ارزش های جسمانی بازی برای کودکان

تمایل والدین به بازی ها و فعالیت های دیگر تأثیر زیادی در تمایل کودکان دارد.
 

 بازی، برای کودکان در حال رشد، ارزش های متعددی دارد. اغلب اوقات، والدین بازی را «اتلاف وقت» تلقی می کنند و از کودک می خواهند که به فعالیت های دیگر بپردازد. بدیهی است که این گونه والدین کودکان خود را از موقعیت های یادگیری بسیاری که برای رشد همه جانبه شخصیت آنها، ضروری است محروم می کنند.
 
به گفته میلی چامپ، بازی به کودک کمک می کند که به یک «انسان» تبدیل شود و برای رسیدن به انسانیت و کسب ویژگی های شخصیتی مطلوب، باید تعادلی بین بازی و کار کودک برقرار شود. وقتی که کودک از بازی کردن خسته می شود و می پرسد: حالا چه کار کنم؟
 
هنگام پرداختن به کار یا استراحت فرارسیده است. از طرف دیگر، اگر از مطالعه یا کارهای منزل کسل شود، یا بازده کارش پایین تر از حد او باشد، آن وقت است که کودک به استراحت یا موقعیت بهتری برای بازی احتیاج دارد. بازی کمک های فراوانی به رشد و تکامل کودک می کند که از راه های دیگر نمی توان به این کمک ها دسترسی یافت.
 
ارزش جسمانی بازی
 فعالیت هایی که کودک به عنوان بازی انجام می دهد در پرورش نیروی بدنی و حواس او تاثیر زیادی دارند. کودک می پرد، می دود، از پله ها بالا و پایین می رود، لیلی می کند، خم و راست می شود، نشست و برخاست می کند، دوچرخه سواری می کند، اسباب بازی ها را جابه جا می کند، طناب بازی میک ند و... در تمام این فعالیت ها عضلات و اندام های مختلف به کار می روند و تقویت می گردند.
 
از نظر حسی و حرکتی می توان گفت از طریق بازی حس های بینایی، شنوایی و لامسه کودک پرورش می یابند. چشم و دست او از هماهنگی بیشتر و بهتری برخوردار می گردند و عضلات انگشتان و دست و پای او ورزیده می شوند.
 

معمولا کودکان سالم از نیروی زیادی برخوردارند که آن را در بازی مصرف می کنند. اگر نیروی اضافی کودک صرف نشود و به حالت سرکوب شده در جسم کودک ذخیره شود، در وی ناآرامی، عصبانیت، بدخلقی و پرخاشگری ایجاد می کنند. گرچه فواید جسمانی بازی را می توان از طریق نرمش و ورزش نیز به دست آورد ولی از آنجا که ممکن است کودک با بی میلی و از روی اجبار به ورزش بپردازد، نفع احتمالی آن در مقابل تنش عاطفی وارد بر او ارزش چندانی نداشته باشد.
 
بسیاری از کودکان، ضمن رشد و تکامل خود، از بازی های پر تحرک به بازی های کم تحرک روی می آورند و به بازی های فکری می پردازند و از آنها لذت بیشتری می برند.
 
هارلوک معتقد است که تمایلات کودکان به بازی های پرتحرک یا کم تحرک تحت تأثیر عقاید والدین و اشخاصی که در زندگی آنها مهم اند و بچه های گروه های سنی بالاتر قرار می گیرد.
 
مارتین در این زمینه می نویسد: تمایل والدین به بازی ها و فعالیت های دیگر تأثیر زیادی در تمایل کودکان دارد. اگر والدین به ورزش و راهپیمایی در هوای آزاد متمایل باشند و فعالیت هایی از این نوع را ترجیح دهند، باعث می شوند که کودک مهارت های اساسی را در این زمینه به دست آورد و اگر والدین فعالیت های فکری را تنها وسیله لذتبخش و مطلوب برای گذران اوقات فراغت بدانند و ورزش را خاص افراد غیرروشنفکر تلقی کنند، ممکن است از ترغیب کودک برای پرداختن به بازی های پرتحرک پرهیز کنند. در نتیجه، کودک به چنین بازی هایی بی علاقه می شود و برای تسلط کلی بر بدن و پرورش عضلات و اندام خود توفیقی به دست نیاورد.
 

در مرحله شیرخوارگی، بازی ها و اسباب بازی ها باعث می شوند که کودک در کاربرد دست و پای خود مهارت بیشتری به دست آورد و به رشد جسمانی خود کمک زیادی بکند. در این مرحله فعالیت اعضا و جوارح، همراه با بازی ها، به طور محسوسی هماهنگ می شود.
 
به اعتقاد روان شناسان، بازی به کودک فرصت می دهد که توانایی های جسمانیش را | در مقایسه با معیارهای خود و دیگران، آزمایش کند. کودکان، برای افزایش رشد هماهنگی حرکتی حداقل تمرین بدنی را لازم دارند و بسیاری از بازی هایی که مستلزم مهارت عضلانی اند این تمرین بدنی را تدارک می بینند. بسیاری از بازی ها به این منظور مطرح شده اند که به کودک اجازه دهند که قابلیت بدنی خود را برای ارضای شخصی بررسی کند.
 
بازی های تعقیب یکدیگر، سرسره، دوچرخه سواری، الک دولک، هم متضمن رقابت با دیگراند و هم متضمن آزمایش تواناییه ای فردی. در سنین بالاتر که کودک در اطراف منزل به نوعی اکتشاف می پردازد ممکن است از نرده بالا برود، از روی تخته باریکی که روی جوی آبی است با دست های کشیده، برای حفظ تعادل بدن، بگذرد، طناب بازی کند، از درون لوله قطور عبور نماید و از بلندی به پایین بپرد، صرفا برای اینکه بداند قسمت های مختلف بدنش چه توانایی هایی دارند.
 
دختران نیز از بازی های متضمن فعالیت بدنی لذت می برند، اما بازی آنها به شدت و خشونت بازی های پسران نیست.
 

بازی از ارزش درمانی زیادی برخوردار است. امروزه بازی درمانی جایگاه خود را در تشخیص مسایل و مشکلات روانی کودکان و درمان آنها پیدا کرده است. متخصصان بازی درمانی، به کمک این فن و تدارک اسباب بازی های ضروری و تشکیل جلسات بازی برای کودکان، رفتارهای آنان را زیر نظر می گیرند و ضمن دسترسی به ریشه های مشکلات کودکان به درمان آنان می پردازند. به سبب اهمیت بازی درمانی، یک فصل جداگانه به این موضوع اختصاص داده می شود.

 
منبع: روان شناسی بازی. محمدعلی احمدوند. صص 8-9. دانشگاه پیام نور. پنجم. 1381.