4. نحوه لمس کردن یا تماس بدنی
پژوهش ها نشان می دهند که مردها احتمالا بیشتر زنان را لمس می کنند تا زنان مردان را. این به معنای آن است که لمس کردن تلویحا بیان کننده سلطه مردانه و نیز محبت و نزدیکی است. برخی پژوهش ها نیز نشان می دهد که میان زوج های جوانتر، مردان زنان را بیشتر لمس می کنند اما میان زوج های مسن تر برعکس است. این الگو می تواند به این معنا باشد که سلطه مردانه در زوج های جوان بیشتر و شدیدتر است و در زوج های مسن تر کمتر است و هرقدر زمان دوستی بیشتر می شود، روش های ابراز کنترل و محبت تغییر می کند (ر.ک: لیپز، ۱۳۹۳، ص۱۸۳-۱۸۸).
5. توانایی رمزگردانی یا رمزگشایی
تا اینجا شواهدی از تفاوت های جنسیتی در انواع مختلف رفتار غیرکلامی بررسی شد؛ از جمله فضای خصوصی، حالت بدن، خیره شدن و حالت چهره. توانایی رمزگردانی با این موارد تفاوت دارد؛ زیرا نیازمند درک پیام ها است نه ارسال آنها. توانایی رمزگردانی به قابلیت فرد برای مشاهده رفتار غیرکلامی دیگران و تشخیص حالت عاطفی آنها اشاره دارد. فردی که در رمزگردانی مهارت دارد می تواند به حالت چهره، حرکات بدن و آهنگ صدای دوستش توجه کند و بفهمد که آیا به لحاظ خلق و روحیه شرایط خوبی دارد یا خیر (ماتلین، ۲۰۰۸، ص۱۸۵).
[تفاوت زن و مرد در تعبیر مطالب]
تحقیقات نشان می دهد که زنان بیشتر از مردان احتمال دارد حالت های غیرکلامی را به درستی تعبیر کنند (برودی و مال، ۲۰۰۰). در یک فراتحلیل، توسط هال (۱۹۸۴؛ به نقل از: لیپا، ۲۰۰۵)، مشخص شد که زنان در رمزگشایی از رفتارهای غیرکلامی (مانند مهارت رمزگشایی، مهارت تشخیص حالته ا از روی چهره، توانایی ابراز هیجان، ابرازهای چهره ای، فاصله بین فردی در موقعیت های طبیعی، ناراحتی های بدنی و...) تواناتر از مردان هستند. ۶۸ درصد از زنان در تشخیص رمزهای غیرکلامی موفق تر از میانگین مردها بودند.
[استفاده از لبخند]
گذشته از این، زنان در موقعیت های اجتماعی بیشتر از مردان می خندند. در فراتحلیل دیگری که در آن ۶۳ مطالعه را دخیل کرده اند، تفاوت خنده زن و مرد کمتر از تحلیل های دیگر نشان داده شده است (لافرانس، هچ و پالوک، ۲۰۰۳). در این مطالعه، ۶۶ درصد از زنان بیشتر از میانگین مردان در موقعیت اجتماعی لبخند می زنند. در این فراتحلیل، مشخص شد که تفاوت جنسیتی در لبخند زدن، برحسب عوامل موقعیتی بسیار حساس است. برای نمونه وقتی فرد بداند که در یک موقعیت اجتماعی تحت نظر است، تفاوت ها بسیار زیاد می شود. همچنین، برحسب اخلاق و ملیت نیز این تفاوت تغییر می کند. این تفاوت همچنین برحسب سن تغییر می کند (نوجوان56/0 جوانان ۰45/، میانسال 30/0 و سالخوردگان،11/0).در این فراتحلیل ها، زنان بیشتر از مردان می توانند حالت های خود را در چهره نشان دهند (۸۴ درصد بیشتر از مردان) و آن را تشخیص دهند. مردان خطا و اختلال کلامی بیشتری را تجربه می کنند (مانند لکنت ومن ومن کردن).
رفتارهای غیرکلامی بیشتر به نظر می رسد که فرهنگی باشند، اینکه در فراتحلیل هال (۱۹۸۴)، زنان بیشتر درگیر تماس چشمی هستند، شاید بیشتر به فرهنگ غربی مربوط باشد.
در دوره شیرخوارگی، دختر بچه ها در تشخیص حالات چهره بزرگسالان ماهرتر از پسر بچه ها هستند. در دوره کودکی و نوجوانی، دختران به لحاظ رمزگردانی، بهتر از پسران هستند (بوساکی و مور، ۲۰۰۴). شواهد مطالعاتی کشورهای مختلف، مانند یونان، گینه جدید، ژاپن، لهستان و آمریکا نشان می دهند که این تفاوت های جنسیتی در مورد بزرگسالان کشورهای مختلف صادق است (بیمل و همکاران، ۱۹۹۷).
در پژوهشی نیومن و همکاران (۲۰۰۸) نشان دادند که در مجموع، زنان در گفتار، کلماتی را به کار می برند که بیشتر با فرایندهای روان شناختی و اجتماعی مرتبط است و مردان بیشتر به اموال و موضوعات عام (غیرشخصی) اشاره دارند (عیسی زادگان، ۱۳۹۰، ص۳۱). اگرچه زنان بهتر از مردان می توانند پیام های غیرکلامی را رمزگشایی کنند و پیام خود را بفرستند، اما در ظاهر، زنان این مزیت خود را وقتی به آنها دروغ گفته می شود، از دست می دهند. آنها در مقایسه با مردان بیشتر تمایل دارند که پیام های فریبنده را درست بپندارند و کمتر از مردان در تمییز دادن پیام های نادرست از پیام های درست موفق هستند [1](روزنتال و همکاران، ۱۹۷۹؛ به نقل از: بارون و همکاران، ۱۳۸۸).
تا اینجا بر تفاوت های جنسیتی در زمینه رمزگردانی عواطف نهفته در حالات چهره متمرکز شدیم. بون برایت و همکاران (۱۹۹۶) به بررسی توانایی مردم در رمزگردانی عواطف از طریق سرنخهای کلامی پرداختند. آنها به بازیگران آموزش دیده یاد دادند که پاراگرافی طولانی از داستان ها را با استفاده از آهنگ صدای خود برای نشان دادن عواطف خاص- ترس، خشم، شادی یا غم - ضبط کنند. سپس دانشجویان به این پاراگراف ها گوش دادند و تلاش کردند که عواطف گوینده را تشخیص دهند. نتایج حاصل این بود که زنان بهتر از مردان توانستند صداهایی را که بیانگر ترس، شادی و غم بودند، تشخیص دهند. این تفاوت جنسیتی، کوچک اما معنادار بود. در مورد خشم -که احتمالا انتظار می رود مردان قادر به تشخیص درست آن باشند -و نیز در مورد حالت های خنثی هیچ نوع تفاوت جنسیتی مشاهده نشد (ماتلین، ۲۰۰۸، ص۱۸۶).
پی نوشت:
منبع: کتاب «روان شناسی زن و مرد»
نویسنده: مسعود جان بزرگی، علی احمد پناهی
نویسنده: مسعود جان بزرگی، علی احمد پناهی
بیشتر بخوانید:
تفاوت زن و مرد در ارتباط غیرکلامی (بخش اول)
تفاوت زن و مرد در ارتباط کلامی
سه گام مهم در ارتباط کلامی
مهارت های ارتباط با دیگران
ارتباط غیر کلامی
ارتباط کلامی با همسر
