فواید استرس و اضطراب کوتاه مدت

محققان بر این باورند که استرس کوتاه مدت می تواند عملکرد کلی فرد را بهبود بخشیده و سیستم ایمنی بدن را تقویت نماید. همچنین آن ها اعتقاد دارند که اضطراب می تواند ما را به اتمام کارهای نیمه تمام وادار کرده و دربارۀ وقوع خطر به ما هشدار دهند. استرس و اضطراب می توانند ماده ای به نام آدرنالین را وارد گردش خون نموده و به واسطۀ آن میزان تنفس را افزایش، فعالیت دستگاه گوارش را کاهش و دید انسان را بهبود بخشند. با این حال، استرس و اضطراب مزمن می تواند از جهات مختلف سلامتی انسان را تحت تأثیر قرار دهد. پس بهتر است همیشه با استرس افراطی و بیش از حد مقابله نموده و سعی کنید با روش های مؤثر و کارآمد استرس خود را مدیریت نمایید. 
 
خوب است بدانید بدون استرس و اضطراب ادامۀ حیات غیر ممکن خواهد بود. اما همانطور که گفته شد استرس مزمن به شدت آسیب زاست. بیماری های قلبی، دیابت، کاهش میل جنسی، مشکلات دستگاه گوارش و اختلالات خواب و اشتها، تنها بخش کوچکی از مشکلاتی است که استرس و اضطراب مزمن می توانند به همراه داشته باشد.
تحقیقی که در سال 2018 در دانشگاه هاروارد انجام شد نشان داد افرادی که به خاطر استرس سطح هورمون کورتیزول در بدنشان افزایش می یابد، نسبت به افرادی که چنین شرایطی را تجربه نمی کنند، حافظۀ ضعیف تری دارند.
 
یکی از دلایل نگاه منفی ما به استرس تحقیقات وسیعی است که در این زمینه انجام شده است چرا که این تحقیقات معمولاً بر تأثیرات منفی استرس از جمله بیماری های مزمن و ناتوان کننده ای مانند بیماری پر فشاری خون، چاقی و دیابت نوع 2، تأکید شده است.

انجمن روانشناسی آمریکا از پژوهشی که در سال 2017 انجام شد، دریافت 20 درصد از مردم آمریکا سطح بسیار بالای استرس را تجربه کرده اند. این پژوهش پیشنهاد می دهد که اگر آمریکایی ها بتوانند استرس خود را در مسیر درست مورد استفاده قرار دهند، نه تنها از عواقب منفی آن در امان خواهند ماند، بلکه این استرس در نهایت می تواند به بهزیستی و بهره وری بیشتر بیانجامد.
 
خانم دکتر لیزا دامور نویسندۀ کتاب "تحت فشار" می گوید: وقتی استرس از حدی قابل تحمل فراتر رود به نحوی که از لحاظ روانشناختی فایده ای برای انسان نداشته باشد، به شدت آسیب زا خواهد بود. اما با این حال استرس کوتاه مدت برای انسان مفید است. لازم است ما روانشناسان اطلاعات لازم در زمینه استرس را با مخاطبان خود در میان بگذاریم. باید به آن ها بگوییم که استرس در زندگی امری اجتناب ناپذیر است که با کمک آن می توانیم استعدادهای خود را شکوفا کنیم و سطح متعادل این احساس به ظاهر منفی می تواند عملکرد انسان را تا حدود زیادی افزایش داده و موفقیت های زیادی را برای انسان به ارمغان آورد. از سویی استرس می تواند مقاومت و انعطاف پذیری انسان را در برابر مشکلات افزایش دهد.
 
اضطراب نیز مانند استرس می تواند فوایدی به همراه داشته باشد. اضطراب در واقع سیستم هشدار بدن محسوب می شود. این هشدار می تواند نسبت به تهدیدات خارجی مانند نزدیک شدن یک وسیلۀ نقلیه و یا تهدیدات درونی مانند به تأخیر افتادن کاری، مانند نوشتن پایان نامه، باشد.
وقتی اضطراب باعث نشود انسان حرکت کند، قطعاً چنین اضطرابی مرضی خواهد بود. برخی اوقات پیش می آید اضطراب بدون هیچ دلیل و توضیح مشخصی به صورت روزانه و دائمی، کل زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد. روانشناسان این نوع اضطراب را اضطراب تعمیم یافته و یا فراگیر نامیده که در واقع یکی از اختلالات روانشناختی نیز محسوب می شود. در برخی اوقات نیز میزان اضطراب نسبت به تهدید پیش رو بسیار شدیدتر است و به عبارتی میان تهدید و اضطراب تناسبی وجود ندارد. مثلاً فرد به خاطر یک امتحان کلاسی ممکن است دچار حملۀ پنیک شود.  
 

وقتی انسان دچار استرس و اضطراب می شود، بدن ماده ای به نام آدرنالین را به خون اضافه می کند. آدرنالین موجب تغییرات و واکنش های فیزیولوژیکی می شود و به همین خاطر سرعت تنفس، میزان گردش خون و قدرت بینایی افزایش یافته و از سویی میزان فعالیت دستگاه گوارش کاهش می یابد.  
 
برخی متخصصان استرس را شبیه کافئین می دانند، زیرا اعتقاد دارند اضطراب و افسردگی اگر در حد نرمال و طبیعی باشد می تواند انرژی را افزایش داده و سرعت عکس العمل و واکنش را به شدت افزایش دهد. البته همانطور که می دانید مصرف کافئین می تواند زمینه ساز بروز اضطراب گردد.
 
استرس در واقع روش مغز برای اولویت بندی و سازمان دهی کارهایی است که انسان باید انجام دهد. استرس و اضطراب به هیچ عنوان بد تلقی نمی شوند مگر اینکه آنقدر زیاد شوند که عملکرد فرد را دچار اختلال ساخته و یا زمینه ساز ایجاد بیماری شوند.
 

روانشناسان بر این باورند که میزان طبیعی استرس می تواند به عنوان یکی از ابزارهای انگیزه دادن به دانش آموزان برای انجام تکالیفشان مورد استفاده قرار گیرد. همچنین استرس می تواند به شما کمک کند تا بر روی یک موضوع متمرکز شوید. از سویی اگر استرس خیلی زیاد نباشد می تواند قدرت حافظه و به خاطر آوردن اطلاعات را تا حدودی افزایش دهد. البته لازم است توجه کنید که استرس مزمن دقیقاً نتیجۀ معکوس دارد.
 
اضطراب در واقع یک ابزار مهم برای دستیابی به موفقیت محسوب می شود. اگر ورزشکار حرفه ای هستید مطمئن باشید بدون اضطراب نمی توانید به هدفتان برسید. اضطراب تا زمانی که از کنترلتان خارج نشود، شما را در مسیر رسیدن به اهدافتان نگاه داشته و حتی سرعتتان را نیز افزایش خواهد داد. در مجموع اضطراب موجب می شود انگیزۀ شما برای انجام هر کاری به شدت افزایش یابد.
 
اینار لیتر، روانشناس بالینی در مرکز درمان شناختی رفتاری پنسلوانیا معتقد است اضطراب می تواند عملکرد فرد را بهبود بخشد، اما اگر اضطراب از یک حد معین فراتر رود نتیجۀ معکوس به دنبال دارد. وقتی سطح برانگیختگی بسیار بالا رود، عملکرد فرد رو به افول می گذارد. او می گوید بر اساس پژوهش ها، کارهای مختلف به سطح خاصی از برانگیختگی و اضطراب نیاز دارند. مثلاً کارها و فعالیت های ذهنی به میزان استرس کمتری نیاز دارند، چرا که استرس اگر از حد معینی بیشتر شود می تواند به شدت بر تمرکز انسان تأثیر منفی بگذارد و این در حالی است که فعالیت هایی که در آن ها استقامت و پایداری حرف اول را می زند (مانند دوی ماراتن)، ممکن است برای موفقیت، به سطح بالاتری از برانگیختگی نیاز داشته باشند.

منبع: سایت هلث لاین