اشتغال زنان، مزایا، پیامدها و راه کارها (بخش اول)

احساس گناه، مهم ترین احساس منفی مادران شاغل است که به علت نگرانی از عدم حضور در کنار فرزندش ایجاد می شود.
 

چکیده : از آن جا که خانواده، یکی از نهادهای مهم جامعه ی بشری به شمار می رود، مباحث حوزه ی خانواده از حساسیت و جایگاه خاصی برخوردارند و هرگونه اظهار نظر در این حوزه، باید با ملاحظه ی ابعاد و وجوه مختلف صورت گیرد. با توجه به تأثیر اشتغال زن در ساختار خانواده، این نوشتار، به مزایا، پیامدها و راه کارهای مناسب درباره ی اشتغال زنان می پردازد.

تعداد کلمات 953 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

در طول تاریخ، زنان همواره به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در تأمین معاش خانواده همکاری داشته اند. عمده «دلایل اشتغال زنان» موارد ذیل است:
- کسب درآمد، با هدف کمک به تأمین هزینه های خانواده و حل مشکلات اقتصادی خانواده، استقلال مالی و تأمین هزینه های شخصی، بیم از آینده و پس انداز
- فعالیت اجتماعی و کسب اعتبار و وجهه ی اجتماعی؛
- خودشکوفایی، کمال جویی و بروز توانایی ها؛
- احساس مسئولیت اجتماعی؛
- فرار از مسئولیت ها یا مشکلات خانوادگی؛
- پرکردن اوقات فراغت و فرار از تنهایی یا بیکاری؛
- چشم و هم چشمی و رقابت با زنان دیگر.
 

- استفاده از استعدادها و توان مندی ها؛
- به کارگیری احساسات نیرومند زنانه در مشاغل مرتبط؛
- عدم روزمرگی و کسالت و در نتیجه جلوگیری از بیماری های ناشی از روزمرگی مانند: وسواس، افسردگی، بدگمانی، اشتغالات کاذب فکری، بی تحرکی، پوکی استخوان، سردردهای عصبی و. ..؛
- کسب مهارت های اجتماعی؛
- بالا رفتن خودباوری و عزت نفس؛
- برخورداری از ذهنی پویا و فعال؛
- استقلال مالی و افزایش قدرت درک اقتصادی؛
- استقلال و همکاری فرزندان.
 

به طور مسلم «زمان» و «توان جسمی و روحی» یک دختر مجرد با یک خانم متأهل و یک مادر، برای اشتغال در خارج از خانه، با یک دیگر، بسیار متفاوت است. از سوی دیگر، زنان، در شرایط سنی مختلف و با گذشت تجربه های مختلف، دلایل متفاوتی برای اشتغال خود دارند. همان طور که اشتغال برای زنان، مزایایی دارد، در برخی موارد نیز، آفاتی از آن سرچشمه می گیرد. عمده ی «پیامدهای منفی اشتغال زنان» موارد ذیل است:
- برخی مواقع، تغییر ماهیت و جایگاه زن و مرد در خانواده و استقلال مالی زن، به وظایف ذاتی مرد خدشه وارد می کند و با مرور زمان، موجب بیگانگی مرد با وظایف خود و باعث سستی بنیان خانواده می شود. (علی محمدی، 1387، 29)
- عدم تناسب نوع کار و فشارهای ناشی از کار، باعث دورشدن زن از نقش خود در خانواده، و به مرور زمان از بین رفتن لطافت و طراوت زن می شود.
- انتقال خستگی ناشی از کار بیرون از منزل، به خانه و عدم آمادگی جسمانی و روانی برای برآوردن نیازهای روانی، عاطفی و جنسی خود و همسر؛
- فشارها و خستگی های جسمی و روحی ناشی از محیط کار، به تربیت فرزندان و ارتباط عاطفی مادر و فرزندان خدشه وارد می کند.
- جدایی مادر از فرزند، در مراحل مختلف سنی کودک، پیامدهای گوناگونی به دنبال خواهد داشت و باعث دوگانگی در تربیت فرزندان خواهد شد.

- تنها گذاشتن فرزند در منزل توسط مادران، می تواند از عوامل آسیب زا و زمینه ی انحراف فرزندان باشد.
- از آن جایی که نیازهای عاطفی و روانی زن در طول روز در کنار همکاران ارضا می شود، ممکن است در منزل رابطه ی کلامی یا عاطفی کم تری با اعضای خانواده برقرار کند.
- تعامل و ارتباط با جنس مخالف در محیط های کاری، ممکن است سبب آسیب پذیری جسمی، روحی و اخلاقی شود و می تواند باعث از بین رفتن حجب، حیا و عفت اجتماعی شود.
- برای دخترهای مجرد، اشتغال ممکن است باعث ایجاد معیارهایی کاذب در انتخاب همسر شود.
- در برخی موارد، استقلال مالی زن یا جایگاه اجتماعی اش، او را دچار عُجب و غرور می کند که باعث اختلال در روابط او با اطرافیان می شود.

- حضور کم رنگ و نداشتن فرصت کافی برای پخت وپز و استفاده ی بیش از اندازه، از غذاهای آماده و ناسالم، سبب مشکلات تغذیه ای و اختلال در رشد جسمانی اعضای خانواده خواهد شد.
- احساس گناه، مهم ترین احساس منفی مادران شاغل است که به علت نگرانی از عدم حضور در کنار فرزندش ایجاد می شود.
- شاغل بودن زنان در بیش تر روز، موجب می شود فرزندان دختر آن ها از یک الگوی جنسیتی مناسب محروم شوند.
- زنان شاغل، معمولاً تمام توان مند ی و خلاقیت خود را در محیط کار به کار می گیرند و در نتیجه، نمی توانند به شکل مطلوبی در تعامل با همسر و فرزندان به نشاط و پویایی خانواده بیفزایند. (علی محمدی، 1387، 32)
- برخی از مشاغل، زنان شاغل را دچار پیری و مشکلات جسمانی و روانی زودرس می کند.

- فشار ناشی از انجام هم زمان کارهای منزل، به مرور زمان، باعث فرسودگی جسم و جان زنان می شود.
- برخی مواقع، حمایت افراطی اطرافیان از خانم شاغل، ممکن است موجب بیگانه شدن زوجین با وظایف، مسایل و مشکلات خانواده یا حتی بی مسئولیتی زوجین، نسبت به هم دیگر یا نسبت به فرزندشان شود؛ یا تمام وقت اعضای خانواده، به فعالیت های فردی سپری شود و کانون گرم خانواده، دیگر معنای واقعی خود را از دست دهد.

ادامه دارد...

منابع
- خنیفر، حسین؛ احمدی آزرم، هادی؛ زمانی فر، محسن (1389) «کارآفرینی خانگی: انگیزه ها و نقش عوامل جمعیت شناختی بر آن»، نشریه ی توسعه ی کارآفرینی، سال سوم، شماره نهم.
- علی محمدی، کاظم (1387) اشتغال یا خانه داری کدام یک، قم، انتشارات مؤسسه ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- کشوادی، طاهره (1386) خانواده ی موفق (4): اقتصاد در خانواده، دانشگاه پیام نور.
- محمّدزاده، راضیه (1385) تربیت دینی فرزندان، دفتر امور بانوان استانداری تهران.