سؤال کردن، بخش جدایی ناپذیر از تعامل کلامی است و می تواند در فرآیند گوش کردن به سخنان طرف مقابل، نقش پی گیری را داشته باشد.

چکیده : یکی از مهارت‌‌های مهم و لازم برای بالا بردن هوش هیجانی، مهارت گوش دادن مؤثر است. گوش دادن مؤثر، مهارتی کاربردی در ایجاد ارتباط‌های سالم و سازنده با دیگران است. نکته‌ی مهم آن است که می‌توان این مهارت را با آموزش و تمرین افزایش داد.

تعداد کلمات 1095 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

تشویق های کوتاه

یکی از مهارت های پی گیری، تشویق های کوتاه است. تشویق های کوتاه، پاسخ های ساده ای است که گوینده را تشویق می کند تا هر طور که مایل است، داستان و سخن خود را بیان کند و در عین حال، شنونده را نیز فعال نگه می دارد. درواقع، یکی از مسئولیت های شنونده آن است که برای گوینده این فرصت را فراهم کند تا به صحبت در مورد یک موقعیت، به همان شکلی که آن را می بیند و احساس می کند، بپردازد.
برخی افراد در تلاش هستند تا برای دور نگه داشتن خود از مسیر حرکت گوینده، به سمت عدم مشارکت عقب نشینی کنند. تشویق های کوتاه برای طرف مقابل، نقش علائم مختصری را دارند که نشان می دهند شنونده با گوینده همراهی می کند. در واقع، با کلمات و جملات بسیار اندک، شنونده سعی می کند تا گوینده را برای ادامه دادن به صحبت، تشویق کند. صرف بیان چند کلمه محدود، به طرف مقابل کمک می کند تا بداند که شنونده، بدون قطع جریان صحبت یا وضعیت خلقی او، به او گوش می دهد. تشویق های کوتاه که باید در ضمن گفت وگو و به تدریج بیان شوند، بیشتر در مراحل ابتدایی تعامل و برای تسریع گفت وگو، مورد استفاده قرار می گیرند.

شاید پر کاربردی ترین تشویق کوتاه، همان «هوم - هوم کردن» باشد. که بیان گر این است که «لطفاً ادامه بده؛ من دارم گوش می دهم و حرف هایت را می فهمم». پاسخ های کوتاه دیگری نظیر «توضیح بده، می فهمم، خب، بعد، بله واقعاً، ادامه بده و گوش می دهم» نیز در تشویق گوینده نقش مهمی دارند.
لازم به ذکر است که تشویق های کوتاه، به معنای موافقت یا مخالفت با حرف های گوینده نیست؛ بلکه فقط به طرف مقابل اعلام می کند که بداند حرف هایش شنیده می شود.
هر گاه تشویق های کلامی از نظر عاطفی و هیجانی با پاسخ های دیگر هماهنگ شوند، گوینده را در فرآیند خوداکتشافی، یاری خواهند داد. این فرآیند، به استمرار ارتباط کمک می کند.

سؤال های کوتاه و باز

سؤال کردن، بخش جدایی ناپذیر از تعامل کلامی است و می تواند در فرآیند گوش کردن به سخنان طرف مقابل، نقش پی گیری را داشته باشد؛ ولی باید سؤال کوتاه و باز باشد و بیشتر به قصد تبیین دیدگاه و رفع نگرانی های گوینده باشد و نه شنونده؛ در غیر این صورت، سؤال کردن، جریان ارتباط را متوقف می سازد و انگیزه گوینده را برای استمرار ارتباط از بین می برد؛ زیرا گاهی به خاطر طولانی بودن و گاهی به خاطر محدود و بسته بودن سؤال و عدم آمادگی روانی گوینده برای پاسخ به سؤال محدود و بسته، امکان ادامه تعامل کلامی از بین می رود.

سکوت توجه آمیز

سکوت شنونده، به گوینده فرصت می دهد تا در مورد آن چه مایل است بگوید، فکر کند و در نتیجه قادر باشد تا خود را به شکلی عمیق تر، بررسی کند. سکوت، به فرد دیگر، فرصت می دهد تا احساساتی را که در درونش غلیان می کند، تجربه کند و اجازه می دهد تا گوینده، به میل خود حرکت کند.
بدون تردید، سکوت بیش از حد هم توصیه نمی شود؛ زیرا سکوتی که زیادتر از حد لازم به کار رود، نه تنها نویدبخش نیست، بلکه نشانه عدم پاسخ به فرد نیازمند است.

پاسخ های انعکاسی

هنر خوب شنیدن، شامل توانایی پاسخ انعکاسی است؛ یعنی شنونده احساس و یا مفهوم چیزی را که گوینده با او در میان گذارده است، بیان می کند و این کار را به گونه ای انجام می دهد که نشان دهنده درک و فهم و پذیرش وی باشد.

پاسخ های انعکاسی، چهار امر زیر را پوشش می دهد:

1. توضیح

توضیح، پاسخی خلاصه کوتاه به گوینده است که اصل منظور او را از زبان شنونده بیان می کند.
یک توضیح خوب، باید کوتاه و خلاصه باشد و فقط اصل پیام گوینده را منعکس کند و از جزئیات زائد که مانع تداوم گفت وگو هستند، صرف نظر شود و بر اصل موضوع، متمرکز باشد.

2. انعکاس احساسات

منظور از انعکاس احساسات آن است که هیجان ها و احساسات مطرح شده توسط گوینده، با جمله هایی کوتاه به خود او برگردانده شود. هنگامی که گوینده در مورد مشکلی حرف می زند، انعکاس احساسات به او کمک می کند تا هیجان های خود را درک کرده، از این طریق، به سمت حل مشکل گام بردارد.

3. انعکاس معانی

انعکاس معنا، هنگامی که با جمله ای کوتاه و مجزا بیان شود، بهترین شیوه انعکاسی است؛ یعنی علاوه بر انعکاس احساسات توسط شنونده، باید به انعکاس معانی و محتوای کلام و سخن گوینده نیز پرداخته شود و به معنا و منظور گوینده و مضمون سخنان او پاسخ داده شود و از این طریق، گوش کردن شنونده، کارایی بیشتری پیدا خواهد کرد و به عبارت دیگر، هر گاه احساسات و حقایق، در پاسخ کوتاه به یکدیگر پیوند بخورد، انعکاس معنا حاصل می شود.

4. انعکاس تلخیصی

انعکاس تلخیصی، تکرار مختصر و کوتاه موضوعات اصلی و احساساتی است که گوینده در بخش طولانی از گفت وگو مطرح کرده است و در نتیجه، آن را می توان توسط یکی از مهارت های مطرح شده، منعکس کرد. با کمک این مهارت، می توان برخی از صحبت های اخیر را به یکدیگر مرتبط ساخت و احساسات یا مسائل را از طریق بازگیری خلاصه آنها، به طور واضح تر و روشن تر بیان کرد.
بدون شک این نوع تلخیص، زمانی سودمند است که گوینده از نظر عاطفی، آمادگی رویارویی با تلخیص شونده را داشته باشد.
بازگویی صحبت های اصلی گوینده، کمک می کند تا بخش اول گفت وگو، به نتیجه برسد و برای بخش بعدی آن نیز جهت و مسیر مشخصی فراهم شود.
تلخیص خوب، اغلب برای گوینده این امکان را فراهم می سازد تا وضعیت خود را به شکلی واضح تر درک کند و گوینده را قادر می سازد تا به شکلی عمیق تر و جهت دار و با پیوستگی بیشتر، صحبت کند. همچنین می تواند رشته های از دست رفته یک گفت وگو را در نتیجه گیری نهایی خود، به یکدیگر پیوند زند.

منبع : حوزه نت

بیشتر بخوانید :
تأثیر بر مخاطب به وسیله گوش کردن (بخش اول)
مهارت خوب گوش دادن
هنر گوش فرا دادن به دیگران
هنر گوش دادن
رهنمودهایی در هنر گوش دادن
مهارت گوش دادن مؤثر