند که حسن نیت آن‌ها در انجام یک کار کفایت می‌کند؛ مثلاً فرزند شما ممکن است به شما بگوید که چون حال دوستش خوب نبوده، بدون این‌که به شما خبر دهد، به خانه‌ی او رفته است. به حرف‌های او گوش کنید چون اگر او احساس کند مجبور است پای حرف‌ها و نصیحت‌های شما بنشیند و شما به حرف‌هایش گوش نمی‌کنید، عصبانی می‌شود.
 

هرگز فرزندتان را کتک نزنید، چون در این صورت رفتارهایش از قبل بدتر خواهد شد. وقتی فرزندتان را کتک می‌زنید عصبانیت او زیادتر می‌شود و سعی می‌کند عصبانیتش را سر خواهر یا برادرش خالی کند. وقتی او عصبانی است رفتارهای خشونت‌آمیز از خودش نشان می‌دهد.
اگرچه تنبیه بدنی اصلاً درست نیست ولی فرزندتان باید بداند که اگر بدرفتاری کند، باید منتظر عواقب رفتارهایش باشد و شما از روش‌های دیگری برای تنبیه کردن او استفاده خواهید کرد. از هر روش مناسبی می‌توانید برای تنبیه کردن او استفاده کنید محرومیت از استفاده از چیزی مثل تلفن، موبایل، تلویزیون و یا رفتن به‌جایی می‌تواند تنبیه مناسبی برای او باشد.
قبل از تنبیه کردن فرزندتان مراقب باشید و ببینید آیا با این روش می‌توانید به نتیجه‌ی موردنظر خودتان برسید. اگر مدام او را تنبیه کرده و از چیزی محروم کنید آیا او احساس نمی‌کند که شما فردی ظالم و خشن هستید. در این صورت او نه‌تنها رفتار بدش را تغییر نمی‌دهد بلکه بر بدرفتاری‌های او اضافه نیز می‌شود. او از شما ناراحت می‌شود و کارهای بدش را مخفیانه و دور از چشم شما انجام می‌دهد.

به‌طورکلی باید در ارتباط با فرزندتان بیشتر انعطاف‌پذیر باشید. اگر استفاده از یک روش فایده‌ای نداشت روش‌های دیگر را امتحان کنید، شاید نیاز باشد بیشتر با فرزندتان حرف بزنید و کمتر او را تنبیه کنید. اگر احساس می‌کنید برای رفتارهای بد فرزندتان باید زیاد دلیل و منطق بیاورید، سعی کنید او را محدودتر کنید. اگر احساس می‌کنید نمی‌دانید باید از چه روشی برای تنبیه کردن او استفاده کنید، از خودش بپرسید که اگر جای شما بود چه‌کار می‌کرد و ازنظر او چه روشی منصفانه‌تر است. شاید پیشنهادهای او زیاد سخت‌گیرانه و یا بیش‌ازحد آسان و پیش‌پا افتاده باشند، در این صورت شما می‌توانید با توجه به حرف‌های فرزندتان خودتان تصمیم نهایی را بگیرید.
به خاطر داشته باشید که محدود کردن فرزندتان به‌تنهایی چاره‌ساز نیست. سعی کنید با او ارتباط بهتری برقرار کرده و او را درک کنید. ببینید علت بدرفتاری‌های فرزندتان چیست. آیا در خانواده‌ی شما بین فرزندانتان مدام بحث و مشاجره وجود دارد؟ آیا طلاق و جدایی شما از همسرتان باعث به وجود آمدن این مشکلات در او نشده است؟ آیا او به خواهر و برادرش حسادت می‌کند؟ شاید نیاز باشد برای پی بردن به ریشه‌ی مشکلات او از یک روان‌شناس کمک بگیرید. درنهایت شما باید الگوی خوب و مناسبی برای فرزندتان باشید. با رفتار خودتان به او نشان دهید که چه انتظاراتی از او دارید. شما نه‌تنها با دیگران بلکه با فرزندتان نیز باید باادب و احترام رفتار کنید.
 
 
منبع: کتاب «راهنمای کامل تربیت کودک (از تولد تا نوجوانی)»
نویسنده: رابین گلدستاین
مترجم: شیرین یزدانی