خوب گوش دهید تا محبوب شوید

انسان ها دوست دارند تا با دیگران حرف بزنند و بیشتر از آن، دوست دارند که دیگران به حرف های آنها گوش فرا دهند و حرف های آنها را بشنوند. هنر گوش دادن به حرف های دیگران می‌تواند یک راه ارتباطی موثری باشد در ارتباط گرفتن با دیگران، هر چه عمیق تر به حرف های دیگران گوش کنیم یک حس اعتمادی در آنها بوجود می‌آوریم و در نزد آنها محبوب و دوست داشتنی خواهیم شد. اگر بتوانید این هنر را در خودتان تقویت کنید در زندگی مشترک، در روابط با پدر و مادر، ارتباط با دوستان و همکاران خودتان یک فرد موفقی خواهید بود. همه ما در برخورد با یک فردی که صادقانه به حرف های ما گوش می‌دهد اولا حس اعتماد پیدا می‌کنیم و ثانیا می گوئیم: خدا را شکر که حداقل یک نفر را پیدا کردیم که به حرف های ما گوش می‌دهد و درد مرا می‌فهمد و حس می‌کند.
 

اما فردی را در نظر بگیرید که در هنگام صحبت کردن، مدام در بین صحبت های شما بپرد و رشته کلام شما را قطع کند. شما یک احساس تنفر و آن جاری از آن شخص پیدا خواهید کرد و سعی می‌کنید ارتباط خودتان را با او کمتر کنید. اگر شما هم نمی‌توانید خوب گوش دهید و مدام در بین صحبت های طرف مقابل تان بپرید همین احساس را او نسبت به شما خواهد داشت. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: « کسی که در میان سخن برادرش سخن بگوید، مانند آن است که چهره اش را شکافته باشد». در حدیثی دیگر از آن حضرت نیز آمده است: « از جوانمردی است که اگر برادرت سخن گفت به سخنش گوش سپاری و نیک همراهی آن است که اگر بند کفش برادرت پاره شد برای او بایستی [ تا بند کفشش را ببندد]»[1] 
 

گاهی اوقات ما وقت می‌گذاریم تا حرفه‌ ای دیگران را گوش دهیم اما هیچ تاثیر مثبتی ندارد. مثلا موقع گوش دادن حواس مان مشغول جای دیگری است و سرمان را به سرعت تکان می‌دهیم و با زبان بی زبانی به او می‌گوییم که زودتر حرف هایش را بزند و ما از گوش دادن به حرف هایش خلاص شویم. 

تامس آ هریس می‌گوید : یکی از بهترین نوازش ها، گوش دادن به حرف دیگران است. بگذارید دیگران حرف شان را تمام کنند. حوصله داشته باشید و به دیگران فرصت بدهید. آرام باشید و بی تابی نکنید زیرا معنای این حرکات چیزی نیست جز این که بخواهید به مخاطب خود بگویید : زودتر حرف خودت را بزن، برو سر اصل مطلب و من وقت ندارم. همه ما نیاز داریم به یک نفر تا احساسات خودمان را بیان کنیم و اگر این شنونده را پیدا نکنیم یک احساس ضعف در وجود خودمان می کنیم. خیلی از افراد هستند که قلب شان مملو از غم و غصه است و می‌خواهند دو گوش شنوا پیدا کنند تا دردهای خودشان را بیان کنند و آرام شوند، شما خودتان می توانید یک شنونده خوبی باشید و پای حرف های دوستان تان بنشینید و درد دل های آنها را گوش دهید و همین کارتان سبب می‌شود تا آنها احساس همدلی شما را درک کنند. 

جان مورگان، نویسنده کتاب روان شناسی اجتماعی می نویسد: بهترین تشکر و قدردانی و اهمیتی که می توان برای یک شخص قائل شد، این است که به دقت گوش و هوش خود را به او بسپارید؛ زیرا به دقت گوش کردن نه تنها راه آسانی برای جلب دوستی دیگران است، بلکه آنها را وادار می کند که برای ما صحبت کنند و اطلاعاتی به دست آوریم. فقط با گوش دادن به صحبت دیگران و با میدان دادن به طرف است که ما می توانیم او را راضی و خوشحال کنیم و هم خاطره ای (خوش) از خود در [ذهن ] او باقی گذاریم. [3]
 

بسیاری از خانواده ها هستند که فقط صحبت می‌کنند و انگار خداوند گوشی برای شنیدن به آنها نداده. شما به عنوان والدین باید به حرف های فرزندتان گوش دهید و از درد های او با خبر شوید. حرف زدن های شما زمانی مفید و تاثیر گذار خواهد بود که ابتدا حرف‌های آنها را با حوصله گوش دهید.
 

زمانی که دارید به حرف های فردی گوش می‌دهید، حالت اشتیاق و شور داشته باشید تا طرف مقابل هم احساس لذت کند، فقط سکوت کردن و به حرف ها گوش دادن دلیل نمی‌شود که شما شنونده خوبی باشید. باید اشتیاق خودتان را نشان دهید. همان کاری که پیامبر اکرم و ائمه معصومین (علیهم السلام) می‌کردند. پیامبر ما آنقدر مشتاقانه به حرف های دیگران گوش می‌دادند که مردمان از روی حسادت و لجاجت به پیامبر می‌گفتند (گوش). ما هم باید همانند پیامبر رفتار کنیم و به این درک برسیم که ما نسبت به دیگران وظیفه داریم و باید آن را به خوبی انجام دهیم. 
 

یکی از روانشناسان به نام ایریس بارو می‌گوید‌: گاهی آدم ها برای این به ما نیاز دارند که به آنها گوش دهیم و کمک شان کنیم تا کشمکش عمیق درونی خود را بیان کنند. زیرا این احساس ها مانع می‌شود که امور را با دیدی روشن تر ببینند. [4] 

نکته مهم و پایانی این نوشته: وقتی شما پای حرف های دوستان و آشنایان نشستید و آنها شما را محرم دانستند و درد و دل کردند، شایسته نیست که شما حرف های آنها را به دیگران منتقل کنید. اگر ما در نقش یک شنونده خوب قرار گرفته ایم، اصل مهم در این ماجرا، قابل اعتماد بودن است. باید اعتمادی که حاصل شده است را بشکنید چون محبوبیت و مقبولیت خود را از دست خواهید داد. شنونده های خوب، رازدار های خوبی نیز هستند و با اعتماد به آنها می توان به میزان قابل توجهی در کنارشان شفاف بود. 

پی نوشت :
[1] علاء الدین علی بن حسام، کنزالعمال / خطبه 77. 
[2] امی و تامس هریس، ماندن در وضعیت آخر، مترجم اسماعیل فصیح، تهران: فرهنگ نشر نو، سال چاپ 1393، چاپ 23، صفحه 193.
[3] جان‌جیکوب‌بروک مورگان، آیین آداب و معاشرت، مترجم جهانگیر افخمی، تهران: آبیار، سال چاپ: 1379، چاپ اول، صفحه 51 و 52.
[4] ایریس‌ بارو، از قدرت‌ تا قدرت‌(12 گام‌ برای‌ پربار و شاد زیستن‌)، مترجم امید اقتداری، تهران : ققنوس، ۱۳۷۶، صفحه 232.