اشتغال زنان و پیامدهای منفی آن بر خانواده (بخش اول)

خستگی از کار داخل و بیرون از خانه سبب می شود زن در روابط زناشویی، ارتباطات کلامی و ارتباطات جنسی، کم تر فعال شود.
 

چکیده : اسلام به مسئله ی خانواده عنایت و توجه ویژه ای دارد؛ خانواده متشکل از زن و شوهر و فرزندان است که دارای تکالیف و نقش هایی هستند که برای عمل کرد خانواده حیاتی است و قصور هر یک از اعضای خانواده به ویژه زن در انجام تکالیف خود ضربه ی جبران ناپذیری را بر پیکره ی خانواده وارد می کند و استحکام و بنیان خانواده را متزلزل می سازد.

تعداد کلمات 1210 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

​​​​​​​

در این جا به اثرات منفی که اشتغال زن در خارج از خانه بر همسر و فرزندان دارد اشاره خواهیم کرد؛
الف) اشتغال زنان و مشکلات خانوادگی: گرایش زن به سوی اشتغال بیش از همه بر خانواده و روابط زن و شوهر اثر می نهد و در بسیاری از مواقع، به جای این که اشتغال زنان در خدمت نهاد خانواده قرار گیرد به تعارض و تقابل با آن می پردازد و گاهی از موارد موجب زوال نهاد مقدس خانواده می شود.
اسلام از زن وظیفه ی اقتصادی و تأمین معاش نخواسته است هرچند اگر از بعد مثبت به آن نگریسته شود می تواند موجب کمک به اقتصاد خانواده گردد ولی نه به قیمت فروپاشیدن خانواده. البته اسلام هرگز زن را در خانه زندانی ننموده و شرکت زنان در مشاغل و فعالیت های مثبت و سازنده ی اجتماعی را ممنوع نکرده است.
از دیدگاه اسلام اداره ی مالی خانواده به طور کلی به عهده ی مرد واگذار شده است و زن را از این امر معاف دانسته تا به راحتی و با خیالی آسوده به اداره ی زندگی و ایفای نقش خویش بپردازد.
در قرآن کریم آمده است: «الرِّجالُ قَوّامونَ عَلَی النِساء بِما فَضَّل اللهُ بَعضَهُم عَلَی بَعض وَ بِما اَنفِقُوا مِن اَموالِهِم... مردان سرپرست زنانند به دلیل آن که خدا برخی از ایشان را بر برخی برتری داده و نیز به دلیل آن که از اموال شان خرج می کنند....

قرآن با صراحت می فرماید که مردان عهده دار زنانند از آن جهت که باید مخارج خانه را تأمین کنند و نفقه ی زن را بپردازند.
از آن جایی که یکی از آثار اشتغال زنان برخورداری از اقتدار اقتصادی و کم شدن وابستگی اقتصادی به همسر است، سبب تغییراتی در روابط زن و مرد و سرپرستی خانواده می شود، به گونه ای که در شکل جدید مرد کانون اقتدار خانواده و سرپرست آن نیست و قدرت اقتصادی زن معادله ی قدرت سیاسی را در خانواده بر هم می زند و شکل جدیدی از خانواده متولد می شود که مردسالار نیست. بنابراین انتظار می رود که کشمکش های خانوادگی نیز افزایش می یابد.

از جمله وظایفی که بایستی زنان به عهده بگیرند و در مسیر عمل به آن ها کوشا باشند، خانه داری و شوهرداری است. حدیث معروف نبوی در این زمینه می فرماید:
«جِهادُالمرئَه حُسنُ التَبَعُل، جهاد زن خوب شوهرداری کردن است.» اسلام در زمینه ی شوهرداری و خانه داری زن تأکید فراوانی کرده و در راستای آن پاداش هایی را نیز قرار داده است. رسول اکرم در این مورد می فرمایند: «هر بانویی که در خانه ی شوهر چیزی را بلند کند و در جای دیگر قرار دهد - به جهت اصلاح و تدبیر منزل - خدا به او نظر می کند و کسی هم که خدا به او نظر کند عذابش نمی کند»
زن مدیر خانه است و مسئول گرمی کانون خانواده و ایجاد زمینه برای فراغ و آسایش شوهر. او وظیفه دارد کانون خانه را به صورتی گرم و دل خواه درآورد و با جالب و جاذب کردن آن، محیط را برای زندگی مساعد گرداند.
می دانیم انس و الفت و مهربانی بین زن و شوهر، در حقیقت اساس و پایه ی محکم زندگانی و باعث آسایش و راحتی است و زن در خانه نقش به سزایی در فراهم کردن آسایش و راحتی و رفع اضطراب خاطر و نگرانی دارد. قرآن کریم در این زمینه می فرماید: «وَ مِن آیاتِه أن خَلَقَ لَکُم من أنفُسِکُم ازواجاً لِتَسکُنوا الیها و جَعَلَ بَینَکُم مَوَدَهً و رَحمَه... یکی از نشانه های خداوند این است که برای شما از خودتان همسرانی بیافرید تا در کنار آن آرام بگیرید و میان شما دوستی و مهربانی قرار داد... . همسر نیاز به یک آرامش روحی دارد و این زن است که می تواند نقش آرامش دهنده در خانواده را ایفا کند.

زن وظیفه دارد اخلاق خوش و نیکویی در رابطه با همسر داشته باشد. تندخویی نکند و عصیان نورزد. در روایات از زن خواسته شده که در حین ورود شوهر به خانه از او استقبال به عمل آورد، او را در صورت خستگی راحت گذارد. وسایل آسایش او را مهیا کند. در روایتی از حضرت رسول آمده است: «حق مرد بر زن این است که چراغ خانه را روشن کند و غذا را آماده کند، هنگام ورود تا در خانه استقبالش کند و خوش آمد بگوید، بدون عذر، خود را از او دریغ ننماید.»

با حضور زنان در عرصه های شغلی که بعضاً قسمت عمده ی وقت آنان را می گیرد، دیگر مجالی برای زن باقی نمی ماند تا به خوبی به ایفای نقش خود در خانواده بپردازند.
همان طور که در بحث قبل اشاره شد پذیرش اشتغال برای زنان به معنای زیر بار مسئولیتی مضاعف رفتن و قبول نقش های متعدد در زندگی است و باعث خستگی زیاد، استرس های مداوم و فشارهای روحی و روانی و افسردگی می گردد. این امر سبب می گردد بعضی مسئولیت های خانوادگی وی را تحت الشعاع قرار دهد و از ایفای نقش ها و آن چه بر عهده ی او در خانواده نهاده شده بر نیاید. سنگینی وظیفه و مسئولیت سبب می شود که به همسر خود نرسند، به کارهای او با بی اعتنایی بنگرند، نگاه ها دل سرد کننده و برخوردها یأس آور باشد و این خود موجب افسردگی و اختلاف ها می شود. بر اساس تحقیقات، بخشی از اختلافات و درگیری های خانوادگی مربوط به کار زنان است زیرا بخشی از وظایف و مسئولیت هایی که مرد از زن متوقع است بر زمین می ماند.
همسران این گونه زنان به تدریج از موقعیت شغلی زن و مشکلاتی که ممکن است برای زندگی مشترک-شان پدید آورند ابراز نارضایتی نموده، تبعات این موضوع تشدید مشاجرات لفظی و تحت الشعاع قرار گرفتن امنیت و آسایش خانه و فرزندان.

بدین ترتیب برنامه کاری بی حد و حساب داشتن و تمایل نامحدود به انجام کار بیرون از خانه، غالباً تأثیرات منفی بر روی مناسبات خانوادگی، خوش بختی، و. سلامتی روحی و روانی و رضایت مندی زناشویی دارد. و هم چنین باعث می گردد که زوج ها کم تر عنوان یک زوج یا خانواده اوقات را سپری کنند و اغلب رفتاری مانند دو کارمند در اداره دارند. بنابراین به طور کلی خستگی از کار داخل و بیرون از خانه سبب می شود زن در روابط زناشویی، ارتباطات کلامی و ارتباطات جنسی، کم تر فعال شود و این خود به مخاطراتی در روابط خانوادگی می انجامد و خانه ای را که محل آرامش و تأمین نیازهای متقابل زن و شوهر است مبدل به استراحت گاه دو کارمند می-نماید که ساعت هایی را صرفاً جهت آماده شدن برای کار فردا، بگذرانند.

ادامه دارد ...