پاسخ به سئوالات جنسی کودک

بعضی از پدران و مادران ، از پاسخ دادن به این سؤالات، طفره می روند و پرده پوشی می کنند و این کار نادرستی است. 
 

برای کودک درباره مسائل جنسی، سؤالاتی مطرح است که می خواهد جواب درست همه آنها را پیدا کند. با توجه به مسائلی چون: رشد سنی کودکان ، آگاهی از تولدهای پیاپی و اطلاع از رفت و آمدهای مادران به بیمارستان ، مشاهده نوزادها و جلب توجه همه به آنان و به مادرانشان در دوره پس از زایمان و میزان شکوفایی حس کنجکاوی کودکان، سؤالاتشان در زمینه مسائل جنسی، متفاوت و متنوع است. نمونه هایی از این سؤالات، عبارت اند از : بچه از کجا آمده است؟ چطور خداوند، این نوزاد را به ما داد؟ چگونه بچه از شکم مادر بیرون می آید؟ چرا بچه با من تفاوت دارد؟ آلت تناسلی دختر و پسر، چرا شبیه هم نیستند؟
 

بعضی از پدران و مادران ، از پاسخ دادن به این سؤالات، طفره می روند و پرده پوشی می کنند و با تعابیری چون: این پرسش ها به تو نیامده! بزرگ می شوی، خودت میفهمی! بعدا برایت می گویم، بچه ها را ساکت می کنند و بعضی ها هم جواب های نادرست و خلاف واقع می دهند، مثل این که گفته می شود: خدا این بچه را از آسمان برای ما فرستاده یا از بیمارستان خریدیم! کودک، معمولا می فهمد که این پاسخ ها، جواب درست سؤالات او نیستند و پدر و مادر، دارند او را فریب می دهند.
 
به نظر می رسد که باید در سطح فهم کودکان، سؤالات آنها در مسائل جنسی، پاسخ داده شود و از پرده پوشی و پاسخ های خلاف واقع پرهیز گردد؛ زیرا عوارض فراوانی دارد، از جمله، ممکن است آنها به دوستان و یا منابعی غیر مطمئن روی آورند که چه بسازمینه انحرافات جنسی را در آنان موجب می گردد.
 

ویلیام آلفسون، معتقد است که اگر والدین، فرزندان خود را تا حد لزوم، از امور جنسی آگاه کنند، کودک، برای به دست آوردن اطلاعات، هیجان خارق العاده ای از خود نشان نمی دهد و زندگی اش را در گرو غریزه جنسی قرار نمی دهد. بسیاری از کودکان در سنین پایین، کنجکاوی به خرج می دهند و درباره بدن خود و نحوه به دنیا آمدن بچه، سؤال می کنند.
 
اگر والدین به این گونه سؤالات، جواب های اصولی بدهند، در نتیجه، هنگامی که کودک به سن بلوغ می رسد، والدین در مورد پرسیدن این گونه سؤالات، گرفتار شرمندگی بیهوده نمی شوند. چنین کودکانی، احتمالا هنگامی که به سن بلوغ می رسند، در مورد مسائل جدیدی که به زندگی آنها مربوط می شود، صاحب اطلاعات کافی هستند و از هیچ مطلبی تعجب نمی کنند، در حالی که مطالبی که به آنها گفته شده، مثل تشریح رنگ ها برای آدم نابینا بوده است.[1]
 
نکات قابل توجه در اصول پاسخگویی به پرسش های کودکان عبارت اند از:
الف. در پاسخگویی به پرسش های جنسی کودکان، صراحت و شفافیت، تا حدی باید باشد که ابهام های ذهنی آنها رفع شود.
ب- پاسخ ها نباید به هیچ وجه ، تحریک کننده باشند.
ج - در مواردی که یکی از والدین ، توانایی پاسخگویی بهتری دارد، کودک به او ارجاع داده شود.
د. حجب و حیا باید رعایت شود و در پاسخگویی، از پرده دری اجتناب گردد.
 
ه- از برخورد هیجانی یا نفرت انگیز با کودک، دوری شود. بعضی از والدین ، به دلیل حجب و حیا یا موانع فرهنگی، هنگامی که کودکانشان چنین سؤال هایی را از آنها می پرسند، دستپاچه و شرمگین می شوند، می خندند و یا عصبانی می شوند. این برخوردها کنجکاوی کودک را بیشتر تحریک می کند؛ زیرا احساس می کند که وارد منطقه ممنوعه شده و حالا تا آن جا که می تواند باید کنجکاوی به خرج دهد؛ اما اگر برخورد والدین، عادی و معمولی باشد، کودک، تصور می کند که این پرسش او، با دیگر پرسش هایش تفاوتی ندارد و از کنجکاوی بیش از حد، اجتناب می کند.
 
و- جواب ها باید به قدر کفایت و قانع کننده باشند و با این که بهتر است در پاسخ دادن به این سوالات، از بیان اضافی و شرح و تفصیل بی مورد، خودداری کرد، اما باید در نظر داشت که پاسخ باید قانع کننده نیز باشد؛ زیرا اگر کودک، قانع نشود و پاسخ پرسش خود را به دست نیاورد، باز هم این سؤال را در ذهن می پروراند و ناچار است به منابع نامطمئن مراجعه کند تا پاسخ خود را بیابد.
 
ز- در پاسخ دادن به رشد سنی و سطح فهم کودک ، باید توجه شود. کودک، در هر سنی ، توانایی محدودی برای درک مفاهیم دارد که باگذران دوران رشد، این توانایی ها هم بیشتر می شوند. لذا والدین باید توجه داشته باشند که پاسخی مناسب، با سن و درک کودک ارائه دهند. مسلما پاسخی که به یک کودک سه ساله داده می شود، باید با پاسخی که به کودک ده ساله داده می شود، متفاوت باشد.
 

لازم به توجه است که لزوم آموزش جنسی کودکان و پاسخ دادن درست به آنان، به این معنا نیست که والدین یا دیگر بزرگسالان، مجاز هستند که هر نوع سخنی را در حضور کودکان بیان کنند؛ بلکه باید سعی کنند تا حد ممکن، از برانگیختن حس کنجکاری آنها با ایجاد سؤال در ذهنشان خودداری کنند؛ اما اگر کودکان، خود، سؤالی پرسیدند، باید به سؤالات آنها بر اساس اصولی که بیان شد، پاسخ داد.
 
در این زمینه، حکایتی وجود دارد با این مضمون که روزی علی بن جعفر با برادرشان امام کاظم (علیه السلام) بودند و ایشان می خواستند مطلبی را در امور زناشویی بیان کنند. آن هنگام پسری هم آنها را همراهی می کرد. امام پیش از بیان سخن، از آن پسر می خواهند که کمی از آنها فاصله بگیرد؛ زیرا سخنی خصوصی دارند. این امر، نشان می دهد که بیان هر سخنی در برابر کودکان، مجاز نیست.
 
پی نوشت: